Khu Công viên Đông Nam Đài tưởng niệm (sau đây gọi tắt là Khu Đông Nam Tượng đài) phường Hòa Cường Bắc, quận Hải Châu (cũ), nay thuộc phường Hòa Cường, TP. Đà Nẵng (mới) đã được phê duyệt theo Quyết định số 1094/QĐ-UBND, ngày 21/02/2006 của UBND TP. Đà Nẵng (cũ).
Do quy hoạch nhiều lần thay đổi nên gần 13 năm khu đất không được khai thác, sử dụng.
29 hộ dân đã mua tổng cộng 62 lô đất, diện tích khoảng 3,2ha tại Khu vực Đông Nam Tượng đài với số tiền hàng trăm tỷ đồng ở thời điểm năm 2008 và đã được cấp 62 sổ đỏ (GCNQSDĐ) do Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng (cũ) cấp ngày 22/01/2008: Mục đích sử dụng đất: Đất cơ sở sản xuất, kinh doanh; Thời gian sử dụng: Lâu dài; Loại đất: Dịch vụ ven Sông Hàn; Nguồn gốc: Công nhận quyền sử dụng đất, giao đất có thu tiền sử dụng đất. Đó là tài sản hợp pháp của công dân, doanh nghiệp được Hiến pháp, pháp luật bảo vệ, bảo hộ.
62 lô đất đều nằm trong phạm vi định hướng quy hoạch của Chính phủ. Phần định hướng phát triển không gian đô thị (Khoản 8b. Điều 1) ở khu vực này là tập trung phát triển thương mại, dịch vụ, văn hóa du lịch, khoa học - công nghệ. giáo dục và đào tạo (tức là hoàn toàn không có công trình nhà ở chung cư, phân lô, bán nền gì cả).
Việc mua bán, chuyển nhượng đất này do Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng và Phát triển hạ tầng Nam Việt Á (nay thuộc phường Ngũ Hành Sơn, TP. Đà Nẵng) tổ chức bán đấu giá công khai, minh bạch.
Thế nhưng, thời gian sau đó, không hiểu vì nguyên nhân gì, chính quyền Đà Nẵng nhiều lần điều chỉnh quy hoạch Khu Công viên châu Á, ảnh hưởng nghiêm trọng đến lợi ích của 29 hộ dân, doanh nghiệp đã được cấp 62 Giấy CNQSDĐ.
Lần thứ nhất, ông Huỳnh Đức Thơ, Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng ký Quyết định số 1708/QĐ-UBND ngày 07/3/2013 giao 86ha đất và mặt nước tại Khu trung tâm thành phố cho Công ty TNHH Công viên Châu Á (Đà Nẵng) làm khu Công viên Châu Á, bao trùm toàn bộ 62 lô đất của 29 hộ dân, doanh nghiệp.
Do Quyết định này, tháng 05/2013, UBND Quận Hải Châu (cũ) đã ra Quyết định thu hồi đất của 29 hộ dân để giao cho Công ty TNHH Công viên Châu Á nhưng không hề có bất cứ cuộc họp hay gặp gỡ trao đổi, thỏa thuận nào về các phương án đền bù, tái định cư; tiếp theo đó là áp giá và thông báo giá đền bù rẻ mạt không bằng đất trong các kiệt, hẻm. Vì quá bất công, thiếu minh bạch, thiếu sòng phẳng, 29 hộ dân đã quyết không nhận số tiền đền bù rẻ mạt do tiện áp đặt này.
Lần thứ hai, ông Nguyễn Ngọc Tuấn, Phó Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng (cũ), căn cứ ý kiến chỉ đạo của Thường trực Thành ủy Đà Nẵng (cũ), căn cứ Công văn số 653-CV/TU ngày 28/9/2016 của Thành ủy, đã ký ban hành Quyết định số 725/QĐ-UBND ngày 08/02/2017 về việc “Phê duyệt tổng mặt bằng quy hoạch chi tiết TL 1/500 Khu Công viên công cộng tại khu vực Đông Nam Đài Tưởng niệm, phường Hòa Cường Bắc, quận Hải Châu, TP. Đà Nẵng”. Theo Quyết định này, toàn bộ 62 lô đất của 29 nhà đầu tư bị áp đặt “xã hội hóa” làm khu vực bắn pháo hoa và bãi giữ xe… Đơn vị được giao Chủ đầu tư dự án xã hội hóa là Công ty TNHH Công viên Châu Á.
Do có “bảo bối”, Công ty TNHH Công viên Châu Á đã tự ý chuyển đất hợp pháp của 29 hộ dân sang đất công cộng, “đội lốt” thực hiện dự án bằng phương thức “xã hội hóa”. Cũng như lần thứ nhất, Công ty này không hề có bất cứ cuộc họp hay gặp gỡ trao đổi, thỏa thuận nào về các phương án đền bù, tái định cư, tự ý đưa giá đền bù chỉ bằng 15% giá thị trường so với cùng khu vực để thực hiện thu hồi.
Họ đe dọa không chấp nhận đền bù với giá bồi thường bất hợp lý thì bị chính quyền thành phố công khai tiến hành việc thu hồi đất của nhà đầu tư chúng tôi như một cuộc cưỡng chế.
Mới đây nhất, ông Lê Trung Chinh, Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng, trước lúc nghỉ hưu đã ký Quyết định số 1686/QĐ-UBND ngày 02/6/2025 phê duyệt chủ trương đầu tư dự án công viên công cộng phía Bắc đường Phan Đăng Lưu, kết hợp xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu thương mại - dịch vụ tại khu vực Nại Nam (quận Hải Châu cũ). UBND phường Hoà Cường (mới) được giao phê duyệt nhiệm vụ và phê duyệt Quy hoạch chi tiết dự án nói trên; trong đó, lấy 62 lô đất của 29 nhà đầu tư để làm khu vực bắn pháo hoa và bãi giữ xe.
Phối cảnh khu đất được điều chỉnh quy hoạch thành biệt thự, căn hộ do Công ty TNHH Công viên Châu Á làm chủ đầu tư.
Đồng thời với động thái đó, TP. Đà Nẵng đã điều chỉnh phần đất sát với 62 lô đất nói trên do Công ty TNHH Công viên Châu Á làm nhà đầu tư thành biệt thự, căn hộ (và nghiễm nhiên trở thành mặt tiền sông Hàn với chiều dài khoảng 01km sau khi đã điều chỉnh quy hoạch 62 lô đất của 29 hộ dân, doanh nghiệp thành khu vực bắn pháo hoa và bãi giữ xe) để bán.
Trong 02 lần tham gia góp ý về quy hoạch nói trên, chủ sở hữu các lô đất này đều không đồng tình, phản đối kịch liệt về việc làm của thành phố và đã gửi đơn kêu cứu đến Tổng Bí thư Tô Lâm, Trưởng ban chỉ đạo PCTNTCLP và Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND thành phố, Chủ tịch HĐND thành phố.
Gần 13 năm qua, do Dự án mở rộng công viên Châu Á (Công ty TNHH Châu Á), khu đất này rơi vào tình trạng quy hoạch treo, 29 hộ dân, doanh nghiệp không thể thực hiện được các quyền lợi chính đáng liên quan đến tài sản của mình, mặt khác gây lãng phí lớn tài nguyên đất đai.
Do “quy hoạch treo” nên chính quyền địa phương không cấp phép xây dựng và không cho phép thực hiện các giao dịch biến động (chuyển nhượng, thế chấp). Vì vậy, 62 lô đất hợp pháp bị "đóng băng", không tạo ra giá trị kinh tế trong suốt thời gian quá dài.
Tình trạng quy hoạch treo kéo dài đã hạn chế cơ hội đầu tư, khiến 29 hộ dân, doanh nghiệp không thể lập kế hoạch để phát triển. Điều này cũng gây ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý và chất lượng cuộc sống của các doanh nghiệp, hộ kinh doanh đã mua đất. Hàng năm, mỗi chủ sở hữu lô đất phải chịu thiệt hại hàng tỉ đồng do không thể khai thác các lô đất hợp pháp là tài sản của mình. Như vậy, tổng thiệt hại sau hơn 12 năm là rất lớn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến tài chính của các doanh nghiệp, hộ kinh doanh, trong lúc họ phải vay mượn, nợ nần các tổ chức tín dụng để duy trì các lô đất hợp pháp bị "đóng băng" này.
Gần đây, các đơn vị thi công đã tiến hành đào xới con đường duy nhất dẫn vào khu đất mà không có thông báo trước, làm hư hỏng hạ tầng giao thông. Việc này gây trở ngại lớn cho việc đi lại, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày của 29 chủ sở hữu đất.
TP. Đà Nẵng (cũ) đã 03 lần thay đổi, điều chỉnh quy hoạch, mục đích sử dụng đất (từ đất công viên văn hóa sang công viên chuyên đề, hiện nay là du lịch thương mại dịch vụ trong đó có cho thuê, bán căn hộ,…,) để ban hành các quyết định nhằm tạo cơ hội cho Công ty TNHH Công viên Châu Á chiếm đoạt cho bằng được 62 lô đất? Câu hỏi đặt ra, ai “chống lưng” cho Công ty TNHH Công viên Châu Á Đà Nẵng gây ra tình trạng thay đổi, điều chỉnh quy hoạch?.
Trong những năm qua, Ban Thường vụ Thành ủy, UBND TP. Đà Nẵng (cũ) đã ban hành nhiều quyết định thiếu minh bạch, mang lại lợi ích cho một số công ty, trong đó có Công ty TNHH Công viên Châu Á Đà Nẵng. Ngược lại, 29 hộ dân, doanh nhiệp phản đối thì không hề được xem xét hủy bỏ, vẫn giữ nguyên để tạo điều kiện cho Công ty này chiếm đoạt.
Do báo chí phản ánh, liên tục trong hai nhiệm kỳ 2016 - 2021, 2021 - 2026, tập thể Ban Thường vụ Thành ủy, Ban Cán sự Đảng UBND TP. Đà Nẵng (cũ) bị Bộ Chính trị và UBKT Trung ương quyết định cảnh cáo và khiển trách tập thể và các cá nhân lãnh đạo thành phố về việc “Vi phạm kỷ luật của Đảng và pháp luật Nhà nước trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác quản lý đất đai, trật tự xây dựng, đô thị”.
Rào cản lớn nhất ở TP. Đà Nẵng (cũ) là lãnh đạo có tư tưởng cho phép doanh nghiệp lớn bắt nạt doanh nghiệp nhỏ, bất chấp luật pháp, bất chấp Cương lĩnh của Đảng về phát triển kinh tế tư nhân, công khai tước đoạt quyền lợi của doanh nghiệp nhỏ. Tư tưởng ấy làm cho cả Ban Thường vụ Thành ủy Đà Nẵng (cũ) hai nhiệm kỳ 2016 - 2021, 2021 - 2026 đều bị Trung ương kỷ luật như đã nói trên. Trong đó, thành phần nhóm lợi ích trong chính quyền từ lãnh đạo UBND thành phố đến Sở Tài nguyên Môi trường, Sở Xây dựng, Văn phòng Thành ủy, Văn phòng UBND…, những người đã tạo dựng nền móng cho các dự án bất hợp pháp này đã bị bắt tù gần hết.
Việc trước mắt, chính quyền TP. Đà Nẵng (mới) cần rà soát, từ đó hủy bỏ các quyết định điều chỉnh quy hoạch, thu hồi đất… trái pháp luật. Các cơ quan chức năng ở Trung ương cũng cần vào cuộc thanh tra toàn diện Khu Công viên Đông Nam Đài tưởng niệm; xem xét về trình tự, thủ tục điều chỉnh quy hoạch và việc thu hồi đất, áp giá đền bù 62 lô đất của 29 hộ dân, doanh nghiệp; phát hiện “lợi ích nhóm” làm “biến dạng” quy hoạch gây thiệt hại cho lợi ích của các hộ dân, góp phần đấu tranh chống tiêu cực, chống lãng phí theo của trương của Đảng.
Với tinh thần “gần dân, sát dân, phục vụ dân tốt hơn” Ban Thường vụ Thành ủy và UBND TP. Đà Nẵng (mới) cần xem xét lại sơ hở, bảo vệ kỷ cương, kỷ luật của Nhà nước cũng như lợi ích và quyền lợi hợp pháp của người dân.
