Ảnh minh hoạ.
Bộ Y tế đang xây dựng dự án Luật Dân số để thay thế Pháp lệnh Dân số năm 2003 có nhiều điểm không còn phù hợp với tình hình thực tế hiện nay. Một trong những vấn đề được dư luận rất quan tâm là việc dự kiến dự án Luật này quy định về việc các cặp vợ chồng chỉ có 1 - 2 tự quyết định số con. Hay nói một cách khác là bỏ quy định về giới hạn các cặp vợ chồng chỉ được sinh 1 - 2 con như hiện nay.
Có thể nói, tình trạng dân số giảm, già hóa dân số đang diễn ra toàn cầu, không chỉ ở một số nước phát triển, tiên tiến mà đang là vấn đề lớn đối với nhiều nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam. Ở một số vùng, miền, nhất là các đô thị, thành phố lớn tỷ lệ sinh đang giảm dần rất đáng lo ngại, đơn cử như tại TP. HCM theo số liệu thống kê tỷ lệ sinh rất thấp so với cả nước, và có dấu hiệu ngày càng giảm dần qua từng năm.
Ở Trung Quốc việc áp dụng chính sách một con, đó là giới hạn các cặp vợ chồng chỉ sinh 1 con trong thời gian dài đã dẫn đến suy giảm dân số hết sức nghiêm trọng. Buộc nước này phải thay đổi chính sách 1 con, thậm chí có nhiều địa phương ử nước này đã ban hành chính sách riêng để gia tăng tỷ lệ sinh nhằm duy trì dân số. Tương tự ở Nhật Bản, Hàn Quốc hay các nước khu vực Âu - Mỹ dân số giảm, già hóa đang là vấn đề hết sức nghiêm trọng và buộc Chính phủ các nước này cần có các chính sách mạnh mẽ, quyết liệt để duy trì, cân bằng dân số theo hướng khuyến khích sinh đẻ, nhập cư...
Đối với nước ta việc thực hiện chính sách vợ chồng chỉ có từ 1 - 2 con thời gian qua đã góp phần quan trọng trong việc giảm áp lực về các vấn đề xã hội, giúp ổn định và phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, tại thời điểm hiện nay chúng ta đang bước vào thời kỳ dân số vàng nhưng theo các chuyên gia sau vài chục năm nữa sẽ đạt đỉnh và sẽ giảm dần. Do đó, việc tiếp tục thực hiện chính sách dân số hiện hành là không còn phù hợp nữa, nhất là khi dân số bắt đầu vào thời kỳ sắp đạt đỉnh.
Vì vậy, đòi hỏi cơ quan có thẩm quyền sớm nghiên cứu, ban hành chính sách dân số mới phù hợp với tình hình thực tế hiện nay. Theo đó, cần thay đổi chính sách dân số theo hướng khuyến khích các cặp vợ chồng sinh thêm con, thậm chí sinh nhiều con nhằm đối phó với thách thức của vấn đề thời đại này, nhất là khi giới trẻ ngày càng lười sinh con, sinh con quá muộn, sinh ít con... Đặc biệt cần bổ sung vào dự án Luật Dân số quy định về việc không giới hạn số con của các cặp vợ chồng mà hiện nay hầu như chỉ "ưu ái" với những người dân bình thường, vì hiện nay cán bộ, đảng viên, công chức, sĩ quan, chiến sĩ trong các lực lượng vũ trang nếu sinh con thứ 3 trở lên sẽ bị xử lý kỷ luật.
Điều này không những duy trì sự cân bằng dân số, hạn chế tình trạng già hóa, nguy cơ suy giảm dân số mà còn là tạo ra sự bình đẳng, công bằng cho tất cả các đối tượng. Khi đó cán bộ, đảng viên nếu sinh con thứ 3 trở lên trong điều kiện bình thường sẽ không còn bị ràng buộc, không bị xử lý kỷ luật tương tự như đối với người dân bình thường.
PHẠM VĂN CHUNG
Sở Tư pháp tỉnh Kon Tum
