Trụ sở Tòa phúc thẩm Paris bên cạnh sông Scene.
Tham dự các buổi lễ tân bên lề Hội nghị thường niên
Theo chương trình đã được thống nhất từ Việt Nam, trong quá trình tham dự Hội nghị thường niên IBA 2023 tại Paris, Đoàn công tác sẽ dự một số buổi lễ tân do Hiệp hội Luật sư England và xứ Wales, Đoàn Luật sư Paris và Đại sứ Nhật Bản tại Paris tổ chức. Đây là các cuộc tiếp xúc, trao đổi bên lề Hội nghị với những người đứng đầu tổ chức Luật sư của nhiều nước trên thế giới, cũng là cơ hội hiểu thêm về nền văn hóa, phong tục và nghi lễ ngoại giao cần thiết.
Tại buổi lễ tân do Hiệp hội Luật sư England và xứ Wales tổ chức vào tối 30/10/2023, Đoàn công tác đã có dịp tiếp xúc và trao đổi với lãnh đạo của Hiệp hội Luật sư Hoa Kỳ (ABA), Chủ tịch Liên đoàn Luật sư CHLB Đức, Chủ tịch Hội luật Ireland và Chủ tịch Hiệp hội Luật sư Hàn Quốc. Đại diện Đoàn công tác đã thông tin về tình hình tổ chức và hoạt động của Liên đoàn Luật sư Việt Nam hiện nay, một số kết quả hợp tác về đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng và đạo đức nghề nghiệp Luật sư với một số quốc gia có ký thỏa thuận hợp tác với Liên đoàn Luật sư Việt Nam. Tiến sĩ Ulrich Wessels, Chủ tịch Liên đoàn Luật sư CHLB Đức đã nhắc lại sự tiếp đón trọng thị của Luật sư, Tiến sĩ Đỗ Ngọc Thịnh, Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam nhân chuyến thăm và làm việc của Liên đoàn Luật sư CHLB Đức tại Việt Nam vào ngày 17/10/2023 vừa qua. Ông cũng nhắc lại chương trình hợp tác giữa hai tổ chức Luật sư và trân trọng mời đại diện Liên đoàn Luật sư Việt Nam thăm và làm việc tại CHLB Đức vào năm 2024.
Buổi tiếp tân của Hiệp hội Luật sư England và xứ Wales tổ chức vào tối 30/10/2023.
Các thành viên Đoàn công tác theo dõi bài phát biểu khai mạc của lãnh đạo Hiệp hội Luật sư England và xứ Wales.
Sau khi tham dự buổi lễ tân do Hiệp hội Luật sư England và xứ Wales tổ chức, khoảng 20 giờ cùng ngày, Đoàn công tác đã tham dự sự kiện do Đoàn Luật sư Paris tổ chức trang trọng tại Nhà bảo tàng nghệ thuật TP. Paris (Petit Palais Museum Fine Arts Museum of Paris). Do số lượng các Luật sư các nước tham gia rất đông nên mỗi người phải mang theo Thư mời đích danh của Đoàn Luật sư Paris và kiểm tra an ninh trước khi bước vào Nhà bảo tàng. Tại đây, các thành viên Đoàn công tác có dịp chiêm ngưỡng tận mắt các tác phẩm nghệ thuật từ thời Phục hưng của Pháp, làm quen với nhiều Luật sư của Đoàn Luật sư Paris, với số lượng lên tới 34.000 Luật sư, trong tổng số 74.000 Luật sư của toàn nước Pháp. Một không khí sôi động, tràn đầy ánh sáng của buổi tiếp tân, khiến cho khoảng cách giữa Luật sư các nước được rút ngắn lại.
Quang cảnh buổi tiếp tân của Đoàn Luật sư Paris tổ chức tại Bảo tàng nghệ thuật TP. Paris tối ngày 30/10/2023.
Một gian trưng bày các tác phẩm nghệ thuật tại Nhà bảo tàng TP. Paris.
Vào tối ngày 31/10/2023, Đoàn công tác tham dự buổi lễ tân do Ngài Shimokawa Makita, Đại sứ Nhật Bản tại Cộng hòa Pháp tổ chức tại Tòa nhà nằm trong khuôn viên rộng lớn ở Residence De L’ambassadeur du Japon. Với sự quan tâm đặc biệt, Đại sứ tại Nhật Bản chỉ mời đại diện một số quốc gia như Hoa Kỳ, England, CHLB Đức, Hàn Quốc và Việt Nam. Tại buổi lễ tân, các thành viên trong Đoàn đã gặp và trao đổi thông tin, tình hình hoạt động và kết quả hợp tác giữa hai tổ chức Luật sư hai nước với Luật sư Junichi Matsuda là Phó Chủ tịch Liên hội Luật sư Nhật Bản, được thưởng thức một số món ăn đặc trưng của Nhật Bản và rượu Sake danh tiếng.
Ngài Shimokawa Makita, Đại sứ Nhật Bản phát biểu chào mừng tại buổi tiếp đón một số tổ chức Luật sư quốc gia tham dự Hội nghị thường niên IBA 2023.
Ngài Đại sứ Nhật Bản tại Pháp chụp ảnh lưu niệm với Đoàn công tác.
Trong quá trình tham gia Hội nghị thường niên IBA 2023 tại Paris, Đoàn công tác có dịp gặp gỡ và trao đổi cùng các Luật sư Việt Nam đến từ các Công ty Luật như ASL, Asia Counsel, Rajah & Tann LCT Lawyers… Thật sự có khi ở Việt Nam ai cũng có nhiều công việc bận bịu nên gặp nhau không phải là dễ dàng, ngay như Luật sư Châu Huy Quang cả năm gặp được một lần ở Hội nghị thường niên IBA. Không biết có sự sắp đặt gì không, nhưng lần nào những ngày tổ chức Hội nghị thường niên, cũng trùng vào ngày sinh nhật của Luật sư Quang. Vậy là chỉ một lần tắt đèn trong phòng khách sạn, anh em trong Đoàn nấu một tô mì gói và ít đồ ăn mua ở siêu thị ở Miami để làm “bữa tiệc” sinh nhật không giống ai, hay một bó hoa trong buổi gặp mặt lần này cũng đủ để cho Luật sư Quang nhớ mãi…
Các Luật sư trẻ đến từ Việt Nam quả thật giàu năng lượng, ham học hỏi, hành nghề tại các Công ty luật có danh tiếng hay đang trưởng thành, vẫn muốn thông qua sự kiện quan trọng của giới Luật sư quốc tế, họ có thêm hiểu biết về những thách thức mới trong quản trị công ty, tìm kiếm các đối tác là các tổ chức hành nghề Luật sư quốc tế ở các quốc gia có các nhà đầu tư, làm ăn tại Việt Nam. Kết quả thu lượm được không chỉ là kiến thức, mà cả những giao dịch hình thành trong tương lại. Luật sư Minh Dương vốn học luật và hành nghề tại Australia, nay trở về hợp tác cùng Luật sư Nguyễn Ngọc Phong tại Asia Counsel, chia sẻ vui mừng khi các Luật sư gặp mặt ở thủ đô Paris hoa lệ. Các Luật sư bàn thảo với nhau về quy mô tổ chức hành nghề Luật sư ở Việt Nam thế nào là phù hợp, mỗi người có những quan điểm, ý kiến khác nhau, nhưng đều nhìn thấy những hạt nhân hợp lý trong mô hình tổ chức của các Công ty luật nước ngoài, nhất là sự quan tâm của họ đến tình trạng tinh thần, sức khỏe và những áp lực mà nghề nghiệp đối với các Luật sư trẻ, cách thức mà các đối tác trong công ty luật ứng xử với nhau… Thời tiết Paris những ngày qua thất thường như tính khí của cô gái trẻ, những ngày đầu nắng đẹp trải vàng trên những đền đài, thành quách, rồi lại những ngày mưa với gió giật bởi ảnh hưởng của cơn bão từ Đức. Không gian giá lạnh vừa phải, tình cảm anh em Luật sư từ Việt Nam có mặt tại Paris những ngày này thật nồng ấm.
Các thành viên Đoàn công tác gặp mặt một số Luật sư Việt Nam tham dự Hội nghị thường niên IBA năm 2023.
Cuộc gặp không hẹn trước và cơ hội tham dự phiên tòa hình sự tại Tòa phúc thẩm Paris
Tôi không biết nhiều đến thể chế và hoạt động Luật sư của Pháp, chỉ nghiên cứu các tài liệu về mô hình và những ảnh hưởng của nó đến mô hình tố tụng hình sự của Việt Nam từ thời Pháp thuộc cho đến nay. Vì thế, tôi đã thật sự ngạc nhiên khi đến tham dự sự kiện do Đoàn Luật sư Paris tổ chức vào tối ngày 30/10/2023, có một nữ Luật sư trung tuổi vô tình gặp và hỏi tên tôi có phải đến từ Việt Nam. Qua trao đổi, tôi được biết đó là Luật sư Ngô Thị Mỹ Hạnh, hiện là Chủ tịch Ủy ban Công đoàn của Hội đồng Luật sư quốc gia Pháp, Chủ tịch Hội hợp tác pháp lý Châu Âu - Việt Nam, mà còn là Chủ nhiệm Ủy ban Việt Nam tại Đoàn Luật sư Paris, Giám đốc điều hành Công ty Luật Ngo-Folliot.
Đoàn công tác thăm Công ty Luật của Luật sư Ngô Thị Mỹ Hạnh.
Do thời gian không trao đổi được nhiều tại buổi lễ tân của Đoàn Luật sư Pari, Luật sư Ngô Thị Mỹ Hạnh mời các thành viên trong Đoàn ghé thăm văn phòng Công ty luật của mình, tọa lạc tại một trong những khu vực cổ kính và thâm trầm nhất của Thủ đô Paris vào trưa ngày 02/11/2023. Tại Văn phòng với khuôn viên có diện tích vừa phải do giá thuê quá đắt, Luật sư Hạnh theo giờ hẹn đã có mặt để tiếp Đoàn. Tại cuộc gặp, tôi được biết tháng 7/2023, Luật sư Hạnh vừa có chuyến công tác tại Việt Nam, có đến chào xã giao Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam Đỗ Ngọc Thịnh và Ủy ban Hợp tác quốc tế của Liên đoàn. Hàng năm, bà đều có những chuyến đi để trao đổi, hợp tác với các Đoàn Luật sư hoặc tổ chức liên quan nhằm thúc đẩy sự phát triển mối quan hệ hợp tác pháp luật giữa Việt Nam và Cộng hòa Pháp. Tôi thay mặt cho Đoàn công tác chia sẻ một số thông tin về lịch sử hình thành nghề Luật sư ở Việt Nam, trong đó có vai trò đặc biệt của Chủ tịch Hồ Chí Minh, bằng sự trải nghiệm bôn ba tìm đường cứu nước, trải qua 9 phiên tòa với sự giúp đỡ của Luật sư Loseby, Người đã ký Sắc lệnh số 46 ngày 10/10/1945 khai sinh ra chế định Luật sư cách mạng mới.
Luật sư Ngô Thị Mỹ Hạnh là người cởi mở, chủ động đề xuất Đoàn công tác có thể đến tham quan trụ sở Tòa phúc thẩm Paris và Tòa án nhân dân Tối cao, nếu thuận tiện thì có thể tham dự một phiên tòa hình sự để tìm hiểu thêm vai trò của Luật sư Pháp trong tố tụng hình sự như thế nào. Vừa đi bộ, rồi chuyển qua đi bằng xe bus, Luật sư Hạnh nhiệt tình hướng dẫn một số địa danh cổ kính của trung tâm Paris trong tiết trời quá đẹp của đầu giờ chiều ngày 02/11/2023, các thành viên trong Đoàn đã đến trụ sở Tòa phúc thẩm Paris và Tòa án tối cao Cộng hòa Pháp. Khi biết có Đoàn công tác của Liên đoàn Luật sư Việt Nam tham dự Hội nghị IBA muốn đến tham quan, viên cảnh sát trông coi ngoài cửa đã cho phép và tận tình hướng dẫn cho Đoàn.
Đoàn công tác tham quan trụ sở Tòa phúc thẩm Paris.
Bước vào bên trong trụ sở, Luật sư Ngô Thị Mỹ Hạnh nhiệt tình hướng dẫn các thành viên của Đoàn tham quan tất cả các Tòa chuyên trách, thậm chí vào tận trong phòng nơi các Luật sư của Pháp để áo choàng của mình ở đó. Bất luận trang phục cá nhân theo sở thích như thế nào, mỗi Luật sư của Pháp khi bước vào phiên tòa đều mặc trang phục truyền thống là áo thụng đen, với cườm ve áo màu trắng. Trong khu vực của Tòa phúc thẩm, có nơi tuyên thệ của các Luật sư trẻ khi được công nhận là Luật sư chính thức. Hành lang của Tòa phúc thẩm và Tòa án tối cao thể hiện sự trang nghiêm và đầy ánh sáng. Với sự quen biết lâu năm, Luật sư Hạnh đã liên hệ với một Thẩm phán của Tòa phúc thẩm Paris để thu xếp cho các thành viên Đoàn công tác được tham dự một phiên tòa hình sự phúc thẩm. Cũng như Tòa án cấp phúc thẩm ở Việt Nam, một buổi chiều có thể xét xử nhiều vụ án, trong đó có vụ án bị cáo gây thương tích do đánh một người phụ nữ.
Tại phòng xử án, chúng tôi gặp rất nhiều Luật sư lớn tuổi và nữ Luật sư thuộc Đoàn Luật sư Paris tham gia bào chữa tại Tòa phúc thẩm Paris. Họ được tự do trao đổi những nội dung cần chuẩn bị với bị cáo, đương sự trong vụ án. Điều khá ngạc nhiên là vị công tố lớn tuổi với mái đầu điểm bạc ngồi ở vị trí ngang bằng với Hội đồng xét xử gồm 3 Thẩm phán cấp cao, còn các Luật sư ngồi ở khu vực bàn phía dưới, thấp hơn vị trí ngồi của công tố viên. Thủ tục và trình tự xét xử vụ án khá đơn giản, Hội đồng xét xử Tòa phúc thẩm Paris không thực hiện việc xét hỏi, trên cơ sở hồ sơ và bản án sơ thẩm, sau khi nghiên cứu đã tuyên bố bác kháng cáo của bị cáo gốc Phi, mức án tuyên phạt 6 tháng tù treo của cấp sơ thẩm là phù hợp. Điều đáng nói là Tòa án cấp phúc thẩm khi không chấp nhận kháng cáo, đã phạt bị cáo 1.500 Euro án phí phúc thẩm.
Phòng riêng nơi để trang phục của Luật sư trước khi bước vào phòng xử án của Tòa phúc thẩm Paris.
Có thể nói, những ngày ở Paris thật sự bận rộn, với các hoạt động đa dạng khác nhau, thời tiết những ngày cuối tuần mưa gió khá lạnh, tuy nhiên các thành viên trong Đoàn đã cố gắng giữ gìn hình ảnh của Luật sư Việt Nam trong hoạt động đối ngoại, hoàn thành các chương trình đề ra từ nhà. Đặc biệt là cuộc gặp không hẹn trước và sự nhiệt tình của Luật sư Ngô Thị Mỹ Hạnh đã hỗ trợ cho Đoàn trong chuyến tham quan và dự khán phiên tòa tại Tòa phúc thẩm Paris và Tòa án tối cao Pháp. Chỉ đến ngày nghỉ cuối tuần sau khi kết thúc chương trình Hội nghị, các thành viên Đoàn công tác có chút thời gian để mua vé online, đi tàu điện đến tham quan Cung diện Versailles của Vua Louis XIV…
Phòng tuyên thệ của Luật sư Pháp trước khi vào nghề.
Hành lang rộng rãi trong trụ sở Tòa án tối cao Pháp.
Thời gian thấm thoát trôi nhanh, Đoàn công tác chính thức cũng phải rời Paris trên chuyến bay VN010 rời sân bay quốc tế Charles de Gaulle lúc 13 giờ 35 phút (giờ Paris) và hạ cạnh xuống sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất (TP. Hồ Chí Minh) lúc 8 giờ sáng ngày 06/11/2023, bắt đầu trở lại với những công việc nghề nghiệp bộn bề. Trùng hợp với chuyến đi này, tôi được biết đại diện Thường trực Liên đoàn Luật sư Việt Nam sẽ tham dự Lễ kỷ niệm 30 năm hợp tác trong lĩnh vực tư pháp giữa Pháp và Việt Nam nhân chuyến thăm của đại diện Bộ Tư pháp Cộng hòa Pháp vào ngày 08/11/2023, tiếp và làm việc với Đoàn công tác của Hội đồng Luật sư quốc gia Pháp vào ngày 09/11/2023 tại Hà Nội.
Các đương sự chuẩn bị bước vào phòng xử án của Tòa phúc thẩm Paris.
Dòng người xếp hàng trong thời tiết giá lạnh để viếng thăm Cung điện Versailles trưa ngày 04/11/2023.
Khu vực khánh tiết trong Cung điện Versailles của Vua Louis XIV.
Bài và ảnh HOÀI PHAN
