Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, ngày 08/5, Quốc hội dành nhiều thời gian để thảo luận về dự án Luật Hóa chất (sửa đổi).
Góp ý tại hội trường, Đại biểu Quốc hội Trần Thị Khánh Thu (Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Bình) cho biết, Luật Hóa chất 2007, sửa đổi bổ sung năm 2018 và Nghị định 113/2017 của Chính phủ mặc dù đã có quy định việc mua bán chất xyanua phải có phiếu kiểm soát nhưng pháp luật lại không quy định về điều kiện cụ thể của cá nhân, tổ chức được mua, sử dụng chất này.
Theo Đại biểu, xyanua và hợp chất chứa xyanua được sử dụng trong thuốc trừ sâu, chất khử trùng, nhựa, mạ điện và khai thác mỏ vàng, bạc.
Tuy nhiên, trong Nghị định 113 không quy định xyanua là hóa chất cấm mà chỉ quy định điều kiện quản lý. Hiện nay, cũng chưa có quy định nào về việc người bán phải kiểm tra điều kiện của người mua trước khi bán.
Điều này dẫn đến tình trạng mua bán chất xyanua diễn ra phổ biến, tràn lan trên thị trường. Trên thực tế, thời gian vừa qua có khá nhiều vụ án thương tâm liên quan đến đầu độc bằng hóa chất.
Ảnh minh họa.
Đại biểu Trần Thị Khánh Thu cũng cho hay, quản lý xyanua và các sản phẩm chứa xyanua là một trong những lĩnh vực được nhiều quốc gia chú trọng với các quy định hết sức nghiêm ngặt. Danh mục xyanua được phân cấp quản lý phù hợp theo mức độ nguy hiểm, mục đích sử dụng từng loại bởi Xyanua có nhiều dạng khác nhau (khí, rắn, lỏng) lại được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực.
Thậm chí, trong y tế hợp chất xyanua natri nitroprusside còn được sử dụng giúp làm giảm huyết áp khẩn cấp và sử dụng như một chất giãn mạch trong các nghiên cứu về mạch máu. Hợp chất này còn có khả năng hỗ trợ điều trị bệnh lao và bệnh phong.
Từ đó, Đại biểu đề nghị bổ sung quy định: Doanh nghiệp muốn sản xuất/nhập khẩu xyanua phải đăng ký cụ thể mục đích sử dụng, số lượng và cam kết biện pháp quản lý rủi ro.
Cũng tham gia góp ý, Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Lan Anh (Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Lào Cai) cho rằng, để bảo vệ người tiêu dùng một cách thực chất, dự thảo Luật cần quy định rõ các hành vi bị cấm, chế tài xử phạt cụ thể với hành vi quảng cáo sai sự thật, gây hiểu nhầm về bản chất, công dụng của hóa chất.
Ngoài ra, Đại biểu cho rằng cần kiểm soát các hình thức quảng cáo trực tuyến, quảng cáo thông qua người nổi tiếng, qua mạng xã hội vốn đang phát triển mạnh nhưng thiếu chế tài rõ ràng. Bởi, theo Đại biểu, thực tế cho thấy, không ít người dân sử dụng hóa chất theo quảng cáo mà không hiểu rõ bản chất, tác động đến an toàn sức khỏe con người.
Đồng quan điểm, Đại biểu Quốc hội Thạch Phước Bình (Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Trà Vinh) cho biết, tình trạng lợi dụng mạng xã hội, thương mại điện tử, sàn giao dịch trực tuyến để giao bán, quảng cáo hóa chất nguy hiểm nhất là tiền chất ma tuý, hóa chất dễ cháy/nổ diễn ra rất phổ biến.
Những hành vi này ẩn danh, khó truy xuất, có nguy cơ xâm hại an ninh hóa chất, an toàn cộng đồng nhưng lại chưa được quy định rõ ràng trong dự thảo luật. Đồng thời, Đại biểu cũng đề xuất bổ sung quy định "Lợi dụng nền tảng số, mạng xã hội, website, sàn giao dịch thương mại điện tử để quảng cáo, giao bán, kinh doanh hóa chất nguy hiểm trái pháp luật" là hành vi bị nghiêm cấm.
Nêu thực trạng rất nhiều hóa chất độc hại được sử dụng tác động trực tiếp lên giống cây trồng, trái cây, rau củ, không theo quy trình bảo vệ thực vật làm ảnh hưởng đến môi trường, sức khỏe người tiêu dùng, Đại biểu Quốc hội Đoàn Thị Lê An (Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Cao Bằng) đề nghị bổ sung, hoàn chỉnh quy định "sử dụng hóa chất không rõ nguồn gốc, hóa chất thuộc danh mục hóa chất không được sử dụng để sản xuất, kinh doanh và bảo quản thực phẩm, thuốc, nguyên liệu làm thuốc, mỹ phẩm, thức ăn chăn nuôi, giống cây trồng, thức ăn thủy sản, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật, phân bón, sản phẩm hóa chất tiêu dùng".
Trước phiên thảo luận, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy đã trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Hóa chất (sửa đổi) cho biết, tại dự thảo Luật đã quy định tổ chức kinh doanh hóa chất thuộc danh mục hóa chất cần kiểm soát đặc biệt phải lập phiếu kiểm soát mua, bán trên cơ sở dữ liệu chuyên ngành hóa chất cho từng lần giao hàng.
