Không đồng ý bản án sơ thẩm,các nạn nhân kháng cáo
Ngày 19/9/2023, TAND Cấp cao tại Hà Nội đã đưa vụ án Lương Ngọc Tuy lừa đảo và lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản xảy ra tại phường Anh Dũng, quận Dương Kinh, TP. Hải Phòng ra xét xử phúc thẩm. Tuy nhiên, phiên toà đã nhiều lần bị hoãn và sẽ được mở lại vào ngày 11/9/2024.
Theo Bản ản số 77/2023/HS-ST ngày 16/5/2023, TAND TP. Hải phòng đã tuyên phạt Lương Ngọc Tuy 20 năm tù về tội "Lừa đảo", 19 năm tù về tội "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản", tổng cộng hình phạt là 30 năm tù giam. Bản án sơ thẩm thể hiện Lương Ngọc Tuy là chủ quản lý họ từ năm 1996, do để thất thoát tiền nên đã vay nợ của nhiều người để duy trì đường dây họ (hụi). Đến năm 2016 số tiền Tuy vay nợ đã lên đến gần 10 tỉ đồng và không có khả năng thanh toán nợ, nên Tuy đã tiếp tục vay mượn và trả lãi suất theo thỏa thuận. Để tạo niềm tin cho mọi người, Tuy nói là tổ chức dây họ, để thu tiền góp họ của nhiều người, nhưng thực tế không tổ chức hoạt động chơi họ (hụi). Lương Ngọc Tuy chỉ thực hiện việc ghi chép để theo dõi đôn đốc thu tiền góp họ và thanh toán trả tiền cho người chơi họ khi đến kỳ bốc họ. Đến ngày 02/8/2019, Tuy bỏ trốn khỏi địa phương để trốn tránh nghĩa vụ trả nợ.
Về vai trò của Phạm Thị Nguyệt (Sinh năm 1974, vợ của Lương Ngọc Tuy) trong việc thu tiền của một số người góp họ, cùng Tuy ký giấy vay tiền,… các bị hại (98 người, một người đã mất còn 97 người – PV) đề nghị xem xét xử lý trách nhiệm hình sự đối với Phạm Thị Nguyệt. Tuy nhiên, Toà án cấp sơ thẩm giải thích: “Tại kết luận điều tra và cáo trạng của VKSND TP. Hải phòng đều khẳng định chưa đủ cơ sở để xem xét trách nhiệm hình sự đối với Phạm Thị Nguyệt".
Không đồng tình với một số nội dung của bản án sơ thẩm và cách “giải thích” không xử lý trách nhiệm hình sự đối với Phạm Thị Nguyệt tại Bản án sơ thẩm số 77/2023/HS-ST, các bị hại đã đồng loạt kháng cáo.
Dấu hiệu bỏ lọt tội phạm thể hiện qua các chứng cứ vật chất?
Theo Luật sư Trần Hồng Lĩnh, nguyên là Điều tra viên cao cấp của Công an Hải Phòng, người bảo vệ cho các bị hại, cho biết: “Hầu hết các bị hại đều tố cáo cả hai vợ chồng Tuy - Nguyệt nhận tiền góp họ và vay tiền rồi lừa đảo chiếm đoạt được thể hiện qua 43 bút lục (từ bút lục số: 126, 160… đến 1292, 1304).
Nhưng khi lập Biên bản tiếp nhận, Điều tra viên (ĐTV) chỉ ghi tố giác một mình Tuy, còn Nguyệt thì bỏ ra ngoài, nên đã bỏ lọt tội phạm ngay từ khi tiếp nhận tin báo, tố giác. (bút lục số: 1660 + 1661…+ 1305).
Sau đó, ĐTV đã lái lời khai của các bị hại theo hướng chỉ một mình Tuy là người tổ chức chơi họ, còn Nguyệt chỉ là người thu hộ tiền khi Tuy vắng nhà rồi đưa cho Tuy, không biết Tuy lừa đảo, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản.
Tuy nhiên, các lời khai của bị hại do ĐTV lập không phù hợp với các chứng cứ vật chất có trong hồ sơ, đó là các giấy nhận tiền góp họ, giấy vay tiền, giấy bảo lãnh vay tiền có cả chữ ký của Tuy và Nguyệt, chứ không phải Nguyệt chỉ là người thu hộ tiền khi Tuy vắng nhà. Bản thân Nguyệt cũng thừa nhận có thu tiền góp họ, có cùng Tuy ký giấy vay tiền và ký giấy bảo lãnh cho Tuy vay tiền, nhưng Cơ quan điều tra (CQĐT) chỉ khởi tố một mình Tuy, còn Nguyệt thì bỏ ra ngoài là bỏ lọt tội phạm.
Tại Thông báo số 621/TB và 131/TB, Công an quận (CAQ) Dương Kinh xác định: “Lương Ngọc Tuy và Phạm Thị Nguyệt nhận tiền chơi họ và vay số tiền 14.913.000.000 đồng, ngày 02/8/2019 Lương Ngọc Tuy và Phạm Thị Nguyệt đã bỏ trốn khỏi địa phương. Ngày 06/8/2019 công an quận Dương Kinh ra quyết định số 12/QĐ phân công xác minh, giải quyết nguồn tin về tội phạm theo quy định của pháp luật.
Thông báo số 621/TB và 131/TB của Công an quận Dương Kinh.
Vậy, theo Điều 147 Bộ luật Tố tụng hình sự, CQĐT có thời hạn 04 tháng để xác minh, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm.
Theo khoản 1 Điều 175 Bộ luật Hình sự, CQĐT đã xác định “Tuy và Nguyệt nhận tiền chơi họ và vay của người chơi họ với số tiền 14.521.000.000 đồng rồi bỏ trốn từ 02/8/2019” là tội phạm đã hoàn thành kể từ ngày đó. Lẽ ra, phải khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can, áp dụng biện pháp ngăn chặn đối với Tuy và Nguyệt ngay từ ngày 02/8/2019 hoặc chậm nhất là ngày 06/12/2019 khi hết thời hạn 04 tháng xác minh, giải quyết tin báo, tố giác. Nhưng đã kéo dài 21 tháng, đến ngày 10/5/2021 mới khởi tố vụ án là câu giờ quá lâu và đến ngày 17/12/2021 (28 tháng sau) mới khởi tố bị can một mình Tuy là quá chậm trễ, bỏ lọt tội phạm đối với Nguyệt, tạo điều kiện cho Tuy - Nguyệt tẩu tán tài sản từ ngày 13/01/2020,…
Tại Quyết định số 08/QĐ về việc tạm đình chỉ giải quyết nguồn tin về tội phạm, CAQ Dương Kinh đã xác định “Lương Ngọc Tuy và vợ là Phạm Thị Nguyệt nhận tiền chơi họ và vay tiền của 97 người với tổng số tiền 14.521.000.000 đồng”, nhưng tại Quyết định số 02/QĐ về việc Phục hồi việc giải quyết nguồn tin về tội phạm, CAQ Dương Kinh chỉ nói đến một mình Tuy, còn Nguyệt thì bỏ ra ngoài là có dấu hiệu bao che, bỏ lọt tội phạm cho Nguyệt ngay từ giai đoạn giải quyết tin báo, tố giác.
Quyết định số 08/QĐ của Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an quận Dương Kinh và Quyết định số 387/VPCQCSĐT(Đ2) của Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an TP. Hải Phòng.
Ngày 17/12/202, Cơ quan Cảnh sát điều tra (CQCSĐT) ra Quyết định số 387 khởi tố bị can Lương Ngọc Tuy về tội "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản" vì đã có hành vi: “Vay tiền của bà Đàm Thị Chiên và chị Nguyễn Kim Chi số tiền 1.200.000.000đ đến hạn không trả, bỏ trốn nhằm chiếm đoạt tài sản” (BL 26). Đây là hành vi tố tụng thể hiện rõ việc bỏ lọt tội phạm cho Phạm Thị Nguyệt, bởi vì khoản vay 01 tỉ đồng của chị Nguyễn Kim Chi thì cả hai vợ chồng Tuy – Nguyệt cùng ký giấy vay tiền (BL 1.495), khoản vay 200 triệu đồng của bà Đàm Thị Chiên thì Nguyệt ký giấy bảo lãnh cho Tuy vay tiền. Ngoài ra, Nguyệt còn ký nhận 50 triệu đồng tiền góp họ của bà Đỗ Thị Duyển (Bạo), cùng Tuy ký giấy vay 200 triệu đồng của bà Bình – Hùng, cùng Tuy ký giấy vay 110 triệu đồng của bà Đỗ Thị Liên, đến hạn không trả rồi cả hai vợ chồng Tuy – Nguyệt cùng bỏ trốn từ ngày 02/8/2019 nhưng CQĐT chỉ khởi tố bị can đối với Tuy mà không khởi tố Nguyệt là bỏ lọt tội phạm.
Ngày 09/12/2022, CQCSĐT ra Quyết định số 18 bổ sung quyết định khởi tố bị can Lương Ngọc Tuy về tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" vì: “Bị can còn có hành vi gian dối trong việc tổ chức chơi họ để thu tiền của người chơi từ cuối năm 2016 đến tháng 8/2019 với tổng số tiền là 8.836.000.000 đồng” (BL 32). Qua đó, thể hiện rõ CQCSĐT đã bỏ lọt tội phạm cho Phạm Thị Nguyệt, bởi vì trong hồ sơ vụ án này có tới 101 lần Phạm Thị Nguyệt có hành vi gian dối ký giấy thu tiền góp họ rồi chiếm đoạt, nhưng chỉ khởi tố Tuy mà không khởi tố Nguyệt là bỏ lọt tội phạm…”.
Đây là vụ án chiếm đoạt tài sản của nhiều người với số lượng lớn, tính chất nghiêm trọng, gây dư luận bất bình, bức xúc trong quần chúng nhân dân. Vì vậy, Đề nghị Tòa án cấp phúc thẩm hủy án sơ thẩm, trả hồ sơ điều tra lại, khởi tố Phạm Thị Nguyệt và kê biên phát mại nhà của vợ chồng Tuy – Nguyệt để bồi thường cho 98 người bị hại để lấy lại lòng tin của nhân dân”.
PV
