“Những thay đổi có tính khoa học, cách mạng từ các yếu tố cải cách thể chế” là nghiên cứu của GS.TS Nguyễn Hữu Khiển (Nguyên Phó Giám đốc Học viện Hành chính quốc gia). Thể chế trong bài viết được tiếp cận từ giác độ xã hội, giác độ hệ thống chính trị. Nó bao hàm chủ trương, quyết sách của Đảng, các quy định pháp luật của Nhà nước và các cải cách của các thiết chế cộng đồng tự quản (các tổ chức chính trị - xã hội được Đảng, Nhà nước giao một số nhiệm vụ). Bài viết đề cập đến tính khoa học và cách mạng của cải cách thể chế hiện nay ở Việt Nam.
TS Nguyễn Văn Tuân (Trường Đại học Thành Đông) và ThS.NCS Lương Phi Hổ (Trường Đại học Luật, Đại học Quốc gia Hà Nội) có bài “Đề xuất mô hình cơ quan chuyên trách chống tham nhũng ở Việt Nam”. Trong bối cảnh công tác phòng, chống tham nhũng được Đảng và Nhà nước rất quan tâm và chỉ đạo quyết liệt nhưng kết quả đạt chưa được như mong muốn, việc cần có những giải pháp mang tính chiến lược trong phòng, chống tham nhũng, trong đó có việc xây dựng một mô hình cơ quan chuyên trách chống tham nhũng phù hợp với điều kiện của Việt Nam là vô cùng cần thiết; bài viết đề xuất mô hình cơ quan chuyên trách chống tham nhũng ở Việt Nam trên cơ sở nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn về vị trí và vai trò của cơ quan chuyên trách chống tham nhũng trong tương quan so sánh với pháp luật quốc tế và kinh nghiệm một số nước trên thế giới.
Phát triển kinh tế biển xanh để phát triển bền vững kinh tế biển đang trở thành xu hướng, một lựa chọn tất yếu sống còn của nền kinh tế nước ta trong số các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, cần phải có những hành động quyết liệt, kịp thời, đây cũng là yếu tố then chốt để thực hiện Mục tiêu phát triển bền vững số 14 về biển và đại dương, nền tảng để Việt Nam trở thành quốc gia mạnh về biển trong tiến trình hội nhập quốc tế. Bài “Chính sách và pháp luật thúc đẩy phát triển kinh tế biển xanh” của các tác giả Trần Đăng Thành Trung (Trường Đại học Luật Hà Nội) và TS Hoàng Quốc Lâm (Trung tâm Truyền thông tài nguyên và môi trường - Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đi sâu nghiên cứu, phân tích chủ trương, đường lối, chính sách pháp luật về phát triển nền kinh tế biển xanh, những thách thức và giải pháp để phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam.
ThS Nguyễn Thị Hương (Trường Đại học Văn hóa Hà Nội) có bài “Khung pháp lý cho quản lý và bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể trong bối cảnh toàn cầu hóa”. Di sản văn hóa phi vật thể, bao gồm các lễ hội, nghệ thuật trình diễn và tập quán truyền thống, đang đối mặt với nguy cơ mai một do áp lực từ thương mại hóa, giao thoa văn hóa và sự thiếu đồng bộ trong hệ thống pháp luật. Bài viết đánh giá những tiến bộ và hạn chế của hệ thống pháp lý hiện hành, qua đó đề xuất các giải pháp nhằm bảo vệ bản sắc văn hóa của dân tộc và góp phần gìn giữ sự đa dạng văn hóa trong bối cảnh toàn cầu hóa.
Thuế thu nhập cá nhân là một trong những nguồn thu quan trọng của ngân sách nhà nước, góp phần thực hiện các chính sách kinh tế - xã hội và bảo đảm công bằng trong phân phối thu nhập. Tuy nhiên, pháp luật về thuế thu nhập cá nhân và quản lý thuế thu nhập cá nhân đối với cá nhân kinh doanh và hộ kinh doanh đã bộc lộ một số hạn chế, bất cập. Qua việc phân tích thực trạng pháp luật về quản lý thuế thu nhập cá nhân đối với cá nhân kinh doanh và hộ kinh doanh, bài viết “Pháp luật về quản lý thuế thu nhập cá nhân đối với cá nhân kinh doanh và hộ kinh doanh” của ThS Nguyễn Thị Liên (Trường Cao đẳng Y tế Huế) đề xuất một số khuyến nghị trong việc xây dựng và hoàn thiện pháp luật về quản lý thuế thu nhập cá nhân đối với cá nhân kinh doanh và hộ kinh doanh ở Việt Nam.
NCS.ThS Nguyễn Thành Phương và ThS Trần Thanh Khỏe (Khoa Luật, Trường Đại học Nam Cần Thơ) có bài “Xác định nghĩa vụ của chủ đầu tư khi không đưa đất vào sử dụng hoặc chậm tiến độ sử dụng đất”. Bài viết tập trung phân tích các quy định pháp luật hiện hành về nghĩa vụ của chủ đầu tư khi không đưa đất vào sử dụng hoặc chậm tiến độ. Từ đó, đánh giá những bất cập trong việc áp dụng pháp luật và đề xuất một số giải pháp hoàn thiện quy định pháp luật nhằm nâng cao tính minh bạch, bảo đảm quyền và nghĩa vụ của các bên liên quan, đồng thời thúc đẩy sử dụng đất hiệu quả, đúng mục đích và gắn với trách nhiệm giải trình của chủ đầu tư.
“Hoạt động tham gia thi hành án dân sự của luật sư - Bất cập và giải pháp hoàn thiện” là bài của các tác giả Trần Văn Toán và Nguyễn Trung Hiếu (Phòng Thi hành án dân sự khu vực 9 - Cà Mau). Như những giai đoạn tố tụng khác thì ở giai đoạn thi hành án dân sự cũng đòi hỏi sự tham gia của luật sư và đây không phải là sự đòi hỏi mang tính hình thức mà là nhu cầu thiết yếu do xã hội đặt ra. Hoạt động của luật sư ở giai đoạn này không chỉ đơn thuần là sự bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho đương sự mà còn góp phần vào kết quả thi hành án dân sự với việc bảo đảm tính hiệu lực của bản án, quyết định được thi hành. Tuy nhiên, so với các giai đoạn tố tụng khác thì quy định pháp luật đã thu hẹp phạm vi, hoạt động hành nghề của luật sư trong giai đoạn thi hành án dân sự - giai đoạn cuối cùng của quá trình tố tụng dân sự. Điều đó ảnh hưởng đến tính bình đẳng trước pháp luật của các chủ thể tham gia tố tụng mà cụ thể nhất là nhu cầu của đương sự khi muốn nhờ luật sư tham gia vào quá trình thi hành án dân sự để cùng bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho mình nhưng không có cơ chế để thực hiện. Bài viết tập trung phân tích quy định pháp luật về phạm vi hành nghề và hoạt động của luật sư trong thi hành án dân sự. Qua đó chỉ ra những vướng mắc, bất cập và kiến nghị giải pháp hoàn thiện quy định pháp luật liên quan đến hoạt động tham gia thi hành án dân sự của luật sư.
Luật sư Lưu Xuân Vĩnh (Công ty Luật TNHH Asia Legal) có bài “Phương thức giải quyết tranh chấp trọng tài dựa trên tài liệu nộp trình: Kinh nghiệm quốc tế và đề xuất đối với Việt Nam”. Phương thức giải quyết tranh chấp trọng tài dựa trên tài liệu trình nộp (Documents-Only Arbitration/DOA) là phương thức giải quyết tranh chấp mà ở đó hội đồng trọng tài chỉ sử dụng các tài liệu và bằng chứng được các bên tranh chấp cung cấp dưới dạng văn bản để giải quyết tranh chấp. Qua việc giới thiệu, phân tích thông lệ quốc tế và quy định pháp luật về DOA của một số quốc gia trên thế giới, tác giả đề xuất các giải pháp thiết thực hoàn thiện khung pháp lý trong lĩnh vực giải quyết tranh chấp bằng trọng tài tại Việt Nam.
Một số bài viết khác liên quan đến lý luận và thực tiễn thực hiện pháp luật và hoạt động luật sư… cũng được đăng tải trong Tạp chí Luật sư Việt Nam số 07/2025.
Trân trọng kính mời quý độc giả đón đọc!
BBT
