Tại họp báo công bố sự kiện "Chuyển đổi số ngành Ngân hàng năm 2025" diễn ra mới đây, ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán (Ngân hàng Nhà nước) cho biết, trong bối cảnh hoạt động lừa đảo tài chính ngày càng gia tăng về quy mô và mức độ tinh vi, ngành ngân hàng đã đẩy mạnh các biện pháp tăng cường an toàn cho người sử dụng dịch vụ ngân hàng. Một trong những giải pháp đang được thí điểm và sẽ mở rộng thời gian tới là xây dựng kho dữ liệu về tài khoản nghi ngờ gian lận.
Thực tế, từ ngày 01/4/2025, Ngân hàng Thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) đã thực hiện thí điểm tính năng cảnh báo về tình trạng tài khoản người nhận. Theo đó, khi thực hiện chuyển tiền qua ứng dụng ngân hàng, khách hàng sẽ nhận được thông báo nếu tài khoản người nhận nằm trong diện nghi ngờ gian lận. Việc tiếp tục giao dịch hay không sẽ do khách hàng tự quyết định và hoàn toàn chịu trách nhiệm. Sau gần hai tháng triển khai, đã có hơn 100 tỉ đồng của khách hàng được giữ lại nhờ nhận cảnh báo và dừng giao dịch kịp thời.
Dự kiến, Vietcombank sẽ là ngân hàng tiếp theo triển khai tính năng này từ ngày 30/6 tới đây, sau đó lần lượt là Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank) từ ngày 03/7, Ngân hàng TMCP Quân đội (MB) từ 14/7 và Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Agribank) từ 24/7. Sau khi hoàn thiện triển khai tại các ngân hàng lớn và đánh giá hiệu quả, Ngân hàng Nhà nước dự kiến áp dụng trên toàn hệ thống trong năm nay.
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.
Ông Phạm Anh Tuấn cũng lưu ý các ngân hàng cần thường xuyên cập nhật tình trạng tài khoản của khách hàng, đối với các tài khoản nghi ngờ gian lận nhưng sau đó được xác thực an toàn thì cũng cần đưa ra khỏi diện nghi ngờ và giao dịch bình thường. Ngoài việc triển khai cảnh báo, ngành ngân hàng cũng đang phát triển kho dữ liệu về các tài khoản có dấu hiệu gian lận, kết hợp với các biện pháp kiểm tra, đối chiếu dữ liệu từ Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.
Song song với các biện pháp kỹ thuật, Ngân hàng Nhà nước cũng đang xây dựng dự thảo sửa đổi Thông tư 17/2024/TT-NHNN quy định về việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán của tổ chức, cá nhân tại tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán. Dự thảo này dự kiến có hiệu lực từ ngày 01/9 tới đây với một số nội dung mới nhằm siết chặt quản lý tài khoản ngân hàng.Một điểm đáng chú ý trong dự thảo lần này là quy định cấm sử dụng tài khoản alias (tài khoản bí danh).
Dự thảo cũng tăng cường kiểm soát với tài khoản của tổ chức. Theo đó, tổ chức muốn mở tài khoản phải đến trực tiếp tại quầy giao dịch của tổ chức tín dụng, không chấp nhận mở tài khoản qua thư hoặc qua ủy quyền. Ngoài ra, sẽ bổ sung quy định yêu cầu thu thập thông tin sinh trắc học của người đại diện pháp luật khi mở tài khoản. Đặc biệt, dự thảo bổ sung quy định mới áp dụng cho các tổ chức thành lập trong vòng 6-9 tháng (khoảng thời gian hoạt động thông thường của các tổ chức lừa đảo, gian lận tài chính). Theo đó, khi thực hiện chuyển tiền, người đại diện pháp luật của tổ chức phải xác thực sinh trắc học tương tự như tài khoản cá nhân. Tuy nhiên, quy định này chỉ áp dụng với các tổ chức có đặc điểm hoạt động tương tự hộ kinh doanh cá thể. Các doanh nghiệp lớn, công ty niêm yết, tập đoàn Nhà nước… sẽ được miễn trừ vì đã có thông tin xác thực đầy đủ.
Để đảm bảo xác thực, Ngân hàng Nhà nước cũng khuyến khích các đơn vị sử dụng ứng dụng VNeID trong việc đối chiếu và xác minh thông tin khách hàng, thay thế các phương thức xác thực qua điện thoại hay NFC truyền thống. Đây được xem là một giải pháp hiệu quả để xử lý các trường hợp mạo danh, thông tin không chính xác khi mở tài khoản ngân hàng.
