(LSO) – Đối với các thông tin cá nhân, hình ảnh của mỗi người đều được pháp luật bảo vệ. Các hành vi tự ý tiết lộ thông tin cá nhân, hình ảnh khi chưa được cho phép đều là hành vi vi phạm pháp luật.
Theo thông tin từ UBND TP. Hạ Long (Quảng Ninh) được biết,thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và UBND tỉnh Quảng Ninh về cách lytoàn xã hội, tính từ 01/4-06/4, các lực lượng chức năng của TP. Hạ Long đã xửphạt 313 trường hợp ra đường không đeo khẩu trang và không thuộc các trường hợpthật sự cần thiết.
Bắt đầu từ ngày 07/4 trở đi, TP. Hạ Long sẽ thông tin rộngrãi trên các phương tiện truyền thông danh sách người vi phạm, người đi chợ quá2 lần trong ngày để tiếp tục thực hiện nghiêm Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủgóp phần ngăn ngừa, đẩy lùi dịch Covid-19.
Theo các chuyên gia pháp lý, nếu quy định “bêu” tên người đi chợ quá 2 lần/ngày của UBND TP. Hạ Long là có thật và được áp dụng vào thực tế thì cần phải xem xét lại về tính hợp pháp của quy định này.
Theo Luật sư Hoàng Tùng, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội, quyền về bí mật và thông tin cá nhân, đời sống riêng tư là một quyền được pháp luật thừa nhận. Tại văn bản quy phạm pháp luật có hiệu lực pháp lý cao nhất là Hiến pháp năm 2013 của nước ta đã ghi nhận quyền này là một trong những quyền con người, quyền công dân.
| Điều 21 Hiến pháp năm 2013 đã có quy định: “Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình; có quyền bảo vệ danh dự, uy tín của mình”. “Mọi người có quyền bí mật thư tín, điện thoại, điện tín và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác”. |
Căn cứ Điều 38 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về quyền về đờisống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình như sau:
- Đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình là bấtkhả xâm phạm và được pháp luật bảo vệ;
- Việc thu thập, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin liênquan đến đời sống riêng tư, bí mật cá nhân phải được người đó đồng ý, việc thuthập, lưu giữ, sử dụng, công khai thông tin liên quan đến bí mật gia đình phảiđược các thành viên gia đình đồng ý, trừ trường hợp luật có quy định khác.
Như vậy, đối với các thông tin cá nhân, hình ảnh của mỗi ngườiđều được pháp luật bảo vệ. Các hành vi tự ý tiết lộ thông tin cá nhân, hình ảnhkhi chưa được cho phép (trừ các trường hợp được phép công khai thông tin cánhân, hình ảnh) đều là hành vi vi phạm pháp luật.
Các trường hợp công khai danh tính người vi phạm hành chính được quy định tại Điều 72 Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2012.
| Điều 72. Công bố công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng việc xử phạt đối với cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính 1. Trường hợp vi phạm hành chính về an toàn thực phẩm; chất lượng sản phẩm, hàng hóa; dược; khám bệnh, chữa bệnh; lao động; xây dựng; bảo hiểm xã hội; bảo hiểm y tế; bảo vệ môi trường; thuế; chứng khoán; sở hữu trí tuệ; đo lường; sản xuất, buôn bán hàng giả mà gây hậu quả lớn hoặc gây ảnh hưởng xấu về dư luận xã hội thì cơ quan của người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính có trách nhiệm công bố công khai về việc xử phạt. 2. Nội dung công bố công khai bao gồm cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính, hành vi vi phạm, hình thức xử phạt và biện pháp khắc phục hậu quả. 3. Việc công bố công khai được thực hiện trên trang thông tin điện tử hoặc báo của cơ quan quản lý cấp bộ, cấp sở hoặc của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi xảy ra vi phạm hành chính. |
Như vậy, đối với các trường hợp bị xử phạt vi phạm hànhchính khi có các hành vi vi phạm các quy định về phòng chống dịch bệnh có thể bịcông khai danh tính trên các phương tiện thông tin đại chúng.
Tại Chỉ thị số 16/CT-TTg về các biện pháp cấp bách phòng, chốngdịch Covid-19 trong đó thể hiện rõ việc yêu cầu người dân ngoại trừ các trườnghợp cần thiết phục vụ nhu cầu thiết yếu thì không nên ra ngoài. Những trường hợpvi phạm như đi ra ngoài không đeo khẩu trang, không thực hiện các nhu cầu thiếtyếu bị xử phạt vi phạm hành chính và bị công khai danh tính là đúng theo quy địnhcủa pháp luật.
Tuy nhiên, có thông tin cho rằng TP. Hạ Long sẽ “bêu” tênngười đi chợ quá 2 lần/ngày nếu đây là sự thật thì quy định này đã vi phạm cácquy định về quyền riêng tư, an toàn thông tin cá nhân bởi việc đi chợ là phục vụnhu cầu thiết yếu của cuộc sống người dân. Thuộc trường hợp người dân được phépra ngoài trong mùa dịch. Pháp luật không cấm hay quy định chỉ được phép mộtngày đi chợ bao nhiêu lần, chỉ thị của Thủ tướng cũng không quy định điều này.Vì thế, người dân được thực hiện quyền mua hàng hóa, nhu yếu phẩm của mình tạichợ, các cửa hàng được phép hoạt động.
Việc người dân đi chợ không thể xử phạt vi phạm hành chính(trừ các trường hợp không tuân thủ các quy định về bảo vệ an toàn bản thântrong mùa dịch như không đeo khẩu trang…) Do đó, các cấp chính quyền không có căncứ để “bêu” tên hay công khai thông tin những người này trên các phương tiệnthông tin đại chúng, trên báo.
Theo Luật sư Nguyễn Hồng Hà, Đoàn Luật sư tỉnh Khánh Hòa, hiện nay cơ quan chức năng xử phạt người ra đường không thật sự cần thiết theo Nghị định 176/2013 quy định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực y tế. Nghị định này chỉ quy định về hình thức phạt tiền và áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả, không quy định phải “bêu” tên người vi phạm trên các phương tiện thông tin đại chúng.
Như vậy có thể hiểu, dù có bị xử phạt thì họ vẫn đượcpháp luật bảo hộ về sức khỏe, danh dự và nhân phẩm; không bị bạo lực, truy bứchay bất kỳ hình thức đối xử nào khác xâm phạm thân thể, sức khỏe, xúc phạm danhdự, nhân phẩm.
Việc quy định xử phạt người đi chợ quá 2 lần/ngày và “bêu” tên trên phương tiện truyền thông cần được xem xét cẩn trọng về căn cứ quy định nào của luật để ban hành. Nếu không viện dẫn được căn cứ, quy định nào của pháp luật và nếu vượt quá nội dung hướng dẫn tại Chỉ thị 16/CT-TTg thì cần phải thu hồi, hủy bỏ quy định không phù hợp, Luật sư Hà nêu quan điểm.
Dịch bệnh đang trong giai đoạn hết sức phức tạp, khẩn trương. Cá nhân, cơ quan, tổ chức và những đơn vị thực hiện công tác phòng chống dịch bệnh cần chú trọng việc tuyên truyền cho người dân, xử lý những người vi phạm để thực hiện tốt việc phòng chống dịch bệnh. Nhưng không phải vì đó mà xâm phạm đến các quyền của người dân, đặc biệt là quyền về bí mật thông tin đời tư.
Lê Hoàng
