Cách tính cụ thể được Bộ LĐ-TB&XH đề xuất tại dự thảo Thông tư quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật BHXH về BHXH bắt buộc đang được xây dựng. Quy định dự kiến áp dụng từ ngày 01/7/2025, cùng thời điểm hiệu lực của Luật BHXH 2024.
Theo đó, Bộ LĐ-TB&XH đề xuất cách tính mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH đối với người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định, có toàn bộ thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương này như sau:
Đối với người lao động bắt đầu tham gia BHXH trước ngày 01/01/1995: Mức bình quân tiền lương = Tổng số tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của 05 năm (60 tháng) cuối trước khi nghỉ hưu chia cho 60 tháng.
Người lao động bắt đầu tham gia BHXH trong khoảng thời gian từ ngày 01/01/1995, đến ngày 31/12/2000: Mức bình quân tiền lương = Tổng số tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của 6 năm (72 tháng) cuối trước khi nghỉ hưu chia cho 72 tháng.
Người lao động bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 01/01/2001 đến ngày 31/12/2006: Mức bình quân tiền lương = Tổng số tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của 08 năm (96 tháng) cuối trước khi nghỉ hưu chia cho 96 tháng.
Người lao động bắt đầu tham gia BHXH trong khoảng thời gian từ ngày 01/01/2007 đến ngày 31/12/2015: Mức bình quân tiền lương = Tổng số tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của 10 năm (120 tháng) cuối trước khi nghỉ hưu chia cho 120 tháng.
Người lao động bắt đầu tham gia BHXH trong khoảng thời gian từ ngày 01/01/2016 đến ngày 31/12/2019: Mức bình quân tiền lương = Tổng số tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của 15 năm (180 tháng) cuối trước khi nghỉ hưu chia cho 180 tháng.
Người lao động bắt đầu tham gia BHXH từ từ ngày 01/01/2020 đến ngày 31/12/2024: Mức bình quân tiền lương = Tổng số tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của 20 năm (240 tháng) cuối trước khi nghỉ hưu chia cho 240 tháng.
Riêng đối với người lao động bắt đầu tham gia BHXH từ ngày 01/01/2025 trở đi: Mức bình quân tiền lương = Tổng số tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của toàn bộ thời gian đóng chia cho tổng số tháng đóng BHXH.
Đối với người lao động có toàn bộ thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định: Mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH = Tổng số tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của các tháng đóng BHXH, chia cho tổng số tháng đóng BHXH.
Trường hợp người lao động vừa có thời gian đóng BHXH thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định, vừa có thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định được tính như sau:
Mức bình quân tiền lương = (Tổng số tiền lương làm căn cứ đóng BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định + Tổng số tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của các tháng đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định), chia cho tổng số tháng đóng BHXH.
Trong đó, tổng số tiền lương làm căn cứ đóng BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định, được tính bằng tổng số tháng đóng BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định, nhân với mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH.
Trường hợp người lao động có từ 02 giai đoạn trở lên, thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định, thì tổng số tiền lương làm căn cứ đóng BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định được tính theo quy định trên.
Số năm cuối là số năm gần nhất đóng BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định. Tổng số tháng đóng BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định, là tổng số các tháng đóng BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định của các giai đoạn.
Ví dụ, ông T. nghỉ việc hưởng lương hưu khi đủ 61 tuổi 06 tháng, có 32 năm đóng BHXH. Diễn biến thời gian đóng BHXH của ông T. như sau:
Từ tháng 01/01996 đến tháng 12/2015 (20 năm) đóng BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định.
Từ tháng 01/2016 đến tháng 04/2021 (05 năm 04 tháng) đóng BHXH theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định.
Từ tháng 05/2021 đến tháng 04/2026 (05 năm) đóng BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định. Ông T. hưởng lương hưu từ tháng 5/2026.
Tổng số tiền lương làm căn cứ đóng BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định của ông T. được tính như sau:
Tổng số tháng đóng BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định là: 20 năm + 05 năm = 25 năm (300 tháng).
Mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định của ông T. được tính như sau: Mức bình quân tiền lương = Tổng số tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của 06 năm cuối đóng BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định (12 tháng tính từ tháng 01/2015 đến tháng 12/2015 và 60 tháng tháng tính từ tháng 05/2021 đến tháng 04/2026), chia cho 72 tháng.
Như vậy, tổng số tiền lương làm căn cứ đóng BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định của ông T. được tính là: 300 tháng x Mức bình quân tiền lương.