Tham dự lễ dâng hương có Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam, Tiến sĩ, Luật sư Đỗ Ngọc Thịnh; Chánh văn phòng Liên đoàn Luật sư Việt Nam, Luật sư Nguyễn Xuân Anh; Tổng Biên tập Tạp chí Luật sư Việt Nam, Thạc sĩ Đặng Ngọc Luyến; các Phó Tổng biên tập: Luật sư Liêu Chí Trung, Luật sư Trần Mạnh Quyết...
Đây là hoạt động nhằm tri ân công lao của cố Tiến sĩ, Luật sư Phan Văn Trường (1876 – 1933), một trong những người tiên phong trong nghề Luật sư ở Việt Nam và nằm trong chuỗi chương trình Kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Luật sư Việt Nam (10/10/1945-10/10/2025).
Lãnh đạo Liên đoàn Luật sư Việt Nam, Tạp chí Luật sư Việt Nam cùng các thành viên tại lễ dâng hương cố Tiến sĩ, Luật sư Phan Văn Trường.
Trong lịch sử Việt Nam đầu thế kỷ XX, giữa bối cảnh đất nước chìm dưới ách thống trị của thực dân Pháp, xuất hiện một nhân vật hội tụ trí tuệ, lòng yêu nước và bản lĩnh kiên cường – Tiến sĩ, Luật sư Phan Văn Trường. Ông được đào tạo bài bản về luật pháp phương Tây – một điều hiếm hoi với người Việt thời bấy giờ. Tốt nghiệp ngành luật tại Pháp, ông trở thành một trong những Luật sư Việt Nam đầu tiên hành nghề tại Paris.
Bên cạnh đó, ông không chỉ là một trong những người Việt Nam đầu tiên đạt học vị Tiến sĩ Luật tại Pháp, mà còn là nhà báo, nhà hoạt động chính trị và nhà văn hóa có ảnh hưởng sâu rộng.
Ông đã sử dụng tri thức pháp luật như một thứ vũ khí sắc bén để bảo vệ quyền lợi của người Việt dưới chế độ thuộc địa, đồng thời tìm kiếm và tận dụng những khoảng trống pháp lý để truyền bá tư tưởng tiến bộ. Qua các tờ báo tiếng Pháp như Chuông Rè và L’Annam (tên mới của tờ Nước Nam), ông khéo léo phản ánh những bất công xã hội, phơi bày bộ mặt của chế độ thực dân, đồng thời gieo mầm nhận thức chính trị cho đồng bào.
Không dừng lại ở lĩnh vực pháp luật, Phan Văn Trường còn là một nhà hoạt động chính trị nhiệt thành. Ông cùng Phan Chu Trinh, Nguyễn An Ninh và nhiều trí thức yêu nước khác lãnh đạo các phong trào đòi cải cách dân chủ, chống áp bức, hướng tới độc lập dân tộc.
Ngòi bút của ông trở thành công cụ đấu tranh mạnh mẽ. Các bài báo, bài luận chính trị của ông vừa đanh thép vừa thấm đẫm tinh thần khai sáng, khơi gợi khát vọng tự do cho người Việt. Hoạt động của ông khiến thực dân Pháp nhiều lần bắt giam, kết án với tội danh “xúi giục chống đối và dấy loạn”. Dù bị giam cầm, ông vẫn kiên cường giữ vững lập trường, chứng tỏ ý chí bất khuất.
Tiến sĩ, Luật sư Đỗ Ngọc Thịnh, Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam và Thạc sĩ, Nhà báo Đặng Ngọc Luyến, Tổng Biên tập Tạp chí Luật sư Việt Nam chia sẻ với hậu duệ cố Tiến sĩ, Luật sư Phan Văn Trường về những đóng góp của ông với nghề Luật sư Việt Nam.
Một trong những dấu ấn của Phan Văn Trường là đề xướng việc sử dụng chữ Quốc ngữ làm văn tự chính thức. Trong bối cảnh đầu thế kỷ XX, khi chữ Hán và chữ Nôm còn phổ biến trong giới trí thức, việc thúc đẩy chữ Quốc ngữ đã mở ra con đường mới cho giáo dục, báo chí và phổ biến tri thức tới đông đảo quần chúng. Nhờ sự truyền bá và cổ vũ của ông cùng nhiều trí thức đương thời, chữ Quốc ngữ đã nhanh chóng trở thành công cụ hiệu quả để tiếp nhận tư tưởng mới, góp phần hình thành tầng lớp công chúng biết chữ và có nhận thức chính trị.
Cuộc đời và sự nghiệp của Luật sư Phan Văn Trường là minh chứng sống động cho sự kết hợp giữa trí thức phương Tây và lòng yêu nước Việt Nam. Ông là tấm gương về việc vận dụng tri thức pháp lý hiện đại để phục vụ dân tộc, là nhà báo can trường dám cất tiếng nói trước cường quyền, là người đặt nền móng cho nhiều giá trị văn hóa – pháp lý còn giá trị đến hôm nay.
Trong ký ức lịch sử, Phan Văn Trường không chỉ là một luật sư xuất sắc, mà còn là một chiến sĩ tiên phong trên mặt trận văn hóa và tư tưởng, góp phần quan trọng vào công cuộc thức tỉnh dân trí, chấn hưng dân khí và đấu tranh giành quyền tự quyết cho dân tộc.
NGỌC PHƯƠNG - MINH TUẤN
