Hàng năm, khi tiết thu Hà Nội đã vào độ đẹp nhất, nắng đã vàng như mật, gió heo may trải khắp phố phường… những chỉ dấu thời tiết nhắc nhở những người mang trên vai sứ mệnh bảo vệ công lý, công bằng cho xã hội rằng Ngày truyền thống Luật sư Việt Nam (10/10) đã cận kề.
Năm nay, trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, giới Luật sư cả nước sẽ không thể tưng bừng đón chào ngày truyền thống như mọi năm. Dẫu vậy vẫn có một điều chắc chắn không thay đổi đó là khó khăn, dịch bệnh cũng không thể làm vơi đi niềm vui, sự phấn khởi chào đón cột mốc 08 năm ngày Thủ tướng Chính phủ quyết định lấy ngày 10/10 làm Ngày truyền thống Luật sư Việt Nam.
Quả thực, nếu chỉ nhìn vào con số 08 năm mà vội vàng đánh giá nghề Luật sư là một nghề non trẻ thì đó quả là một sự khiếm khuyết trong hiểu biết về nghề nghiệp này. Thực tế, sự hình thành và phát triển của nghề Luật sư tại Việt Nam đã có một lịch sử hết sức tự hào với nhiều thăng trầm. Nói về lịch sử hình thành và phát triển của nghề Luật sư tại Việt Nam thì trong phạm vi ngắn của bài viết này là chưa đủ. Bởi lẽ, liên quan đến chủ đề này trước đây đã có những bài khảo cứu của nhiều tác giả. Tuy nhiên, nếu để phải chọn ra những bài viết sớm về mặt thời gian và nổi bật về mặt nội dung, cá nhân tôi cho rằng bài viết: “Thăng trầm nghề Luật sư tại Việt Nam” của Luật sư Trương Anh Tú - Chủ tịch Công ty Luật Trương Anh Tú nhân kỷ niệm năm đầu tiên của Ngày truyền thống Luật sư Việt Nam (10/10/2013) là một trong số những bài viết đó.
Đắm mình trong dòng chảy nghề nghiệp liên tục trong một thời gian hơn một thập kỷ, tôi cho rằng trong mười năm trở lại đây, nghề Luật sư tại Việt Nam đã có một bước tiến lớn sau quãng thời gian dài chìm trong giấc “ngủ đông”.
Trong khoảng 10 năm vừa qua, cùng sự hội nhập và phát triển của đất nước, nghề nghiệp Luật sư cũng tự thân vận động để thích ứng với thời cuộc.Thông qua hoạt động nghề nghiệp, giới Luật sư cả nước đã có những đóng góp to lớn vào mục tiêu chung đó là xây dựng một xã hội “công bằng, dân chủ văn minh” theo đúng chủ trương của Đảng, Nhà nước và nguyện vọng của nhân dân. Điều này được thể hiện qua những kết quả thực tế sinh động có thể kể ra như:
Pháp luật điều chỉnh về hoạt động nghề nghiệp của Luật sư không ngừng được hoàn thiện, tạo hành lang pháp lý cho các tổ chức hành nghề Luật sư cũng như cá nhân các Luật sư hành nghề một cách chuyên nghiệp.
Tỉ lệ những vụ án có sự tham gia của Luật sư ngày càng tăng đã giúp đảm bảo tốt hơn quyền con người, quyền của bị can, bị cáo. Nhờ sự tham gia của Luật sư vào các vụ án, nhiều vụ án có dấu hiệu oan sai đã được kịp thời ngăn chặn. Nhiều bị can, bị cáo đã bị kết án oan tìm lại được công lý do sự tích cực, hết mình tham gia của Luật sư. Nhiều Luật sư là đại biểu dân cử ở các cơ quan quyền lực nhà nước rất tích cực phản biện, đưa ra những ý kiến xây dựng pháp luật hết sức xác đáng.
Trong lĩnh vực dân sự, kinh doanh, thương mại, trong mười năm qua, giới Luật sư cũng thực sự là một người bạn đồng hành tin cậy của người dân nói chung và các doanh nghiệp nói riêng. Nhờ những tư vấn đúng đắn của các tổ chức hành nghề Luật sư, quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, doanh nghiệp đã được đảm bảo.
Đại diện cho một lực lượng phản biện xã hội và là bộ phận có cái nhìn toàn diện nhất về các vấn đề xã hội, giới Luật sư đã có những ý kiến xác đáng, đóng góp vào công tác xây dựng và hoàn thiện pháp luật của nước nhà… Ngoài ra, thông qua ý kiến của các Luật sư về các vấn đề xã hội và được các cơ quan báo chí truyền thông truyền tải đã góp phần tuyên truyền, đưa pháp luật của nhà nước vào đời sống dân sinh một cách thiết thực và rộng khắp.
Về sự phát triển các Đoàn Luật sư, tổ chức Luật sư trên khắp cả nước đã có sự gia tăng đáng kể trong 10 năm qua là một bước nhảy vọt điều này được thể hiện rất rõ qua những báo cáo tổng kết của Liên đoàn Luật sư Việt Nam…
Kể ra những thành tựu kể trên mà giới Luật sư đã đạt được để thấy được vai trò của Luật sư trong một xã hội ngày càng đóng vai trò quan trọng ra sao. Có lẽ chính vì tầm quan trọng đó, việc Thủ tướng Chính phủ quyết định chọn ngày 10/10 hàng năm làm Ngày truyền thống Luật sư không phải là một sự ngẫu nhiên, tùy hứng mà có lẽ đây là một sự ghi nhận kịp thời cũng như kỳ vọng của Nhà nước và Nhân dân vào giới Luật sư.
Tự hào với những thành quả mà giới Luật sư đã đạt được, nhưng đâu đó với những người hành nghề Luật sư chân chính, yêu nghề vẫn còn những điều trăn trở. Đơn cử, trong thực tế hành nghề Luật sư chúng ta không phủ nhận đâu đó còn có những người mang danh Luật sư nhưng chưa có những hành xử, những phát ngôn, lời nói chuẩn mực, thậm chí đã bị xử lý bằng pháp luật, gây ảnh hưởng không nhỏ tới hình ảnh của cả giới Luật sư.
Nghề Luật sư là một nghề cao quý, được xã hội tôn vinh, điều này đã được minh chứng hết sức rõ nét từ các đất nước phát triển và có nghề Luật sư lâu đời như Anh, Đức, Pháp, Mỹ... So về bề dày lịch sử thì nghề Luật sư tại Việt Nam không thể sánh ngang với những nước trên. Tuy nhiên, để nghề Luật sư tại Việt Nam phát triển và cũng được xã hội trọng vọng giống như những đất nước kể trên thì rõ ràng bản thân mỗi người Luật sư cần không ngừng nâng cao kiến thức, kỹ năng hành nghề cũng như đạo đức nghề nghiệp.
Vinh quang, tự hào thì chắc chắn luôn song hành với sự vất vả, hy sinh, nhất là khi đã đặt chân vào con đường bảo vệ công lý. Do vậy, những người hành nghề Luật sư cần xác định đây là một điều tất yếu để có thể vững tâm với nghề. Sự gian nan, vất vả này âu cũng là một quy luật tất yếu của cuộc đời đã được đại thi hào Nguyễn Du tổng kết qua hai câu thơ đầy thấm thía:
“Đã mang lấy nghiệp vào thân
Cũng đừng trách lẫn trời gần, trời xa”.
Và để kết lại bài viết có tính chất tự sự nhân dịp kỷ niệm 08 năm Ngày truyền thống Luật sư Việt Nam, xin được gửi những chúc những tốt đẹp nhất tới tất cả những người đồng nghiệp trên cả nước. Mong rằng, giới Luật sư nước nhà sẽ luôn đoàn kết để xây dựng và phát huy truyền thống tốt đẹp của nghề.
Luật sư ĐẶNG XUÂN CƯỜNG
Trưởng Ban Hình sự TAT Law firm
