Vụ tranh chấp Dự án Khu dân cư cao cấp và Trường đua ngựa 500ha ở Long An: Hàng loạt sai phạm của CPL?

LSVNO - Đây là vụ án đang được dư luận ở Long An đặc biệt quan tâm. Tỉnh ủy, UBND tỉnh Long An đã có ý kiến chỉ đạo theo hướng cần tuân thủ đúng quy định pháp luật để dự án sớm được hoàn thành. The...

LSVNO - Đây là vụ án đang được dư luận ở Long An đặc biệt quan tâm. Tỉnh ủy, UBND tỉnh Long An đã có ý kiến chỉ đạo theo hướng cần tuân thủ đúng quy định pháp luật để dự án sớm được hoàn thành. Theo nhiều chuyên gia pháp lật, để có những đánh giá, phán quyết khách quan, đúng bản chất sự việc, trước tiên cần phải làm rõ vai trò cũng như hàng loạt vấn đề pháp lý liên quan đến Công ty China Polycy Limeted (CPL).

CPL vi phạm Luật Đầu tư, chưa có tư cách pháp nhân khi góp vốn

Dự án Khu dân cư cao cấp và Trường đua ngựa tại huyện Đức Hoà, tỉnh Long An có quy mô 500ha, do Công ty cổ phần Địa ốc Hồng Phát (sau đây gọi là Công ty Hồng Phát) là chủ đầu tư. Ngày 11/7/2005, UBND tỉnh Long An ban hành Quyết định thu hồi đất để giao cho Công ty Hồng Phát triển khai Dự án giai đoạn I với 273ha.

Ngày 01/6/2007, Công ty Hồng Phát và CPL kí “Thỏa thuận khung” về việc hợp tác phát triển dự án này. Trong đó có ghi: “Tổng số vốn đầu tư ban đầu cho Dự án là 140 triệu USD; hai bên dự định sẽ kí kết một hợp đồng thành lập Công ty liên doanh với vốn điều lệ 21,4 triệu USD, Công ty Hồng Phát góp 30% bằng giá trị quyền sử dụng đất, CPL góp 70% bằng tiền mặt. CPL tạm ứng 15,6 triệu USD (được tính vào tiền góp vốn của CPL khi thành lập Công ty liên doanh) để trả cho các khoản chi phí đền bù, giải phóng mặt bằng, hoàn thành thủ tục cấp quyền sử dụng đất…”.

Dự án Khu dân cư cao cấp và Trường đua ngựa tại huyện Đức Hoà, tỉnh Long An có quy mô 500ha, do Công ty Hồng Phát làm chủ đầu tư. 

Theo Luật sư Trần Hải Đức (Đoàn luật sư TP. Hồ Chí Minh), việc hợp tác đầu tư vào dự án năm 2007, CPL phải tuân thủ theo pháp luật Việt Nam, bao gồm Luật Đầu tư năm 2005 (có hiệu lực từ ngày 01/7/2006) và các quy định khác của pháp luật có liên quan. Điều 46 Luật Đầu tư năm 2005 quy định: Đối với dự án có vốn đầu tư nước ngoài quy mô dưới 300 tỉ đồng thì nhà đầu tư phải làm thủ tục đăng ký đầu tư tại cơ quan nhà nước quản lí đầu tư cấp tỉnh để được cấp Giấy chứng nhận đầu tư. Hồ sơ đăng ký đầu tư bao gồm: Tư cách pháp lý của nhà đầu tư; Mục tiêu, quy mô và địa điểm thực hiện dự án đầu tư; Vốn đầu tư, tiến độ thực hiện dự án; Nhu cầu sử dụng đất và cam kết về bảo vệ môi trường… Đối với dự án quy mô từ 300 tỉ đồng trở lên thì phải thực hiện thủ tục “thẩm tra đầu tư” theo Điều 47 Luật Đầu tư năm 2005. Chính phủ quy định trình tự, thủ tục thẩm tra và cấp Giấy chứng nhận đầu tư. Ngoài ra, để tránh tình trạng đầu tư “chui” và phát sinh tranh chấp, tại khoản 4 Điều 45 Luật Đầu tư năm 2005 quy định điều kiện bắt buộc là: “Nhà đầu tư đăng ký đầu tư trước khi thực hiện dự án đầu tư”. Trường hợp nhà đầu tư nước ngoài lần đầu đầu tư vào Việt Nam còn phải tuân thủ theo Điều 50: “Phải có dự án đầu tư và làm thủ tục đăng ký đầu tư hoặc thẩm tra đầu tư tại cơ quan nhà nước quản lý đầu tư để được cấp Giấy chứng nhận đầu tư”. Thực tế, tại thời điểm kí “Thoả thuận khung” trên, CPL chưa có tư cách pháp nhân tại Việt Nam, không lập các thủ tục “đăng kí đầu tư” cũng như “thẩm tra đầu tư” để được cấp Giấy chứng nhận đầu tư, là vi phạm Luật Đầu tư năm 2005.

Chuyển vào Việt Nam 15,6 triệu USD sai quy định

Luật sư Phan Văn Bé, Đoàn Luật sư tỉnh Bà Rịa -Vũng Tàu phân tích: Liên quan đến vụ việc này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư có văn bản số 2463/BKHĐT-PC ngày 17/4/2018, hướng dẫn cụ thể về việc áp dụng quy định của pháp luật đầu tư: Trường hợp tổ chức, cá nhân nước ngoài không thực hiện thủ tục đăng kí hoặc thẩm tra để được cấp Giấy chứng nhận đầu tư khi bỏ vốn vào dự án tại Việt Nam thì không có cơ sở để tổ chức, cá nhân này thực hiện quyền và nghĩa vụ của nhà đầu tư đối với dự án đầu tư theo quy định của pháp luật đầu tư. Đến thời điểm hiện tại, việc CPL hợp tác với Công ty Hồng Phát cũng chưa lập thủ tục đăng kí đầu tư, là cũng vi phạm Luật Đầu tư năm 2005.

Theo “Thỏa thuận khung”, CPL đã chuyển trực tiếp 15,6 triệu USD từ nước ngoài vào Việt Nam. Trong đó, có 13 triệu USD chuyển cho Trung tâm Dịch vụ tư vấn nhà đất tỉnh Long An để làm kinh phí bồi thường cho các hộ dân có nhà đất. Các luật sư cho rằng cả đầu vào lẫn đầu ra của số tiền trên đều không đúng quy định của pháp luật.

Theo Luật sư Nguyễn Minh Tường, Công ty Luật Phan Nguyễn (Đoàn luật sư TP. Hồ Chí Minh), CPL đã chuyển ngoại tệ vào Việt Nam khi chưa được cấp phép đầu tư tại Việt Nam cũng như chưa được phép hoạt động thương mại tại Việt Nam là trái với quy định của pháp luật về đầu tư và thương mại. Mặt khác, các cơ quan chức năng cần phải làm rõ nguồn gốc số ngoại tệ mà CPL chuyển vào Việt Nam để giải quyết theo quy định.

Luật sư Trần Hải Đức cho rằng, việc CPL chuyển tiền cho Trung tâm Dịch vụ tư vấn nhà đất tỉnh Long An là vi phạm nghiêm trọng Thông tư 03/2004/TT-NHNN ngày 25/5/2004 của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam hướng dẫn về quản lý ngoại hối đối với việc góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài trong các doanh nghiệp Việt Nam. Theo Thông tư này, nhà đầu tư nước ngoài bắt buộc phải mở tài khoản “góp vốn, mua cổ phần bằng đồng Việt Nam” tại một ngân hàng thương mại hoạt động tại Việt Nam. Mọi hoạt động liên quan đến thu chi đều phải qua tài khoản này.

Theo Luật sư Hà Thị Thanh, Chủ tịch Hội đồng  thành viên Công ty Luật Song Thanh, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội, CPL chuyển tiền vào Việt Nam để cùng Hồng Phát hợp tác đầu tư Dự án nhưng chưa thực hiện thủ tục đăng ký đầu tư hoặc thẩm tra để được cấp Giấy chứng nhận đầu tư tại cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Căn cứ vào Văn bản số 2463/BKHĐT-PC ngày 17/4/2018 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, thì chưa có cơ sở xác định việc chuyển vốn này là hoạt động đầu tư vào Dự án đầu tư với tư cách nhà đầu tư theo quy định của pháp luật đầu tư. 

Vậy, cần nhìn nhận việc CPL ký “Thoả thuận khung” và chuyển 15,6 triệu USD vào Dự án không được xem là hoạt động đầu tư tại Việt Nam do không tuân thủ theo pháp luật Việt Nam về thương mại và đầu tư.

Trần Duẩn

Cục An ninh chính trị nội bộ, Bộ Công an, có Văn bản số 1606/ANCTNB-P4 ngày 07/11/2018, xác định: “Về tư cách pháp nhân: CPL đăng kí trụ sở hoạt động tại Vistra Corporate Services Centre, Wickhams Cay, Road Town, Tortola, VG1110, British Virgin Islands (BVI). Đến nay CPL không có thông tin về đăng ký đầu tư, đăng ký kinh doanh và chưa được cấp phép hoạt động thương mại tại Việt Nam”. Văn bản của Bộ Công an còn xác định CPL là công ty con của Chuang’s Consortium International Limited (Công ty Chuang’s). Công ty mẹ Chuang’s đăng ký thành lập tại Bermudam cũng là một “thiên đường thuế” như BVI. Các công ty đăng ký giao dịch tại BVI và Bermuda nhằm phục vụ cho “những mục đích đặc biệt” (“Special Purpose Vehicle”)…

Tìm hiểu của Báo Người cao tuổi, BVI là quần đảo nhỏ, một lãnh thổ hải ngoại thuộc Anh ở khu vực biển Caribe, được biết đến như một “thiên đường thuế” bậc nhất trên thế giới. BVI càng nổi tiếng hơn sau vụ rò rỉ tài liệu “Hồ sơ Panama”, đã hé lộ hàng loạt các công ty “vỏ bọc” được thành lập tại đây nhằm mục đích trốn thuế. BVI chỉ rộng 153 km2, dân số chưa tới 30.000 người, nhưng có hơn 800.000 doanh nghiệp trên toàn cầu đăng ký mở trụ sở tại đây, rồi chuyển vốn đầu tư sang nước khác. Đa số các công ty ở BVI với văn phòng chỉ là cái “hòm thư” (!). 

Sau khi dư luận phản ánh có dấu hiệu đầu tư “chui”, chuyển tiền “lậu”, ngày 11/01/2019, CPL đã nộp hồ sơ xin phép  hoạt động đến Sở Kế hoạch và Đầu tư TP Hồ Chí Minh. Ngày 22/01/2019, CPL được Sở Kế hoạch và Đầu tư cấp “Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư lần đầu” thành lập Công ty TNHH CHINA POLICY (Việt Nam). Đến ngày 29/01/2019, Sở Kế hoạch và Đầu tư cấp “Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp lần đầu” cho Công ty TNHH China Policy (Việt Nam), tên tiếng nước ngoài là “CHINA POLICY (VIETNAM) LIMITED LIABILITY COMPANY” (gọi tắt CHINA POLICY LTD). Vốn điều lệ của C Ngày 26/02/2019, CPL có văn bản gửi Hồng Phát nêu một loạt vấn đề, kèm theo Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp. Đại diện Công ty Hồng Phát cho biết:“Nội dung văn bản dài 5 trang; cuối văn bản, ông Alan Tong Kwok Lun ký tên “nhân danh CPL” nhưng lại sử dụng con dấu của Công ty TNHH CHINA POLICY (VIỆT NAM) để đóng vào văn bản. Công ty Hồng Phát hết sức bất ngờ về tình tiết “râu ông cắm cằm bà kia” này trong văn bản của CPL; văn bản có dấu hiệu trái quy định của pháp luật Việt Nam.”ông ty TNHH China Policy (Việt Nam) là 23,3 tỉ đồng, tương đương 1 triệu USD, do CPL góp 100%.