Ảnh minh họa.
Theo điều tra ban đầu của cơ quan Công an, từ năm 2020 đến tháng 10/2022, Đỗ Viết Lợi có quan hệ tình cảm với chị L.T.H. (31 tuổi, trú xã Luận Khê, huyện Thường Xuân, tỉnh Thanh Hóa). Lúc này chị H. đã có gia đình riêng. Cuối năm 2022, chị H. chủ động chấm dứt quan hệ với Lợi khiến đôi bên xảy ra mâu thuẫn. Sau khi bị người tình chia tay, Lợi nhiều lần gọi điện thoại níu kéo nhưng không được. Lợi đã thuê Lê Anh Xuân tạt axit chị H. với giá 30 triệu đồng.
Vụ việc một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về tình trạng sử dụng trái phép chất axit để gây thương tích cho người khác đang có chiều hướng gia tăng. Rất nhiều nạn nhân bị tạt axit phải chịu dựng những tổn thương về vật chất lẫn tinh thần như cơ thể bị bỏng nặng, gương mặt bị biến dạng, mù lòa, trầm cảm, tâm thần… và có nguy cơ bị tàn phế suốt đời nếu không được điều trị kịp thời hoặc không có chi phí để chữa trị. Nhiều cô gái trẻ, người mẫu xinh đẹp chỉ vì bị tấn công bằng chất axit mà hủy hoại cả dung nhan, thành người tàn tật, mất đi tương lai của mình.
Đa số những vụ tấn công bằng chất axit thường là do ghen tuông, mục đích của hành vi phạm tội là mong muốn hủy hoại dung nhan người khác. Điều đáng nói, đối tượng sử dụng chất axit để tấn công, trả thù hoặc thuê người khác thực hiện thường rơi vào những người trẻ tuổi, bồng bột, thiếu ý thức. Bên cạnh đó, việc tấn công bằng chất axit rất tiện lợi cho kẻ thủ ác như chỉ vài chục nghìn đồng là có thể mua đủ số lượng axit để sử dụng cho mục đích phạm tội; người bị tấn công thì đau đớn khủng khiếp và có thể gián tiếp làm cho nạn nhân tự kết liễu cuộc sống của mình, điều mà kẻ thủ ác luôn cảm thấy thỏa mãn. Đây cũng là động cơ và mục đích chủ yếu của người phạm tội.
Việc xử lý hành vi tấn công người khác bằng chất axit chưa đảm bảo tính răn đe, ngăn ngừa hành vi phạm tội. Khi kẻ thủ ác bị bắt thường khởi tố với hai tội danh “Cố ý gây thương tích” và “Giết người”. Tuy nhiên, người phạm tội không có ý định tước đoạt tính mạng của nạn nhân và nạn nhân được xác định tổn thương cơ thể từ 11% trở lên hoặc dưới 11% nhưng thuộc các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 134 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung 2017, thì người thực hiện hành vi tạt axit có thể truy cứu trách nhiệm hình sự về tội "Cố ý gây thương tích" theo quy định tại khoản 1 Điều 134 Bộ luật Hình sự với mức phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm. Nếu tỷ lệ thương tật cao hơn lên tới trên 61 % thì người có hành vi phạm có thể đối diện với mức phạt tù cao nhất là 14 năm.
Bên cạnh đó, nếu người phạm tội có ý định tước đoạt tính mạng của nạn nhân, việc nạn nhân không chết là ngoài ý muốn của người vi phạm thì hành vi này có thể cấu thành tội "Giết người" theo quy định tại khoản 2 Điều 123 Bộ luật Hình sự.
Khi hung thủ bị bắt do tấn công nạn nhân bằng chất axit thì tùy theo tính chất, mức độ phạm tội sẽ bị truy tố, xét xử theo quy định của pháp luật, tuy nhiên pháp luật lại không quy định việc xử lý trách nhiệm của người sản xuất, buôn bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép chất axit. Bởi vì, muốn thực hiện hành vi tạt axit cần phải có chất axit, nên hung thủ liên hệ đến người bán chất axit trái phép và người bán không cần biết người mua thực hiện việc gì hoặc có thể biết thông qua cử chỉ, hành vi, mục đích phạm tội của người mua nhưng cố tình bán, không ngăn chặn người phạm tội… Đây có thể nói là lỗ hổng pháp lý dẫn đến người sản xuất, buôn bán, kinh doanh chất axit trái phép có hành vi tiếp tay cho hủng thủ.
Chính vì vậy, cần tăng cường quản lý chặt chẽ việc sản xuất, kinh doanh và buôn bán chất axit hiện nay; đồng thời, phải nâng cao tinh thần trách nhiệm của người kinh doanh, buôn bán chất axit, buộc họ có nghĩa vụ phải biết người mua chất axit sử dụng với mục đích gì. Người kinh doanh, buôn bán chất axit phải có trách nhiệm theo dõi, quản lý người mua để cung cấp thông tin cho cơ quan Công an khi có vụ việc phạm tội bằng chất axit xảy ra.
Mặt khác, người kinh doanh, buôn bán chất axit có thể bị truy tố với vai trò là đồng phạm với người phạm tội nếu không tố giác tội phạm. Có như vậy, sẽ khắc phục tình trạng kinh doanh, buôn bán chất axit trái phép, tràn lan, mất kiểm soát và vô tình tiếp tay cho người phạm tội hiện nay.
ĐỖ VĂN NHÂN
