Nghị định số 250/2025/NĐ-CP gồm 04 Chương, 32 Điều, làm rõ trách nhiệm, thẩm quyền cũng như căn cứ định giá nhằm bảo đảm khách quan, minh bạch trong quá trình tố tụng.
Theo quy định, Nghị định số 250/2025/NĐ-CP áp dụng đối với cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng có yêu cầu thành lập Hội đồng định giá; cơ quan có thẩm quyền thành lập Hội đồng; các tổ chức, cá nhân được cử tham gia hoặc có liên quan đến hoạt động định giá tài sản.
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.
Đáng chú ý, theo Điều 5 Nghị định số 250/2025/NĐ-CP quy định 06 trường hợp không được tham gia định giá, bao gồm:
Thứ nhất, đồng thời là bị hại, đương sự; là người đại diện, người thân thích của bị hại, đương sự hoặc của bị can, bị cáo hoặc người bị tố giác hoặc có tin báo về tội phạm hoặc người bị kiến nghị khởi tố;
Thứ hai, đã tham gia định giá hoặc định giá lại tài sản đang được yêu cầu định giá;
Thứ ba, đã tham gia với tư cách là người bào chữa, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người bị tố giác hoặc có tin báo về tội phạm hoặc người bị kiến nghị khởi tố, người làm chứng, người giám định, người phiên dịch, người dịch thuật trong vụ án đang yêu cầu định giá tài sản;
Thứ tư, đã tham gia với tư cách là người tiến hành tố tụng trong vụ án đang yêu cầu định giá tài sản;
Thứ năm, có lý do cho rằng người đó có thể không vô tư trong khi thực hiện định giá;
Thứ sáu, người đang trong thời gian thi hành kỷ luật Đảng, kỷ luật đối với cán bộ, công chức, viên chức từ hình thức cảnh cáo trở lên.
Bên cạnh đó, trường hợp thành viên Hội đồng bị kỷ luật trong quá trình làm việc, người này sẽ không được tiếp tục tham gia định giá. Nếu số lượng thành viên không đủ, Hội đồng phải báo cáo để cơ quan có thẩm quyền bổ sung.
Quy trình định giá được quy định chặt chẽ, bắt đầu từ việc gửi và tiếp nhận yêu cầu. Cơ quan tiến hành tố tụng phải gửi văn bản kèm hồ sơ liên quan đến Hội đồng định giá thường xuyên hoặc cơ quan có thẩm quyền để thành lập Hội đồng định giá lần đầu hoặc định giá lại. Sau khi tiếp nhận, cơ quan thành lập Hội đồng có trách nhiệm rà soát hồ sơ, trao đổi, yêu cầu bổ sung thông tin nếu cần, và trong vòng 10 ngày phải có phản hồi.
Khi Hội đồng được thành lập, thời gian định giá được tính từ thời điểm nhận đủ hồ sơ, tài liệu. Nếu thuộc trường hợp đặc biệt do Thủ tướng Chính phủ quyết định, cơ quan tiến hành tố tụng phải gửi văn bản đến bộ, cơ quan ngang bộ để trình Thủ tướng xem xét thành lập Hội đồng phù hợp với từng vụ việc. Thời hạn định giá tuân thủ quy định tại Điều 216 Bộ luật Tố tụng hình sự.
Hồ sơ định giá bao gồm văn bản yêu cầu, quyết định thành lập Hội đồng, biên bản họp, kết luận định giá, tài liệu do cơ quan tiến hành tố tụng cung cấp cùng các tài liệu liên quan khác. Hồ sơ này phải được lưu trữ tối thiểu 30 năm, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
Việc định giá dựa trên nhiều căn cứ, trong đó có giá thị trường, giá do Nhà nước quy định, báo cáo thẩm định giá, tài liệu hợp pháp hoặc thông tin từ cơ quan, tổ chức có thẩm quyền trong và ngoài nước. Đối với hàng cấm, ngoài các yếu tố trên, việc định giá còn dựa vào giá ghi trên hợp đồng, hóa đơn, tờ khai nhập khẩu hoặc giá thị trường khu vực và thế giới.
Trong trường hợp không thu thập được giá tại thời điểm, địa điểm cụ thể, Hội đồng có thể mở rộng phạm vi khảo sát, kể cả tại khu vực và thế giới, nhưng phải bảo đảm nguyên tắc khách quan, chính xác và có điều chỉnh phù hợp với phương pháp định giá theo quy định.
Việc ban hành Nghị định 250/2025/NĐ-CP được đánh giá là cơ sở pháp lý quan trọng, góp phần chuẩn hóa quy trình định giá tài sản trong tố tụng hình sự, bảo đảm công bằng và nâng cao hiệu quả công tác điều tra, xét xử.
