VKSNDTC vừa có công văn phúc đáp Bộ Công an về việc tham gia ý kiến với Tờ trình dự thảo Luật Tổ chức Cơ quan điều tra hình sự (sửa đổi). Tại dự thảo, Bộ Công an đề xuất bỏ Cơ quan điều tra VKSNDTC trong hệ thống cơ quan điều tra. Hai cơ quan điều tra trong công an và quân đội giữ nguyên.
Nêu ý kiến về việc này, VKSNDTC cho rằng cần giữ nguyên quy định về Cơ quan điều tra VKSNDTC. Hiện, việc sắp xếp cơ quan điều tra là tinh gọn đầu mối trong từng cơ quan của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, VKSNDTC. Dự thảo gộp các cơ quan điều tra trong từng bộ, ngành lại với nhau sẽ không bảo đảm khách quan, độc lập.
Ảnh minh họa.
Theo quy định, Viện kiểm sát (VKS) là cơ quan có chức năng kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong hoạt động tư pháp. VKS tham gia tất cả hoạt động tố tụng tư pháp hình sự, dân sự, hành chính, kinh doanh thương mại, từ giai đoạn tiếp nhận giải quyết tin báo đến khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án. VKS còn trực tiếp giải quyết và kiểm sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của các cơ quan tư pháp. Do vậy có điều kiện để phát hiện xử lý các tội phạm trong lĩnh vực tư pháp hiệu quả hơn các cơ quan khác, nội dung công văn thể hiện.
Bên cạnh đó, là hệ thống cơ quan độc lập và Viện trưởng VKSNDTC báo cáo kết quả công tác trực tiếp trước Quốc hội, VKSNDTC cho rằng đơn vị có vai trò quan trọng trong kiểm soát quyền lực nhà nước nói chung và trong lĩnh vực tư pháp nói riêng. "Cơ quan điều tra VKSNDTC điều tra tội xâm phạm hoạt động tư pháp và các tội về tham nhũng chức vụ trong hoạt động tư pháp góp phần làm trong sạch nền tư pháp, bảo vệ công lý, bảo đảm quyền con người", VKSNDTC nêu quan điểm.
Viện dẫn kinh nghiệm quốc tế, VKSNDTC thấy tại một số nước như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Mỹ, kiểm sát viên (hoặc công tố viên) sẽ thực hiện hoạt động điều tra. Đặc biệt ở Trung Quốc, hệ thống cơ quan điều tra của VKS được tổ chức từ trung ương đến một số tỉnh để điều tra các tội phạm xâm phạm hoạt động tư pháp. Về bản chất, VKSNDTC cho rằng hoạt động điều tra là công tác nối dài của quyền công tố, nhằm phòng ngừa oan sai, chống vi phạm trong hoạt động tố tụng tư pháp.
Trước ý kiến đóng góp cho dự thảo của VKSNDTC, Bộ Công an giải thích việc phân định rõ chức năng của cơ quan điều tra, VKS, Tòa án là để không chồng lấn về thẩm quyền. Theo đó, VKSNDTC vừa có thẩm quyền điều tra, vừa có thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp. Nếu vẫn duy trì Cơ quan điều tra của VKSNDTC sẽ không bảo đảm tính khách quan. Nhất là trong trường hợp cán bộ VKS phạm tội song VKSNDTC lại vừa điều tra vừa kiểm sát.
Ngoài ra, dự thảo đề xuất bổ sung thẩm quyền điều tra của Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an với tội phạm xâm phạm hoạt động tư pháp, tội phạm về tham nhũng, chức vụ. Các sai phạm này xảy ra trong hoạt động tư pháp mà người phạm tội là cán bộ, công chức thuộc cơ quan điều tra, Tòa án nhân dân, VKSND, cơ quan thi hành án, người có thẩm quyền tiến hành hoạt động tư pháp khi các tội phạm đó thuộc thẩm quyền xét xử của tòa án. Hiện nay, việc điều tra nhóm này thuộc thẩm quyền của Cơ quan điều tra của VKSNDTC.
Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự (sửa đổi) dự kiến trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến, thông qua theo trình tự, thủ tục rút gọn tại kỳ họp thứ 10 vào tháng 10. Dự thảo do Bộ Công an chủ trì soạn thảo, gồm 9 chương, 54 điều; giảm một chương và 19 điều so với luật hiện hành.
