Từ ngày 15/11/2025, Nghị quyết 04/2025/NQ-HĐTP của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao hướng dẫn áp dụng các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự quy định tại Điều 51 và Điều 52 của Bộ luật Hình sự, chính thức có hiệu lực.
Trong đó, tại khoản 14 Điều 2 Nghị quyết 04/2025/NQ-HĐTP có hướng dẫn cụ thể về tình tiết "Người phạm tội đã ngăn chặn hoặc làm giảm bớt tác hại của tội phạm” quy định tại điểm a khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự.
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.
Cụ thể, tình tiết “Người phạm tội đã ngăn chặn hoặc làm giảm bớt tác hại của tội phạm”quy định tại điểm a khoản 1 Điều 51 của Bộ luật Hình sự là thuộc một trong các trường hợp sau:
Thứ nhất, “Ngăn chặn tác hại của tội phạm” là khi tội phạm đã được thực hiện và người phạm tội tự mình hoặc có sự tác động khách quan nên đã bằng những khả năng có thể để ngăn chặn không cho tác hại của tội phạm xảy ra;
Thứ hai, “Làm giảm bớt tác hại của tội phạm” là khi tội phạm đã được thực hiện, tác hại của tội phạm đang xảy ra và người phạm tội tự mình hoặc có sự tác động khách quan nên đã bằng những khả năng có thể để không cho tác hại của tội phạm tiếp tục xảy ra hoặc xảy ra lớn hơn.
Khi áp dụng tình tiết giảm nhẹ này thì mức độ giảm nhẹ trách nhiệm hình sự phụ thuộc vào thái độ của người phạm tội (tự mình hay có sự tác động của người khác, yếu tố khách quan khác) và thực tế tác hại của tội phạm đã được ngăn chặn, được làm giảm bớt.
Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao cũng nêu ví dụ: Ngay sau khi gây ra tai nạn giao thông, Nguyễn Văn A. đã đưa nạn nhân đi cấp cứu kịp thời nên tỉ lệ tổn thương cơ thể của nạn nhân được giảm bớt. Trường hợp này, Nguyễn Văn A. được áp dụng tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự quy định tại điểm a khoản 1 Điều 51 của Bộ luật Hình sự.
