Xây dựng hệ thống trụ sở của bộ, ngành tại khu Tây Hồ Tây và Mễ Trì có gì đáng chú ý?
Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt Đồ án quy hoạch xây dựng hệ thống làm việc của các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan trực thuộc Chính phủ, cơ quan Trung ương của các đoàn thể tại Thủ đô Hà Nội đến năm 2030. Quy hoạch này nhằm xây dựng hệ thống trụ sở làm việc đảm bảo theo quy chuẩn, tiêu chuẩn, đồng bộ, hiện đại; nâng cao hiệu quả làm việc của bộ máy hành chính. Đặc biệt, việc quy hoạch này nhằm sắp xếp lại đô thị và giảm tải cho khu vực nội thành Hà Nội.Theo đồ án, hệ thống trụ sở mới này sẽ là nơi làm việc của 18 bộ, 4 cơ quan ngang bộ, 8 cơ quan trực thuộc Chính phủ và 6 cơ quan Trung ương của các đoàn thể nằm trong phạm vi địa giới hành chính của Thủ đô Hà Nội. Đồ án quy hoạch này gồm hai bản quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 khu trụ sở bộ, ngành Trung ương tập trung tại khu Tây Hồ Tây khoảng 35 ha (trong đó tại phường Xuân La, quận Tây Hồ gần 21ha và tại phường Xuân Tảo, quận Bắc Từ Liêm hơn 14ha) và ở Mễ Trì khoảng 55 ha.
Tổ hợp cụm công trình các trụ sở ở khu vực Tây Hồ Tây tạo nên trục công trình kết nối với Hồ Tây và tạo nên tổ hợp không gian điểm nhấn, ấn tượng cho không gian đô thị. Tại đây sẽ bố trí 13 trụ sở làm việc có hình khối kiếm trúc thống nhất về phía Bắc và phía Nam gắn với hai trục đường đô thị để tạo thuận lợi cho khách và cán bộ đến tiếp cận làm việc được thuận lợi bằng phương tiện giao thông cơ giới.
Các công trình trụ sở được xây dựng thống nhất chiều cao 12-25 tầng; các khối công cộng phụ trợ, dịch vụ thương mại cao 6-24 tầng. Thống nhất chỉ giới xây dựng lùi so với mặt đường chính 20m. Từng trụ sở bộ, ngành được bố trí trên từng lô đất, được tổ hợp từ nhiều công trình kiến trúc tạo nên tổ hợp sinh động, có khoảng trống cho cây xanh, có mối liên hệ với các công trình kiến trúc lân cận. Kiến trúc công trình hiện đại, ứng dụng các khoa học công nghệ, giải pháp kiến trúc xanh tạo hiệu quả môi trường và đảm bảo bền vững trong tương lai.Hệ thống cảnh quan là điểm nhấn quan trọng cho khu trụ sở các bộ, ngành và là hình ảnh của khu đô thị Tây Hồ Tây. Khuyến khích sử dụng các phương tiện giao thông công cộng đô thị như tuyến đường sắt đô thị kết hợp với mạng lưới xe buýt chạy trên các tuyến đường chính của khu vực tạo thành mạng lưới giao thông công cộng thuận lợi cho việc di chuyển để hạn chế sử dụng phương tiện cá nhân.Bố trí các bãi đỗ xe ngầm từ 2-5 tầng, các bãi đỗ xe nổi tại các công trình phục vụ nhu cầu đỗ xe của cán bộ làm việc và khách đến liên hệ công việc tại các khu vực cơ quan.
Phương án kiến trúc khu Tây Hồ Tây. Ảnh: SPMB.
Quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 khu trụ sở bộ, ngành Trung ương tại khu Mễ Trì nằm phía Tây Nam của nội đô mở rộng, thuộc địa giới hành chính phường Mễ Trì và phường Trung Văn, quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội. Tại đây dự kiến sẽ là trụ sở làm việc của 23 cơ quan.Không gian tổng thể của khu quy hoạch là các cụm công trình kiến trúc có chiều cao công trình trụ sở bộ, ngành tương đối thống nhất, cao 17-25 tầng, bố trí bao quanh chu vi khu đất, lõi giữa là không gian cây xanh mặt nước và công trình công cộng sử dụng chung.
Trung tâm của khu quy hoạch là công viên hồ cảnh quan gắn với các công trình công cộng, trung tâm hội nghị tạo nên không gian mở sinh thái cho khu trụ sở. Tăng cường mạng lưới cây xanh sân vườn gắn với hồ trung tâm để tạo nên không gian xanh, cảnh quan sinh thái cho khu trụ sở bộ, ngành trung ương. Xung quanh công viên hồ điều hòa bố trí hệ thống các công trình tiện ích công cộng để phục vụ cán bộ làm việc tại khu trụ sở. Hệ thống cây xanh kết hợp với kiến trúc công trình để tạo sự trang nghiêm cho khu trụ sở bộ, ngành Trung ương.
Phương án kiến trúc khu Mễ Trì. Ảnh: SPMB.
Về lộ trình, theo đồ án, từ năm 2023 đến 2025 các cơ quan sẽ chuẩn bị đầu tư xây dựng hạ tầng, trụ sở, bổ sung kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025; từ năm 2026-2030 sẽ xây dựng, hoàn thành trụ sở của một số cơ quan có nhu cầu cấp thiết di dời; từ năm 2031 đến 2035 xây dựng trụ sở của các bộ ngành còn lại và công trình công cộng.
Trước mắt, trong giai đoạn 2023-2025, trụ sở Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ được chuẩn bị đầu tư xây dựng. Giai đoạn sau sẽ xây dựng các trụ sở còn lại của hơn 20 bộ ngành. Với mục tiêu cơ sở nhà đất hiện có của các bộ, ngành sau khi di dời phải được quản lý tập trung. Thủ tướng giao Bộ Tài chính và UBND thành phố Hà Nội xây dựng từng phương án khai thác từng cơ sở nhà đất phục vụ hoạt động của cơ quan Trung ương và thành phố Hà Nội.
Hiệu quả thiết thực từ thực hiện đồ án của Thủ tướng Chính phủ
Có thể nói, đồ án quy hoạch theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về trụ sở làm việc của 18 bộ, 4 cơ quan ngang bộ, 8 cơ quan thuộc Chính phủ, 6 cơ quan Trung ương của các đoàn thể nằm trong phạm vi địa giới hành chính của Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 mang lại nhiều hiệu quả thiết thực. Trước hết, đồ án quy hoạch này nhằm xây dựng hệ thống trụ sở làm việc đảm bảo theo quy chuẩn, tiêu chuẩn, đồng bộ, hiện đại; nâng cao hiệu quả làm việc của bộ máy hành chính.Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Tường Văn cho biết thêm: Việc tổ chức lại hệ thống các cơ quan quản lý hành chính nhà nước, đồng hành với cải cách các phương pháp làm việc, thủ tục hành chính để nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ là yêu cầu cấp thiết. Theo đó, cần phải có một hệ thống cơ sở vật chất mới, phù hợp với các yêu cầu mới, với mô hình chính phủ điện tử và nâng cao hoạt động của bộ máy chính quyền các cấp Trung ương.
Thứ hai là góp phần sắp xếp lại đô thị và giảm tải cho khu vực nội thành Hà Nội và đặc biệt sẽ giảm tải ùn tắc giao thông, một vấn nạn nhiều năm nay ở Hà Nội. Bởi lẽ, hệ thống trụ sở làm việc cơ quan các bộ, cơ quan trực thuộc Chính phủ và cơ quan Trung ương của các đoàn thể hiện có mặt tại các quận nội thành. Các trụ sở làm việc này thu hút lượng rất lớn cán bộ hành chính đến làm việc, cán bộ từ các địa phương, doanh nghiệp, đơn vị đến liên hệ công tác dẫn đến bất cập về cơ sở hạ tầng, tập trung cao các phương tiện gây ách tắc giao thông cục bộ, ảnh hưởng xấu đến hoạt động của đô thị. Nhiều trụ sở chật hẹp, đã xuống cấp, cơi nới chắp vá tạo nên cảnh quan kiến trúc rất lộn xộn, không phù hợp với trụ sở của cơ quan Trung ương...
Thứ ba, theo ông Nguyễn Đức Hùng, Phó Viện trưởng Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội, sau khi di dời trụ sở các bộ, ngành và một số đơn vị khác ra khỏi nội đô thì sẽ tạo ra quỹ đất khoảng 176ha để xây dựng các công trình công và các không gian xanh đang rất thiếu ở Hà Nội. Tuy nhiên, thực tế triển khai đang gặp nhiều khó khăn. Do đó, cần có sự vào cuộc quyết liệt của các cấp, ngành thì kế hoạch di dời trụ sở bộ ngành trong nội đô mới sớm đạt được kết quả.
Có thể nói, việc việc quản lý, khai thác trụ sở cũ của các bộ ngành theo Quyết định số 130/QĐ-TTg ngày 23 tháng 01 năm 2015 của Thủ tướng Chính phủ và Quyết định số 423 ngày 20/4/2023 của Thủ tướng Chính phủ đã nêu rõ: Đối với cơ sở không có nhu cầu sử dụng làm cơ quan hành chính, việc chuyển đổi phải đảm bảo nguyên tắc đã được định hướng trong quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội là ưu tiên tái cấu trúc đô thị, sử dụng cho mục đích công cộng, trường học, vườn hoa, bãi đỗ xe, hạn chế việc chất tải thêm vào hạ tầng tại khu vực.Việc định giá, đấu giá cơ sở nhà đất hiện có sau khi di dời yêu cầu thực hiện theo đúng quy định của pháp luật hiện hành.
Tuy nhiên, trong nhiều năm qua, một số bộ, ngành Trung ương đã không thực hiện nghiêm các Quyết định trên của Thủ tướng Chính phủ, bởi các đơn vị này đã xây trụ sở mới theo quy hoạch thế nhưng lại không bàn giao trụ sở cũ cho thành phố Hà Nội. Đây là những nút thắt cần tháo gỡ để việc thực hiện Quyết định số 423/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ lần này kỳ vọng sẽ đạt được kết quả tốt nhất. Đây là nội dung chúng tôi sẽ đề cập trong phần hai của bài này.
QUANG HƯỚNG
