Ngày 14/9, tại phiên họp thứ 3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Dự thảo Luật Điện ảnh (sửa đổi).
Dự thảo Luật Điện ảnh (sửa đổi) gồm 08 chương, 52 điều, trong đó kế thừa, chỉnh lý, sửa đổi và bổ sung 25 điều, quy định mới 27 điều so với Luật Điện ảnh hiện hành.
Bộ trưởng Bộ VH-TT&DL Nguyễn Văn Hùng cho hay trong quá trình xây dựng dự luật, có nhiều ý kiến xung quanh vấn đề phổ biến phim trên không gian mạng. Vì vậy, dự thảo đưa ra 02 phương án.
Theo phương án 1 (hậu kiểm), nhà phát hành, phổ biến phim tự kiểm và chịu trách nhiệm phân loại, dán nhãn phim. Bộ VH-TT&DL phối hợp với Bộ TT&TT kiểm tra, xử lý việc tự phân loại phim phổ biến trên không gian mạng theo quy định của pháp luật.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho rằng đây là cách tiếp cận mới và linh hoạt trong bối cảnh phát triển của dịch vụ phát hành, giúp giảm thiểu gánh nặng về chi phí và nhân sự cho các nhà quản lý. Tuy nhiên, nguy cơ của việc tự kiểm là có thể để lọt các sản phẩm phản ánh sai trái lịch sử, nội dung bạo lực, khiêu dâm, xâm hại trẻ em… Điều này sẽ gây nên hậu quả tiêu cực trong đời sống văn hóa, xã hội, khó xử lý kịp thời, triệt để.
Với phương án 2 (tiền kiểm), phim chỉ được phổ biến khi có giấy phép phân loại do Bộ VH-TT&DL, UBND cấp tỉnh cấp hoặc quyết định.
Theo Bộ trưởng, đa số thành viên Chính phủ và cơ quan chủ trì soạn thảo thống nhất chọn phương án hậu kiểm.
Thảo luận tại phiên họp về nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng An ninh Lê Tấn Tới đề nghị Ban soạn thảo bổ sung quy định cấm phim có tình tiết cổ xúy cho hành vi vi phạm pháp luật, như phạm tội nhưng không bị xử lý, sống ích kỷ; phản ánh quá chân thực, quá chi tiết về sự tự chuyển biến, tự chuyển hóa, làm người xem nhận thức sai và có thể bắt chước, làm theo.
"Điển hình như mới đây VTV1 chiếu phim Người phán xử, sau khi chiếu bộ phim đó, tình hình các băng ổ nhóm tội phạm, xã hội đen xảy ra rất nhiều. Phim chiếu trên giờ vàng, ai chịu trách nhiệm về vấn đề này?", ông nói, nhấn mạnh Nhà nước quản lý xã hội bằng pháp luật, nhưng trong phim các vấn đề lại đưa cho ông trùm phán xử, thậm chí phán xử cả lực lượng Công an.
Theo Thiếu tướng Lê Tấn Tới, việc phổ biến phim trên không gian mạng cũng phải quy định trách nhiệm của tổ chức, cá nhân. Những người này phải tự phân loại và chịu trách nhiệm, nhất là những vấn đề liên quan đến quốc phòng, an ninh, trẻ em, tôn giáo, dân tộc.
Đại diện cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh cho biết Thường trực Ủy ban đề nghị Ban soạn thảo định lượng cụ thể, chính xác các quy định cấm trong hoạt động điện ảnh ở Điều 10.
"Cần thể hiện lại khoản 1 Điều 10 theo hướng cấm hành vi sản xuất, phát hành, phổ biến phim có nội dung vi phạm", ông Vinh nói.
Ông Vinh đề nghị bổ sung quy định cấm hành vi quay trộm, sao chép phim khi chưa được sự đồng ý của chủ sở hữu phim; cấm các rạp chiếu phim để lộ, lọt phim khi đang chiếu.
Theo đó, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng yêu cầu Ban soạn thảo Luật Điện ảnh cần tiếp tục nghiên cứu, tiếp thu, làm rõ các ưu nhược điểm của từng nội dung, đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện hồ sơ, gửi tài liệu đúng quy định để trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến.
Một vấn đề cũng được nhiều đại biểu quan tâm là xây dựng các chính sách phát triển điện ảnh theo hướng hiện đại. Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị Chính phủ học tập các nước có nền công nghiệp điện ảnh phát triển khi xây dựng chính sách, chú ý khuyến khích đầu tư phim trường vì "một số nước hiện nay có phim trường làm giả cổ rất hoành tráng".
Theo ông Huệ, điện ảnh phải là ngành công nghiệp dịch vụ văn hóa, vừa đáp ứng nhu cầu đời sống tinh thần của nhân dân, vừa đóng góp vào sự phát triển kinh tế, xã hội. Dự luật nên thể hiện điện ảnh là ngành văn hóa có tính tổng hợp, liên ngành; phải có hệ sinh thái cho việc làm phim, có chính sách ưu đãi về thuế, vốn...
Chung ý kiến, Trưởng Ban công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh nhấn mạnh dự án luật cần quy định phát triển phim trường khi xây dựng nền công nghiệp điện ảnh. "Việt Nam có cảnh quan, địa chính trị rất thuận lợi, tôi cảm giác ở đâu cũng có thể trở thành phim trường. Như Ninh Bình thời gian qua có quần thể di sản thế giới Tràng An trở thành phim trường của bộ phim nổi tiếng Đảo đầu lâu, hay là phim trường của phim Hương vị tình thân", bà nói.
Bà Thanh cho rằng Bộ TN&MT, các địa phương nên chung tay với Bộ VH-TT&DL cấp phép xây dựng trung tâm kỹ thuật điện ảnh, trường quay, có cơ chế chính sách đầu tư, khai thác, lưu giữ, bảo tồn giá trị. Ban soạn thảo Luật Điện ảnh sửa đổi cũng phải nghiên cứu tổ chức các sự kiện liên hoan phim để quảng bá hình ảnh, đất nước, con người Việt Nam.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị Ban soạn thảo thiết kế lại dự án luật. Khi điện ảnh là ngành nghệ thuật sáng tạo thì luật phải điều chỉnh một ngành, không chỉ riêng sản xuất, phát hành mà cả nghiên cứu khoa học về phim, đào tạo cán bộ làm phim, quy định sự ra đời và tồn tại của các chủ thể tham gia.
"Dự luật cần làm rõ cơ sở điện ảnh là gì, ai là người thành lập? Có phải mọi công dân đủ 18 tuổi trở lên, có năng lực hành vi được thành lập không? Luật không chỉ quy định các vấn đề liên quan đến phim mà những nội dung ngoài phim cũng phải đưa vào, ví dụ đầu tư trường quay, sản xuất trang thiết bị phục vụ làm phim", ông nói.
Luật Điện ảnh được Quốc hội khóa XI thông qua ngày 29/6//2006. Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Điện ảnh được Quốc hội khóa XII thông qua ngày 18/6/2009. Sau hơn 14 năm thi hành, dự án luật Điện ảnh sửa đổi sẽ được Quốc hội khóa 15 cho ý kiến tại kỳ họp thứ 2, khai mạc cuối tháng 10.
Trước đó, tại Hội thảo trực tuyến góp ý dự thảo Luật Điện ảnh (sửa đổi) do Viện Nghiên cứu lập pháp và Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội tổ chức, GS.TS Trần Thanh Hiệp, nguyên Hiệu trưởng Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội nhận định việc phổ biến phim trên mạng là phù hợp với xu thế phát triển chung của thế giới. Điều quan trọng nhất là công tác thanh tra, hậu kiểm phải được đổi mới, nâng cao chất lượng. Bà Ngô Phương Lan nhận xét phương án thực hiện tiền kiểm đối với phổ biến phim trên mạng là không khả thi. Trên thực tế, số lượng phim trên mạng có thể gấp hàng nghìn lần phim chiếu rạp. Vì thế, không thể có đủ nhân lực để duyệt và cấp phép phát hành. Đối với cơ chế kiểm duyệt phim, ông Đậu Anh Tuấn góp ý Luật Điện ảnh cần thay đổi, tạo ra tính đột phá. Ông phát biểu: "Tại sao các đài truyền hình vẫn tự cấp phép, kiểm duyệt được phim truyền hình. Trong khi đó, phim chiếu rạp lại phải thông qua Hội đồng phim quốc gia. Chúng ta có thể xây dựng cơ chế để nhiều đơn vị cùng có quyền thẩm định và cấp phép các bộ phim". |
VŨ QUÝ
Giấy xác nhận đã tiêm vaccine Covid-19: Loạn kiểu cách, bất tuân hướng dẫn của Bộ Y tế
