Ảnh minh hoạ.
Vừa qua, Bộ Công an đã ban hành Thông tư 46/2024/TT-BCA sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 67/2019/TT-BCA ngày 28/11/2019 của Bộ trưởng Bộ Công an quy định về thực hiện dân chủ trong công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông.
Theo đó, từ ngày 15/11/2024, người dân không còn được phép sử dụng các thiết bị ghi âm, ghi hình để giám sát lực lượng CSGT như trước đây. Thay vào đó, chỉ có thể giám sát bằng các hình thức khác, như: Tiếp cận thông tin công khai, quan sát trực tiếp hoặc qua các cơ quan, tổ chức giám sát theo quy định của pháp luật.
Theo quan điểm của Luật sư Đặng Xuân Cường, Công ty Luật Trương Anh Tú, đây là một bước tiến nhằm bảo vệ trật tự công vụ, tránh tình trạng lạm dụng quyền giám sát, nhưng cũng cần được nhìn nhận kỹ lưỡng từ nhiều khía cạnh khác nhau.
Áp lực công vụ và sự lạm dụng quyền giám sát
Luật sư Cường cho rằng, quyết định của Bộ Công an phản ánh một phần thực trạng về sự căng thẳng mà các lực lượng CSGT đang phải đối mặt. Việc phải thi hành công vụ trong môi trường áp lực cao đã khó khăn, nhưng một số trường hợp người dân còn lợi dụng việc ghi âm, ghi hình để gây rối hoặc làm gián đoạn quá trình xử lý vi phạm. Đã có nhiều trường hợp video ghi lại hình ảnh CSGT bị phát tán trên mạng xã hội, gây hiểu nhầm hoặc làm xấu hình ảnh của lực lượng chức năng. Những tình huống này không chỉ ảnh hưởng đến tinh thần làm việc mà còn làm giảm hiệu quả thi hành công vụ.
Theo Luật sư, trong một số trường hợp, người dân đã sử dụng việc giám sát bằng ghi âm, ghi hình không phải để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình mà để gây áp lực, thậm chí đe dọa CSGT. Điều này không chỉ gây khó khăn cho lực lượng thực thi pháp luật mà còn làm xấu đi hình ảnh của chính những cá nhân thực hiện giám sát.
“Khi quyền giám sát bị lạm dụng, nó trở thành công cụ gây rối thay vì là công cụ đảm bảo minh bạch”, Luật sư Cường nhấn mạnh.
Bảo vệ quyền lợi công dân và đảm bảo minh bạch
Tuy nhiên, Luật sư Đặng Xuân Cường cũng cho rằng, việc loại bỏ hoàn toàn quyền ghi âm, ghi hình cũng đặt ra những lo ngại về tính minh bạch trong thi hành công vụ. Từ góc độ pháp lý, giám sát công vụ là một quyền quan trọng của người dân để đảm bảo rằng các cơ quan thực thi pháp luật không lạm dụng quyền lực và luôn hành xử đúng mực. Các thiết bị ghi âm, ghi hình trong một số trường hợp đã làm rõ những hành vi sai phạm hoặc vi phạm trong quá trình thực thi công vụ.
"Việc loại bỏ quyền này có thể làm mất đi một công cụ hữu hiệu để người dân có thể chứng minh các hành vi sai phạm của nhân viên công vụ. Đôi khi, chỉ cần một đoạn video hoặc ghi âm ngắn đã có thể làm sáng tỏ vấn đề, điều mà việc quan sát thông thường không thể làm được", Luật sư Cường nêu quan điểm. Do đó, quyết định này cần đi kèm với những giải pháp thay thế để đảm bảo quyền giám sát của người dân vẫn được bảo vệ mà không làm ảnh hưởng đến quá trình thi hành công vụ.
Cân bằng giữa quyền giám sát và trật tự công vụ
Theo quan điểm của Luật sư Cường, cần có một cách tiếp cận cân bằng hơn giữa việc bảo vệ quyền giám sát của người dân và đảm bảo trật tự trong công tác công vụ. Thay vì loại bỏ hoàn toàn quyền ghi âm, ghi hình, có thể cân nhắc việc quy định cụ thể về không gian, thời gian hoặc cách thức thực hiện giám sát. Việc giám sát nên tuân thủ các quy định nghiêm ngặt, chẳng hạn như yêu cầu phải đứng cách xa một khoảng nhất định hoặc không làm ảnh hưởng đến hoạt động của CSGT. Chúng ta có thể học hỏi từ một số quốc gia khác, nơi việc ghi hình công vụ vẫn được phép nhưng phải tuân thủ một số quy tắc cụ thể, đảm bảo không xâm phạm đến quyền riêng tư hoặc làm gián đoạn công vụ. Điều này có thể giúp duy trì được tính minh bạch trong thi hành pháp luật mà không gây ra những tác động tiêu cực.
Ngoài ra, việc điều chỉnh quy định về giám sát công vụ là cần thiết trong bối cảnh hiện nay, khi sự lạm dụng quyền giám sát đã dẫn đến nhiều hệ quả không mong muốn. Tuy nhiên, việc loại bỏ hoàn toàn quyền giám sát bằng thiết bị ghi âm, ghi hình cũng cần được xem xét kỹ lưỡng. "Chúng ta cần những quy định rõ ràng, hợp lý hơn để vừa bảo vệ quyền lợi của người dân, vừa đảm bảo hiệu quả thi hành công vụ của lực lượng CSGT", Luật sư nói.
Ý NHƯ
