‘Siết-nới’ mạng xã hội tại Việt Nam

(LSVN) - Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 72/2013/NĐ-CP về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng và Nghị định số 27/2018/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung Nghị định số 72/2013/NĐ-CP Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) đã đề xuất một số quy định mới về cấp phép mạng xã hội. Trong đó, có nội dung đang rất được quan tâm về quy định liên quan đến dịch vụ phát sóng trực tuyến trên mạng xã hội (livestream).

Tiến sĩ, Luật Sư Lê Ngọc Khánh, Công Ty Luật TGS. 

Điểm đáng chú ý trong dự thảo Nghị định sửa đổi là việc bổ sung thêm các quy định nhằm khắc phục tình trạng các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ mạng xã hội trong nước bị “quản quá chặt” dẫn đến việc khó phát triển, trong khi đó doanh nghiệp cung cấp dịch vụ xuyên biên giới lại có phần “nới lỏng”. Trên cơ sở đó, tạo điều kiện hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp trong nước xây dựng, phát triển mạng xã hội Việt Nam, giảm dần sự lệ thuộc vào mạng xã hội nước ngoài.

Siết chặt quản lý là cần thiết

Về vấn đề này Tiến sĩ, Luật sư Lê Ngọc Khánh, Công ty Luật TNHH TGS cho rằng, các đề xuất quy định liên quan đến dịch vụ phát sóng trực tuyến trên mạng xã hội (livestream) là cần thiết, góp phần loại bỏ tin giả, nâng cao quản lý với những hành vi vi phạm pháp luật về an ninh mạng, đảm bảo an ninh trật tự xã hội. Dự thảo nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định 72/2013/NĐ-CP về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng đã đề xuất chỉ các mạng xã hội đã được Bộ TT&TT cấp giấy phép cung cấp dịch vụ mạng xã hội mới có quyền cung cấp dịch vụ phát video trực tuyến (livestream) và chỉ các tài khoản, trang, kênh tại Việt Nam đã thông báo thông tin liên hệ với Bộ TT&TT mới được các mạng xã hội nói chung và các tổ chức, cá nhân nước ngoài cung cấp thông tin qua biên giới dưới hình thức mạng xã hội cho phép phát livestream.

Các doanh nghiệp cho rằng việc bổ sung giấy phép, thông báo hoạt động của các nhà mạng cung cấp dịch vụ đang làm phát sinh thêm “giấy phép con” cho doanh nghiệp và có nguy cơ gây ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển thương mại điện tử ở nước ta. Tuy nhiên, Tiến sĩ, Luật sư Lê Ngọc Khánh cho rằng, thủ tục thông báo không phức tạp nên sẽ không trở thành rào cản đối với các hoạt động kinh doanh hợp pháp của các chủ thể, cá nhân. Muốn phát triển thương mại điện tử, chắc chắn phải có một khung pháp lý để quản lý. Các quy định mới liên quan đến dịch vụ phát sóng trực tuyến trên mạng xã hội (livestream) sẽ góp phần xây dựng môi trường kinh doanh online lành mạnh, tránh nhiều hậu quả phải giải quyết sau này như việc tràn lan hàng hoá kém chất lượng, độc hại cho người dân. Đồng thời, việc này sẽ giúp thanh lọc thị trường, giúp tăng uy tín của thị trường bán hàng online, mở ra sự phát triển mạnh mẽ mà không bị hỗn tạp của thị trường này trong thời gian sắp tới.

Để khắc phục những hạn chế trong quản lý mạng xã hội, Dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 72/2013/NĐ-CP đã điều chỉnh, bổ sung một số quy định về cấp phép mạng xã hội như “Mạng xã hội trong nước có 10.000 thành viên thường xuyên hoặc có từ 1 triệu lượt người dùng hàng tháng mới phải cấp phép” vì với lượng thành viên này, mạng xã hội đã bắt đầu có tác động lớn đối với xã hội. Đối với các mạng xã hội trong nước mới thành lập, lượng thành viên ít, lượng truy cập chưa đạt mức phải cấp phép thì chỉ cần thông báo theo mẫu (không phải cấp phép), khi được cơ quan quản lý xác nhận đã thông báo thì bắt đầu được hoạt động theo quy định (có quy định trách nhiệm cụ thể với các mạng xã hội), nếu vi phạm vẫn bị xử lý theo quy định.

Tính khả thi khi áp dụng

Tiến sĩ, Luật sư Lê Ngọc Khánh cho biết, căn cứ các quy định của Dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 72/2013/NĐ-CP, theo đó, mạng xã hội được phân loại thành mạng xã hội có lượng tương tác lớn (quản lý bằng hình thức cấp phép) và mạng xã hội có lượng tương tác thấp (quản lý bằng hình thức thông báo). Tuy nhiên, theo dự thảo, các mạng xã hội nhỏ, mới thành lập vẫn phải làm thủ tục hành chính và được Bộ TT&TT gắn công cụ đo để theo dõi lượt truy cập. Trong nội dung dự thảo cho biết, chỉ các mạng xã hội đã được cấp phép mới có quyền thu phí sử dụng dịch vụ dưới mọi hình thức và cung cấp dịch vụ livestream. Quy định này không chỉ góp phần giảm thiểu các hành vi gây rối trên mạng xã hội, tránh các tác động tiêu cực ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống thực mà còn giảm bớt khó khăn trong công tác quản lý dịch vụ chuyên ngành. Ngoài ra, quy định mới này là cần thiết để loại bỏ bớt những kinh doanh gian dối, đảm bảo quyền lợi cho khách hàng và những cá nhân, tổ chức kinh doanh trung thực.

Thêm vào đó, các thủ tục theo dự thảo Nghị định cũng không phức tạp vì vậy không gây khó khăn cho các tổ chức, doanh nghiệp dùng dịch vụ phát trực tiếp trên mạng xã hội. Tuy nhiên, các cơ quan chức năng cần tính đến tính khả thi của quy định pháp luật khi áp dụng trong thực tế cũng như đảm bảo được sự phát triển thương mại điện tử ở nước ta.

Trong khi các quy định hiện hành về quản lý nội dung trên mạng xã hội, nhất là với các mạng xã hội lớn có ảnh hưởng đến xã hội còn nhiều bất cập, lỏng lẻo, chưa điều chỉnh được một số hành vi, dịch vụ mới xuất hiện như: Tin giả, livestream, quảng cáo trên nền tảng mạng xã hội, thu phí và trả phí xem và đưa nội dung lên mạng xã hội… thì các quy định hiện hành về cấp phép mạng xã hội lại đang quá siết chặt với mạng xã hội mới xuất hiện, các mạng xã hội đang phát hành thử nghiệm, khiến cho các doanh nghiệp khởi nghiệp trên lĩnh vực này gặp nhiều khó khăn để hoạt động và phát triển.

NGỌC ANH

Nơi nào tiêm chậm, Bộ Y tế sẽ điều chuyển vaccine Covid-19 cho nơi khác