Cụ thể, Điều 10 dự thảo Nghị quyết quy định về các định trị giá tài sản bị chiếm đoạt, thiệt hại do tội phạm tham nhũng, tội phạm khác về chức vụ gây ra như sau:
Thứ nhất, trị giá tài sản bị chiếm đoạt làm căn cứ xử lý hình sự được xác định tại thời điểm thực hiện hành vi phạm tội. Trường hợp tội phạm thực hiện liên tục, kéo dài thì trị giá tài sản bị chiếm đoạt được xác định tại thời điểm kết thúc hành vi phạm tội. Đối với trường hợp hành vi phạm tội đang diễn ra nhưng bị phát hiện, ngăn chặn thì trị giá tài sản bị chiếm đoạt được xác định tại thời điểm hành vi phạm tội bị phát hiện, ngăn chặn.
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.
Thứ hai, thiệt hại tài sản làm căn cứ để xử lý hình sự tùy từng trường hợp cụ thể được xác định như sau:
- Trường hợp thiệt hại xảy ra tại thời điểm tội phạm được thực hiện thì thiệt hại được xác định tại thời điểm này; đối với tội phạm liên tục, kéo dài thì thiệt hại được xác định tại thời điểm tội phạm được phát hiện ngăn chặn hoặc tội phạm kết thúc.
Tội phạm liên tục, kéo dài là trường hợp nhiều hành vi cùng thực hiện một tội phạm xảy ra kế tiếp nhau về mặt thời gian, cùng xâm hại đến khách thể của tội phạm và đều bị chi phối bởi một ý định phạm tội cụ thể.
Thời điểm tội phạm liên tục, kéo dài được phát hiện là khi hành vi phạm tội đang thực hiện mà bị phát hiện hành vi vi phạm.
Thời điểm tội phạm liên tục, kéo dài kết thúc là hành vi phạm tội đã thực sự chấm dứt.
Ví dụ: Nguyễn Văn A lợi dụng chức vụ, quyền hạn ký ban hành các công văn, quyết định giao đất cho Công ty Cổ phần Đầu tư T vào năm 2011 mà không qua thủ tục đấu giá quyền sử dụng đất là trái với các quy định của pháp luật. Trường hợp này, thiệt hại được xác định tại thời điểm Nguyễn Văn A thực hiện hành vi phạm tội là năm 2011, số tiền thiệt hại là khoản tiền chênh lệch giữa tiền sử dụng đất trong quyết định giao đất với giá thực tế tại thời điểm giao đất và cho thuê đất.
- Trường hợp thiệt hại xảy ra hoặc kéo dài sau khi tội phạm được thực hiện hoặc sau khi tội phạm đã kết thúc thì thiệt hại được xác định tại thời điểm thiệt hại được ngăn chặn.
Ví dụ: Nguyễn Văn A lợi dụng chức vụ, quyền hạn đã có ý kiến chỉ đạo đối với cán bộ cấp dưới để góp vốn bằng quyền sử dụng đất và tiền của doanh nghiệp Nhà nước trái quy định của pháp luật từ năm 2016. Năm 2019, hành vi phạm tội của Nguyễn Văn A bị Cơ quan Cảnh sát điều tra phát hiện và ngăn chặn, khởi tố. Trường hợp này, thiệt hại được xác định tại thời điểm thiệt hại được ngăn chặn.
- Trường hợp không thể xác định được thiệt hại theo hướng dẫn tại điểm a, điểm b khoản 2 Điều này thì thiệt hại được xác định tại thời điểm khởi tố vụ án.
Ví dụ: Nguyễn Văn A là Tổng giám đốc Công ty C có 100% vốn nhà nước. Năm 2013, trong quá trình thực hiện cổ phần hóa doanh nghiệp, bị cáo A đã có hành vi câu kết với các bị cáo khác để không xác định giá trị quyền sử dụng đất theo giá thị trường vào giá trị doanh nghiệp để cổ phần hóa, gây thiệt hại cho Nhà nước. Năm 2021, hành vi phạm tội của các bị cáo bị phát hiện và khởi tố. Trường hợp này, thiệt hại của Nhà nước được xác định tại thời điểm khởi tố vụ án.
Thứ ba, việc xem xét trách nhiệm dân sự thực hiện theo quy định của pháp luật dân sự.
Ví dụ: Tháng 3 năm 2020, Trần Văn A và đồng phạm có hành vi cố ý làm trái quy định về quản lý đất đai trong giao đất, thu hồi, cho thuê, chuyển quyền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất và chuyển nhượng nhà, đất công sản trên địa bàn thành phố H gây thiệt hại 100.000.000.000 đồng cho Nhà nước. Ngày 30/9/2025, A bị khởi tố. Thiệt hại xác định tại thời điểm khởi tố vụ án là 300.000.000.000 đồng. Trường hợp này, thiệt hại xác định tại thời điểm A thực hiện hành vi phạm tội (100.000.000.000 đồng) là căn cứ để khởi tố vụ án; thiệt hại xác định tại thời điểm khởi tố vụ án (300.000.000.000 đồng) là căn cứ để A bồi thường thiệt hại cho Nhà nước.
