Ngày 17/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV thảo luận ở hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp.
Theo đó, Đại tướng Lương Tam Quang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an tham dự và thay mặt cơ quan chủ trì soạn thảo phát biểu giải trình thêm tại phiên thảo luận.
Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang phát biểu giải trình tại phiên thảo luận. Nguồn: Bộ Công an.
Cụ thể, về mục đích quản lý thông tin lý lịch tư pháp, tiếp thu ý kiến Đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Công an cho hay, cơ quan soạn thảo sẽ nghiên cứu, chỉnh lý trong dự thảo luật theo hướng mục đích quản lý lý lịch tư pháp, phiếu lý lịch tư pháp nhằm giúp công dân biết về thông tin lý lịch tư pháp của mình để giải quyết thủ tục hành chính của cá nhân, hỗ trợ công chức, viên chức nhằm giảm yêu cầu phiếu lý lịch tư pháp trong công tác quản lý nhân sự.
Về quyền yêu cầu cung cấp lý lịch tư pháp và thông tin lý lịch tư pháp, tiếp thu ý kiến Đại biểu Quốc hội, cơ quan soạn thảo sẽ nghiên cứu, chỉnh lý dự thảo luật theo hướng, các cơ quan, tổ chức không được phép yêu cầu công dân cung cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2 nhằm đảm bảo công tác tái hoà nhập cộng đồng cho người đã chấp hành xong án phạt tù cũng như bảo đảm bí mật quyền công dân, đồng thời hạn chế tối đa trình trạng yêu cầu phiếu lý lịch tư pháp số 2 tràn lan trong thời gian qua.
Ngoài ra, dự thảo Luật cũng đã bổ sung quy định cơ quan Nhà nước, tổ chức chính trị, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam có thể khai thác thông tin lý lịch tư pháp khi có yêu cầu, thông qua việc kết nối, chia sẻ Cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp, Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư nhằm hỗ trợ công tác quản lý cán bộ công chức, viên chức.
Về phiếu lý lịch tư pháp số 1, số 2 và phiếu lý lịch tư pháp điện tử, tiếp thu ý kiến của Đại biểu Quốc hội, cơ quan soạn thảo sẽ nghiên cứu, chỉnh lý trong dự thảo Luật theo hướng, thông tin lý lịch tư pháp của công dân được cập nhật, hiển thị trên VNeID được coi là 01 trường thông tin sẵn có, tương tự như họ tên, ngày tháng năm sinh... Thông tin này cũng có giá trị tương đương như phiếu lý lịch tư pháp, cá nhân không cần yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp khi có nhu cầu. Những thông tin này được ứng dụng công nghệ bảo mật để chống giả mạo và cơ chế xác định phiếu điện tử để các cơ quan, tổ chức thực hiện.
Đối với các nội dung cụ thể khác, Bộ trưởng Bộ Công an khẳng định, cơ quan soạn thảo sẽ nghiên cứu, tiếp thu tối đa ý kiến Đại biểu Quốc hội, báo cáo Chính phủ chỉnh lý dự án luật.
"Hiện, Bộ Công an đã hoàn thành cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, đồng thời được giao là cơ quan chủ trì Đề án 06, về chuyển đổi số, đang phối hợp các bộ, ngành, địa phương hình thành cơ sở dữ liệu "đúng, đủ, sạch, sống", thống nhất dùng chung. VNeID sẽ cập nhật đầy đủ các trường thông tin và trong thời gian sớm nhất, khi VNeID có đầy đủ, đồng bộ, chúng tôi sẽ kiến nghị bỏ Luật Lý lịch tư pháp", Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang bổ sung thêm.
Trước đó, Đại biểu Quốc hội Nguyễn Minh Tâm (Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Trị) bày tỏ đồng tình với tờ trình của Chính phủ, báo cáo thẩm tra và báo cáo tiếp thu, giải trình bước đầu của Bộ Công an. Về quy định cấp phiếu lý lịch tư pháp và quyền yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp, Đại biểu Nguyễn Minh Tâm cho biết, thực tế nhiều cơ quan, tổ chức yêu cầu cá nhân cấp phiếu lý lịch số 2 để chứng minh tình trạng án tích, nộp hồ sơ xin việc làm, đi xuất khẩu lao động... thì trái với quy định của luật. Dự thảo Luật lần này quy định cơ quan, tổ chức không được phép yêu cầu công dân cung cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2 là rất hợp lý.
Để tránh tình trạng lạm dụng, Đại biểu kiến nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu, bỏ quy định về cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2 trong dự thảo Luật; việc chứng minh tình trạng án tích của mỗi cá nhân chỉ nên dừng lại ở việc xác nhận có án tích hay không...
Đánh giá cao dự thảo Luật lần này, Đại biểu Quốc hội Nguyễn Hải Nam (Đoàn Đại biểu Quốc hội TP. Huế) cho góp ý nên cấp phiếu lý lịch tư pháp số 1 theo hình thức điện tử, tương tự mô hình một số nước, hay như cấp visa điện tử, chỉ cần đánh mã số thông tin cá nhân thì người dân có xác nhận lý lịch tư pháp để phục vụ bổ nhiệm, thi tuyển dụng... Trước đây, đi xin mất khá nhiều thời gian. Khi có hình thức này, người dân chỉ cần đánh mật khẩu và xác thực định danh, thời gian rất nhanh, chỉ mất khoảng 01 ngày..
