Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV).
Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) là công ty cổ phần hoạt động theo mô hình Công ty mẹ - Công ty con, được chuyển đổi từ Công ty TNHH Một thành viên do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ thành công ty cổ phần do nhà nước nắm giữ cổ phần chi phối theo Quyết định số 1710/QĐ-TTg ngày 06/10/2015 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt phương án cổ phần hóa Công ty mẹ - Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam.
ACV hiện đang quản lý, đầu tư, khai thác khai thác hệ thống 22 Cảng hàng không trong cả nước, bao gồm 09 Cảng hàng không quốc tế: Tân Sơn Nhất, Nội Bài, Đà Nẵng, Vinh, Cát Bi, Phú Bài, Cam Ranh, Phú Quốc, Cần Thơ và 13 Cảng hàng không nội địa: Buôn Ma Thuột, Liên Khương, Rạch Giá, Cà Mau, Côn Đảo, Phù Cát, Pleiku, Tuy Hòa, Chu Lai, Đồng Hới, Nà Sản, Điện Biên và Thọ Xuân; góp vốn vào các công ty con và công ty liên doanh, liên kết.
Tuy nhiên, sau hàng loạt “bê bối” của ngành hàng không trong thời gian vừa qua, thì trách nhiệm của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam đang là vấn đề được dư luận đặc biệt quan tâm.
Khởi tố hàng loạt cán bộ sân bay Phú Bài
Liên quan đến vụ tham ô tài sản ở sân bay Phú Bài, tháng 11/2022, Cơ quan điều tra đã khởi tố, bắt tạm giam 3 cán bộ lãnh đạo gồm: ông Đỗ Chí Thành, Giám đốc Cảng Hàng không quốc tế Phú Bài; ông Lê Văn Lộc, Phó Giám đốc và ông Trần Xuân Long, Chánh Văn phòng. Ba người này được xác định cùng nhau lợi dụng chức vụ, quyền hạn để nhiều lần chiếm đoạt tài sản của Cảng hàng không quốc tế Phú Bài.
Ngoài ra, Cơ quan điều tra cũng đã khởi tố, bắt tạm giam 2 giám đốc hãng taxi về tội “Tham ô tài sản” là ông Nguyễn Văn Hiền (56 tuổi, trú tỉnh Quảng Nam, Giám đốc Công ty Cổ phần Phú Hoàng Thịnh chi nhánh Thừa Thiên Huế) và ông Nguyễn Tiến Đường (33 tuổi, Giám đốc Công ty taxi Thành Công, trụ sở ở thành phố Huế). Cơ quan điều tra xác định hai bị can này liên quan đến vụ án tham ô tài sản xảy ra tại Cảng hàng không quốc tế Phú Bài. Khám xét nơi ở và làm việc của 2 người này, Công an thu giữ các tài liệu, vật chứng liên quan đến vụ án.
Công an tỉnh Thừa Thiên Huế công bố các lệnh khởi tố, bắt tạm giam nguyên Giám đốc và nguyên Phó Giám đốc sân bay Phú Bài.
Theo Cơ quan điều tra, từ tháng 10/2017 đến ngày 08/01/2021, trong quá trình quản lý, điều hành khai thác Cảng hàng không quốc tế Phú Bài, các ông Đỗ Chí Thành, Lê Văn Lộc và Chánh Văn phòng Cảng hàng không quốc tế Phú Bài Trần Xuân Long cùng lợi dụng chức vụ, quyền hạn để nhiều lần chiếm đoạt tài sản của Cảng hàng không Phú Bài. Những người này thông qua việc nhượng quyền khai thác dịch vụ taxi tại cảng cho Công ty cổ phần Phú Hoàng Thịnh (taxi Vàng) và Công ty Taxi Thành Công, để chiếm đoạt hơn 6 tỉ đồng.
Xe “dù”, “cò mồi” tại sân bay Tân Sơn Nhất
Theo nhiều phản ánh, việc khó đặt taxi, xe công nghệ, đón khách ở khu vực nhà ga quốc nội cùng tình trạng chặt chém, chèo kéo của giới tài xế, "cò mồi" xảy ra tại sân bay Tân Sơn Nhất những ngày sau Tết.
Một số đối tượng đã gửi xe tại bãi xe và đi vào sảnh công cộng của ga đến, giả danh người nhà hành khách để mời chào, chèo kéo hành khách. Hành vi lấy quá giá cước, lừa đảo đối với hành khách đều được thực hiện sau khi ra khỏi khu vực sân bay; hay hoạt động của loại hình xe "công nghệ", xe "dù" ngày càng gia tăng. Một số lái xe dừng, đỗ, đón khách sai quy định hoặc cho người lên sảnh nhà ga "chèo kéo" bắt khách gây mất an ninh trật tự.
Tình trạng chặt chém, chèo kéo của giới tài xế, "cò mồi" xảy ra tại sân bay Tân Sơn Nhất những ngày sau Tết.
Sân bay là hạ tầng phục vụ người dân, là bến bãi vận tải công cộng, không phải của riêng ai. Dù kinh doanh bến bãi, khi các hãng phải trả phí để vào bãi đậu thì Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất cần phải đặt mục tiêu phục vụ người dân lên hàng đầu.
Ngay cả việc phân làn đón taxi thời gian qua cũng không hợp lý khi buộc hành khách muốn đón ôtô công nghệ phải lên tầng 3, 4, 5, rất bất tiện.
Nhiều người cho rằng để xảy ra những lộn xộn, mất mỹ quan, kém văn minh khu vực đón trả khách bằng taxi của sân bay là do bộ phận quản lý giao thông yếu kém và cần phải quy trách nhiệm người quản lý. Liên quan đến vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) Lê Anh Tuấn cũng đã có Công văn khẩn gửi đến Cục Hàng không Việt Nam và Sở GTVT TP. HCM về việc tăng cường tạo điều kiện thuận lợi cho hành khách đến và đi tại Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất.
Lãnh đạo Bộ GTVT đề nghị Cục Hàng không Việt Nam yêu cầu ACV chỉ đạo Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất sớm bố trí hợp lý các khu vực cho phương tiện vào đón, trả khách; tổ chức các làn đón, trả khách trong nhà xe phù hợp thực tế khi khách tăng; phân luồng khách chờ đón xe bảo đảm an ninh trật tự; kiểm soát chặt, không để xảy ra việc chèo kéo, bắt chẹt khách trong nhà xe và trong địa bàn khu vực Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất.
Chậm tiến độ sân bay Long Thành
Ngày 05/01/2021, dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành được khởi công sau nhiều năm chuẩn bị, giải phóng mặt bằng. Đây là thời gian đánh dấu khởi động các dự án thành phần trong giai đoạn 1 do Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) làm chủ đầu tư gồm: Rà phá bom mìn, san lấp mặt bằng, đường giao thông kết nối, đường băng, nhà ga hành khách và hạ tầng hàng không phụ trợ...
Tuy nhiên sau một năm, khi hạng mục hàng rào và rà phá bom mìn cơ bản hoàn thành, việc san lấp nền vẫn chưa thực hiện khiến khiến tiến độ dự án nguy cơ chậm so với kế hoạch. Lãnh đạo Chính phủ liên tiếp có các chuyến kiểm tra trong hai tháng qua để đôn đốc, chỉ đạo.
Khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn phục vụ dự án sân bay quốc tế Long Thành.
Ngày 06/02 (mùng 6 Tết), Thủ tướng Phạm Minh Chính khi thị sát và nghe báo cáo tiến độ công trình, đã chỉ ra cách tổ chức, làm việc của dự án hiện chưa ổn. Cảng hàng không quốc tế Long Thành là dự án lớn, trọng điểm quốc gia, song đến nay nhiều việc vẫn chưa đi vào vận hành trơn tru.
Thủ tướng bày tỏ sự không hài lòng và phê bình cách làm việc của một số cơ quan, đơn vị liên quan thời gian qua. "Tôi đề nghị các bộ, ngành, đơn vị cần phải làm rõ quá trình triển khai dự án chậm ở khâu nào, ai chịu trách nhiệm, ai làm được thì quyết tâm, ra sức thực hiện. Ai không làm được thì đứng ra một bên cho người khác làm", Thủ tướng yêu cầu.
"Đến nơi làm việc của ban quản lý dự án còn chưa có, liệu 4 năm nữa dự án có hoàn thành được không?", Thủ tướng nói.
Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành có tổng vốn khoảng 110.000 tỉ đồng, gồm bốn dự án thành phần, trong đó Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) làm chủ đầu tư dự án thành phần 3 (các công trình thiết yếu trong cảng) với tổng mức đầu tư hơn 99.000 tỉ đồng. Đáng lưu ý, theo quyết định của Thủ tướng, các dự án thành phần 2, 3, 4 sẽ chỉ được sử dụng vốn của nhà đầu tư, không sử dụng bảo lãnh Chính phủ.
Dự án thành phần 3 gồm các hạng mục: Nhà ga khách quốc tế công suất 25 triệu hành khách; công trình khu bay; nhà ga hàng hóa và hạ tầng chung.
Dự án xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1 có tổng mức đầu tư hơn 109 nghìn tỉ đồng, tương đương 4,664 tỉ USD với mục tiêu xây dựng 1 cảng hàng không quốc tế cấp 4F tại huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai gồm 1 đường cất hạ cánh, 1 nhà ga hành khách cùng các hạng mục phụ trợ đồng bộ với công suất 25 triệu hành khách/năm trên diện tích sàn 373.000 m2; 1,2 triệu tấn hàng hóa/năm. Thời gian thực hiện từ 2020 đến 2025.
Tiến độ sửa chữa đường băng tại 2 sân bay lớn nhất nước ra sao?
Dự án cải tạo đường băng sân bay Nội Bài bao gồm cải tạo, nâng cấp đường băng 11L/29R (1A) và đường băng 11R/29L (1B); xây mới 3 đường lăn thoát nhanh và nâng cấp các đường lăn hiện hữu; xây dựng các công trình phục vụ quản lý bay, đèn tín hiệu, sơn kẻ tín hiệu, hệ thống thoát nước...
Dự án này có tổng mức đầu tư là 2.031 tỉ đồng, được triển khai theo 2 giai đoạn. Giai đoạn đầu trong 6 tháng để khai thác đường băng 1B vào dịp Tết Nguyên đán 2021. Sau đó, sẽ tiếp tục triển khai để hoàn thành trước Tết Nguyên đán 2022.
Dự án cải tạo đường băng Tân Sơn Nhất gồm cải tạo, nâng cấp đường cất hạ cánh 25R/07L; xây mới các đường lăn thoát nhanh, đường lăn song song và nâng cấp các đoạn đường lăn nối, công trình quản lý bay, đèn tín hiệu... Dự án có tổng mức đầu tư 2.015 tỉ đồng, được thi công theo 2 giai đoạn. Giai đoạn đầu trong 6 tháng và giai đoạn sau hoàn thành cuối năm 2021.
Thi công thảm bê tông xi măng đường cất/hạ cánh 25R sân bay Tân Sơn Nhất.
Vừa qua, Bộ GTVT cũng đã có văn bản yêu cầu khẩn trương hoàn thiện đưa dự án nâng cấp đường băng Tân Sơn Nhất vào khai thác.
Văn bản của Bộ GTVT nêu, để đáp ứng tiến độ hoàn thành dự án cải tạo, nâng cấp đường cất hạ cánh, đường lăn, nâng cao năng lực khai thác cho Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất, Bộ GTVT yêu cầu Ban QLDA Mỹ Thuận khẩn trương rà soát, cập nhật lại tiến độ thi công chi tiết các hạng mục, đảm bảo hoàn thành đưa dự án vào khai thác trước 30/4/2022.
Cục Hàng không Việt Nam cũng yêu cầu Ban QLDA cải tạo, sửa chữa đường cất hạ cánh, đường lăn tại Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất và Nội Bài đẩy nhanh tiến độ dự án và xác nhận cụ thể thời gian hoàn thành và đưa vào khai thác trước thời điểm cao điểm giai đoạn 30/4 và 01/5/2022.
Từ hàng loạt các vụ "bê bối" đó, thiết nghĩ cần phải làm rõ trách nhiệm của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV), cũng như cần sớm có các chế tài để có thể hạn chế những mặt tiêu cực, hành vi vi phạm liên quan đến lĩnh vực hàng không.
THANH LOAN