Trình bày nội dung cơ bản của Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi) tại Phiên họp thứ 48 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quốc Hùng cho biết, dự thảo luật gồm 15 chương, 172 điều, giữ nguyên phạm vi điều chỉnh so với Luật Thi hành án hình sự năm 2019 và được xây dựng trên cơ sở kế thừa, sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ một số quy định của Luật Thi hành án hình sự năm 2019. Cụ thể:
- Bổ sung quy định Công an cấp xã là cơ quan được giao một số nhiệm vụ thi hành án hình sự.
- Bổ sung quy định “thu thập thông tin sinh trắc học của phạm nhân gồm: ảnh khuôn mặt, vân tay, mống mắt, ADN, giọng nói, đối với những trường hợp chưa có thông tin” khi tiếp nhận người chấp hành án phạt tù.
- Bổ sung quy định phạm nhân có quyền được hiến mô, một phần bộ phận cơ thể, được lưu trữ trứng, tinh trùng theo quy định pháp luật…
- Sửa đổi, bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn của UBND, Công an cấp xã theo hướng: UBND cấp xã quản lý, giám sát, giáo dục người chấp hành án hình sự tại cộng đồng. Trưởng Công an cấp xã có nhiệm vụ giúp UBND cấp xã quản lý, giám sát, giáo dục người chấp hành án hình sự tại cộng đồng.
Ảnh minh họa (Nguồn: Internet).
- Sửa đổi, bổ sung quy định về chế độ lao động của phạm nhân, tổ chức lao động cho phạm nhân và sử dụng kết quả lao động của phạm nhân; trong đó, bổ sung quy định trại giam tổ chức cho phạm nhân lao động trong và ngoài trại giam nhằm giáo dục cải tạo, rèn luyện kỹ năng lao động, góp phần chuẩn bị tái hòa nhập cộng đông trên cơ sở quy định của Nghị quyết sô 54/2022/QH15 ngày 16/6/2022 của Quốc hội về thí điểm mô hình tổ chức hoạt động lao động, hướng nghiệp, dạy nghề cho phạm nhân ngoài trại giam.
- Sửa đổi, bổ sung quy định về xếp loại chấp hành án theo hướng không lấy kết quả khắc phục hậu quả do hành vi phạm tội của phạm nhân gây ra để nhận xét, đánh giá và xếp loại quá trình chấp hành án phạt tù của phạm nhân.
- Sửa đổi, bổ sung quy định về chế độ đối với phạm nhân; quy định về tha tù trước thời hạn có điều kiện, thi hành án treo, thi hành án phạt cải tạo không giam giữ, thi hành án phạt cấm cư trú, quản chế, thi hành án phạt tước một số quyền công dân, thi hành biện pháp tư pháp bắt buộc chữa bệnh.
- Sửa đổi, bổ sung quy định vê chức năng, nhiệm vụ của Tòa án, Viện kiểm sát và các cơ quan, đơn vị trong thi hành án hình sự; bổ sung quy định về quản lý nhà nước về thi hành án hình sự.
Dự thảo Luật dự kiến có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2026 và quy định chuyển tiếp việc các khu lao động, hướng nghiệp, dạy nghề ngoài trại giam đã được phê duyệt, thành lập theo quy định của Nghị quyết số 54/2022/QH15 của Quốc hội thì tiếp tục hoạt động đến hết thời hạn có hiệu lực của hợp đồng hợp tác đã được ký kết giữa trại giam với tổ chức hợp tác; sau ngày luật này có hiệu lực, việc gia hạn hợp đồng hợp tác áp dụng theo quy định của luật này và văn bản quy định chi tiết.
Ngoài ra, Thứ trưởng Lê Quốc Hùng Việc nhấn mạnh, việc sửa đổi, bổ sung nêu trên để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật; bảo đảm phù hợp với cơ cấu, tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị được quy định tại các luật khác; tăng cường phân cấp, phân quyền, giải quyết những tồn tại, khó khăn trong thực tiễn hiện nay và đáp ứng yêu cầu công tác thi hành án hình sự trong thời gian tới.
