Theo Điều 13 Nghị định 212/2025/NĐ-CP, tiền sinh lời từ hoạt động đầu tư của các quỹ bảo hiểm được sử dụng để trích lập quỹ dự phòng rủi ro trong hoạt động đầu tư từ các quỹ này.
Theo nguyên tắc, mức trích quỹ dự phòng rủi ro hàng năm tối đa không quá 2% số tiền sinh lời của hoạt động đầu tư cho đến khi số dư quỹ dự phòng rủi ro bằng 5% số dư nợ đầu tư của năm trước liền kề. Mức trích cụ thể sẽ do Giám đốc BHXH Việt Nam quyết định.
Quỹ dự phòng rủi ro trong thời gian chưa sử dụng được đầu tư vào công cụ nợ của Chính phủ.
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.
Phần còn lại được phân bổ vào các quỹ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp theo tỉ lệ số tiền sinh lời đóng góp của từng quỹ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp trên tổng số tiền sinh lời của các quỹ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp trong năm và sử dụng như sau:
- Tiền sinh lời phân bổ vào quỹ bảo hiểm xã hội sau khi trích chi tổ chức và hoạt động bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật, số còn lại bổ sung vào các quỹ thành phần theo tỉ lệ số tiền sinh lời đóng góp của từng quỹ thành phần trên tổng số tiền sinh lời của quỹ bảo hiểm xã hội;
- Tiền sinh lời phân bổ vào quỹ bảo hiểm y tế được bổ sung vào quỹ dự phòng để sử dụng theo quy định của pháp luật;
- Tiền sinh lời phân bổ vào quỹ bảo hiểm thất nghiệp được bổ sung vào quỹ bảo hiểm thất nghiệp để sử dụng theo quy định của pháp luật.
Việc phân bổ, sử dụng tiền sinh lời theo quy định nêu trên được thực hiện hằng tháng và được điều chỉnh khi quyết toán hằng năm.
Toàn bộ tiền lãi của các tài khoản phản ánh thu, chi bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp (bao gồm lãi gửi tiền có kỳ hạn theo phương thức chuyển tiền tự động) thực hiện theo quy định tại Nghị định của Chính phủ quy định cơ chế tài chính về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế, chi tổ chức và hoạt động của bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế.
Cũng theo Điều 18 Nghị định 212/2025/NĐ-CP, về rủi ro, việc xử lý đối với các khoản tiền gửi, trái phiếu, chứng chỉ tiền gửi của các ngân hàng thương mại bị chậm hoặc không thanh toán được lãi hoặc gốc sẽ được thực hiện theo các biện pháp: gia hạn nợ, khoanh nợ, xoá lãi, bán nợ hoặc xoá nợ gốc.
Giám đốc BHXH Việt Nam có quyền xem xét, quyết định xử lý đối với trường hợp áp dụng biện pháp gia hạn nợ. Các trường hợp còn lại thẩm quyền sẽ do Hội đồng quản lý xem xét, quyết định.
Khi xảy ra rủi ro dẫn đến vốn đầu tư không thu hồi đúng hạn hoặc không có khả năng thu hồi, BHXH Việt Nam phải kịp thời báo cáo Hội đồng quản lý để xác minh, đánh giá mức độ thiệt hại, tổn thất về tài sản và lập hồ sơ đề nghị xử lý.
Kiến nghị Hội đồng quản lý xem xét, xử lý đối với các biện pháp xử lý rủi ro thuộc thẩm quyền của Hội đồng quản lý như trên.
Về nguyên tắc xử lý rủi ro, trước hết, khoản đầu tư phải được thực hiện theo đúng thẩm quyền và phương thức đầu tư đã được quy định.
Phải có đủ hồ sơ, tài liệu chứng minh việc rủi ro là do nguyên nhân khách quan làm thiệt hại một phần hoặc toàn bộ vốn đầu tư.
Tuỳ theo nguyên nhân, mức độ, việc xử lý rủi ro được xem xét đối với từng trường hợp cụ thể. Một khoản đầu tư bị rủi ro có thể áp dụng một hoặc nhiều biện pháp xử lý
Điều 4 Nghị định 212/2025/NĐ-CP quy định về danh mục đầu tư tại thị trường trong nước của các quỹ này bao gồm:
- Công cụ nợ của Chính phủ bao gồm trái phiếu Chính phủ, tín phiếu Kho bạc, công trái xây dựng Tổ quốc;
- Trái phiếu chính quyền địa phương, trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh;
- Tiền gửi tại các ngân hàng thương mại nhà nước và ngân hàng thương mại cổ phần có vốn nhà nước trên 50% vốn điều lệ; không thực hiện đầu tư tại các ngân hàng thương mại đang được kiểm soát đặc biệt;
- Trái phiếu, chứng chỉ tiền gửi của các ngân hàng thương mại nhà nước và ngân hàng thương mại cổ phần có vốn nhà nước trên 50% vốn điều lệ; không thực hiện đầu tư tại các ngân hàng thương mại đang được kiểm soát đặc biệt;
Trong khi đó, danh mục đầu tư tại thị trường quốc tế là trái phiếu Chính phủ.
Về phương thức đầu tư, Điều 5 Nghị định 212/2025/NĐ-CP nêu rõ, BHXH Việt Nam sẽ thực hiện đầu tư hoặc ủy thác đầu tư. Trường hợp ủy thác đầu tư, BHXHViệt Nam xây dựng phương án thực hiện để báo cáo Hội đồng quản lý bảo hiểm xã hội thông qua trong phương án đầu tư hàng năm.
Hoạt động đầu tư từ quỹ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp tuân thủ nguyên tắc đầu tư của từng quỹ quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Bảo hiểm y tế và Luật Việc làm.
Việc ưu tiên đầu tư vào trái phiếu Chính phủ, nhất là trái phiếu Chính phủ dài hạn, do Hội đồng quản lý quyết định tại phương án hàng năm và được xác định bằng tỉ trọng số dư trái phiếu Chính phủ so với số dư tổng danh mục đầu tư của BHXH Việt Nam.
