Bổ sung, hoàn thiện hồ sơ khoa học về Nguyễn Bỉnh Khiêm
Năm 2025, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hải Phòng - cơ quan Thường trực Ban Vận động Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hợp Quốc (UNESCO) vinh danh Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm nhân kỷ niệm 450 năm ngày mất (1585-2035) đã tổ chức nhiều hoạt động, hội thảo khoa học nhằm bổ sung xây dựng, hoàn thiện hồ sơ khoa học, đề nghị UNESCO vinh danh Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm.
Cụ thể, Ban Vận động chủ động, tích cực triển khai, thực hiện bài bản các hoạt động và đã đạt được những kết quả nổi bật. Ngày 27/5, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hải Phòng tổ chức Tổng kết và trao giải Cuộc thi sáng tác văn học nghệ thuật về Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm. Theo đó, sau hơn 10 tháng phát động (từ tháng 1/2024 đến tháng 10/2024), Ban tổ chức nhận được sự hưởng ứng của đông đảo các nhạc sĩ, tác giả chuyên và không chuyên từ nhiều tỉnh, thành phố cả nước với 84 tác phẩm dự thi ở cả 3 thể loại: ca khúc, kịch bản sân khấu chèo và kịch nói. Qua đó, Ban tổ chức đã chọn 9 tác phẩm đạt giải gồm 3 giải nhất, 3 giải nhì và 3 giải ba.
Các tác phẩm dự thi không chỉ tôn vinh, ca ngợi những đóng góp của Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm đối với nền văn học, giáo dục nước nhà mà còn thể hiện tình cảm, trách nhiệm của các văn nghệ sĩ đối với quê hương, đất nước.
Lễ hội đền Trạng Trình kỷ niệm 439 năm ngày mất Danh nhân văn hóa Nguyễn Bỉnh Khiêm.
Cùng với đó là chuỗi chương trình sự kiện như: Hội thảo khoa học: “Lựa chọn, giới thiệu và phát huy giá trị thơ văn Nguyễn Bỉnh Khiêm” ngày 31/10, là dịp tôn vinh giá trị di sản văn hóa phi vật thể quý báu và góp phần đưa di sản thơ văn danh nhân văn hóa Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm đến gần hơn với công chúng, đặc biệt là công chúng quốc tế.
Hội thảo khoa học “Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm với lịch sử Việt Nam thế kỷ 16” ngày 22/11, với sự tham gia của khoảng 140 đại biểu. Thông qua Hội thảo nhằm làm rõ bối cảnh Đại Việt thế kỷ 16 - thời đại Nguyễn Bỉnh Khiêm sống; phân tích thân thế, sự nghiệp, nhân sinh quan, thế giới quan của Nguyễn Bỉnh Khiêm; làm rõ vai trò và những ảnh hưởng của Nguyễn Bỉnh Khiêm đối với lịch sử Việt Nam thế kỷ 16; phân tích, nhận xét những tài liệu, di sản liên quan Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm…Hội thảo là dịp để ghi nhận và tôn vinh những đóng góp của Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm đối với nền văn hóa và giáo dục Việt Nam.
Khảo sát đánh giá hiện trạng, chất lượng dịch vụ của các điểm di tích để xây dựng tour du lịch “Hải Phòng - Linh khí Trạng Trình” ngày 21/11. Việc xây dựng tour du lịch trên không chỉ nhằm tạo sản phẩm du lịch văn hóa mới cho TP. Hải Phòng mà còn là bước chuẩn bị then chốt trong quá trình hoàn thiện hồ sơ đề nghị UNESCO vinh danh Danh nhân văn hóa Nguyễn Bỉnh Khiêm. Khi được đưa vào khai thác chính thức, tour dự kiến đóng vai trò kết nối giá trị di sản, thúc đẩy du lịch lịch sử - giáo dục và lan tỏa sâu rộng những đóng góp của Trạng Trình đối với lịch sử, tư tưởng và bản sắc Việt Nam.
Đoàn khảo sát tham quan Khu di tích Quốc gia đặc biệt Đền thờ Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm.
Hội thảo khoa học “Nhận diện và thẩm định văn bản tác phẩm Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm” ngày 6/12, là hoạt động khoa học có ý nghĩa sâu sắc, góp phần tôn vinh giá trị di sản tư tưởng, văn học của danh nhân văn hoá kiệt xuất Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm; đồng thời góp phần làm sáng rõ thêm giá trị tư tưởng, học thuật, văn chương và di sản văn hóa mà Trạng Trình đã để lại cho dân tộc và nhân loại.
Hội thảo khoa học “Di sản của Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm từ tầm nhìn hiện đại” ngày 7/12, nhằm nghiên cứu đánh giá toàn diện, hệ thống nội dung, tư tưởng, triết lý minh triết, tinh thần khai sáng, nghệ thuật và các giá trị to lớn về văn học, thẩm mỹ, nhân văn, giáo dục, lý tưởng hòa bình, tầm ảnh hưởng quốc tế từ di sản của Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm.
Bên cạnh đó, các hoạt động nhằm bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa về Nguyễn Bỉnh Khiêm cũng được TP. Hải Phòng quan tâm chỉ đạo. Đến nay, nhiệm vụ lập quy hoạch bảo quản tu bổ, phục hồi Di tích quốc gia đặc biệt Đền thờ Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm đã hoàn thiện hồ sơ, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Công tác trùng tu, tôn tạo di tích tiếp tục được thành phố quan tâm.
Chủ tịch UBND TP. Hải Phòng Lê Ngọc Châu vừa có chỉ đạo, yêu cầu đối với công tác duy tu, bảo tồn di tích đền thờ Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm. Theo đó, các phương án cần làm rõ vai trò và những dấu ấn nổi bật của Trạng Trình thông qua các công trình được tu bổ, cải tạo.
Trao giải Cuộc thi sáng tác văn học nghệ thuật về Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm.
Lan tỏa di sản Trạng Trình để lại cho dân tộc, nhân loại
Phó Chủ tịch UBND TP. Hải Phòng Nguyễn Minh Hùng cho biết, Hải Phòng hiện có 3.981 di tích lịch sử - văn hóa, trong đó có 1 di sản thiên nhiên thế giới, 1 di sản văn hóa thế giới, 9 di tích quốc gia đặc biệt, 257 di tích quốc gia, 33 bảo vật quốc gia, 24 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, cùng hơn 2.000 di tích và lễ hội cấp thành phố.
Trong kho tàng di sản đó, nhân cách và trí tuệ của Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm luôn tỏa sáng đặc biệt. Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm là học giả toàn tài của thế kỷ XVI, để lại kho tàng thơ văn Hán Nôm đồ sộ và di sản tư tưởng minh triết mang giá trị vượt thời gian. Ông là hiện thân của trí tuệ và đạo đức Việt Nam, kết hợp tinh hoa học vấn bác học với tri thức dân gian.
TP. Hải Phòng mong muốn các nhà khoa học, các chuyên gia tập trung hệ thống hóa các thông tin, phát hiện và diễn giải mới về thân thế, sự nghiệp, quan điểm chính trị - xã hội - giáo dục; làm rõ vấn đề văn bản học và tính chất văn - sử - triết trong trước tác của Nguyễn Bỉnh Khiêm. Đánh giá toàn diện hệ thống tư tưởng, triết lý minh triết, tinh thần khai sáng, cùng những giá trị to lớn về văn học, thẩm mỹ, nhân văn, giáo dục, lý tưởng hòa bình và tầm ảnh hưởng quốc tế của di sản Nguyễn Bỉnh Khiêm.
Đồng thời, khẳng định những giá trị nổi bật và đóng góp to lớn của Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm và di sản của ông để lại đối với lịch sử dân tộc, có tầm ảnh hưởng trên nhiều lĩnh vực chính trị, văn hóa, xã hội. Thông qua đó, gợi mở những hướng đi mới, những định hướng quan trọng cho công tác nghiên cứu, bảo vệ và phát huy những giá trị di sản của Trạng trình Nguyễn Bỉnh Khiêm trong tương lai.
Hội thảo khoa học “Di sản của Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm từ tầm nhìn hiện đại” do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hải Phòng tổ chức.
Theo TS Nguyễn Huy Bỉnh, Phó Viện trưởng phụ trách Viện Văn học - Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam, Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm là một người học rộng, tài cao; đỗ đạt và thành danh trên con đường công danh đã chọn; là người luôn gắn bó cuộc đời mình vì nhân dân, đất nước. Hành trạng cuộc đời ông trải qua nhiều thăng trầm với những biến cố của lịch sử qua các triều đại khác nhau nên sự nghiệp của Nguyễn Bỉnh Khiêm đã có những biến động lớn với 3 lần cáo quan về hưu.
Ông là nhà thơ lớn của dân tộc về cả phương diện nghệ thuật thơ ca và phương diện nội dung phản ánh. Các bài thơ của ông đã nói đúng được quy luật biến đổi của tạo hóa và xã hội nên đời sau coi đó như những lời sấm kí, tiên đoán trước thời thế hàng trăm năm.
Chính vì những lý do trên, Nguyễn Bỉnh Khiêm đã được người đương thời và hậu thế đánh giá cao ở nhiều phương diện như: đạo đức, tài năng chính trị, văn chương...Ông trở thành nhà tiên tri với những lời sấm kí rất đỗi kinh ngạc bởi sự chính xác của nó, vị thần Thành hoàng làng bảo hộ cho dân làng, vị Thánh của đạo Cao Đài...
Tất cả những sự vinh phong của nhân dân, quan lại, triều đình, nhà nước và tôn giáo, tín ngưỡng đã khẳng định Nguyễn Bỉnh Khiêm là một nhân vật có tầm ảnh hưởng quan trọng trong lịch sử dân tộc, ông là một danh nhân văn hóa thực thụ.
Khu di tích Quốc gia đặc biệt Đền thờ Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm tại xã Nguyễn Bỉnh Khiêm, TP. Hải Phòng.
Các hoạt động, hội thảo khoa học mà Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hải Phòng tổ chức trong năm 2025 đều là sự kiện quan trọng nhằm nhận diện, tôn vinh và phát huy các giá trị di sản văn hóa cũng như những đóng góp của danh nhân kiệt xuất Nguyễn Bỉnh Khiêm đối với lịch sử dân tộc, nhân loại. Qua đây, bổ sung cơ sở khoa học và thực tiễn quan trọng phục vụ công tác biên soạn, xuất bản, tuyên truyền, quảng bá giá trị di sản và hoàn thiện hồ sơ đề nghị UNESCO vinh danh Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm là danh nhân văn hóa thế giới.
Được biết, năm 2015, Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định công nhận xếp hạng Khu di tích Đền thờ Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm là Di tích Quốc gia đặc biệt. Năm 2019, Lễ hội Đền thờ Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm được công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể Quốc gia.
Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm (1491-1585) là người con ưu tú của làng Trung Am, huyện Vĩnh Lại (nay thuộc xã Nguyễn Bỉnh Khiêm, TP. Hải Phòng). Ông là một trong những danh nhân kiệt xuất của dân tộc ở thế kỷ XVI, một học giả toàn tài với những đóng góp nổi bật trên các lĩnh vực chính trị, tư tưởng, giáo dục và văn chương.
