Hình ảnh trong clip. Ảnh cắt từ clip.
Vừa qua, mạng xã hội đã lan truyền đoạn clip một nam thanh niên ra sức kéo một thiếu nữ về nhà làm vợ, mặc cho cô gái cố gắng vùng vẫy, bỏ chạy. Sau đó, lực lượng chức năng đã có mặt kịp thời để ngăn cản nam thanh niên và giúp đỡ cô gái.
Được biết, sự việc xảy ra tại xã Pả Vi, huyện Mèo Vạc, Hà Giang. Bước đầu xác minh thanh niên trong clip là G.M.Ch. (sinh năm 2006), cô gái bị Ch kéo là V.T.S. (sinh năm 2008, thôn Sà Lủng, xã Pải Lủng, huyện Mèo Vạc).
Không chỉ vụ việc trên, những ngày gần đây, trên mạng xã hội thường xuyên lan truyền một đoạn clip nghi là "bắt vợ" xảy ra tại thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai. Đoạn clip cho thấy, cô gái bị nhóm thanh niên khoảng 05 - 07 người túm chặt tay chân "bắt về làm vợ". Cô gái ra sức chống cự, bám chặt cô gái đi cùng, tuy nhiên vẫn bị nhóm người tách ra và khênh đi dưới trời mưa lạnh. Sau khi đoạn clip được đăng tải đã thu hút sự chú ý của hàng nghìn người và nhiều ý kiến phản đối về hủ tục này.
Trao đổi với Tạp chí Luật sư Việt Nam, Tiến sĩ, Luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng Luật sư Chính pháp, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội cho hay, thủ tục bắt vợ của người mông là một nét truyền thống văn hóa đang có xu hướng bị biến tướng trở thành hành vi xâm phạm quyền tự do thân thể, tự do đi lại, cư trú của công dân. Bởi vậy, với những người lợi dụng tục bắt vợ để xâm phạm đến quyền tự do thân thể của người khác thì có thể bị xử lý hình sự.
Theo Luật sư, pháp luật Việt Nam tôn trọng tín ngưỡng, tôn giáo, tập quán, văn hóa của mỗi dân tộc. Tuy nhiên, với những phong tục tập quán không còn phù hợp với truyền thống văn hóa đạo đức, không phù hợp với pháp luật thì cần phải bị loại bỏ để phù hợp với đời sống văn hóa xã hội, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của nhà nước, của tổ chức, cá nhân.
Đối với những hành vi lợi dụng tín ngưỡng tôn giáo, lợi dụng phong tục tập quán để thực hiện hành vi trái pháp luật, xâm phạm đến quyền lợi của nhà nước, của tổ chức, cá nhân thì tùy vào tính chất mức độ có thể bị phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
Cụ thể, trong trường hợp việc thực hiện bắt vợ là tạo hôn hoặc người đã thành niên với người chưa đủ 16 tuổi thì hành vi này có thể bị phạt hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội "Bắt giữ người trái pháp luật", tội "Tổ chức tạo hôn", thậm chí có thể bị xử lý về tội "Giao cấu với người chưa đủ 16 tuổi" hoặc tội "Hiếp dâm" tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể.
Luật sư cho biết trong vụ việc nêu trên, cơ quan chức năng sẽ vào cuộc xác minh làm rõ mối quan hệ tình cảm giữa hai người này, làm rõ độ tuổi của hai người và mục đích của việc bắt giữ cô gái có phù hợp với phong tục tập quán ở địa phương này hay không.
Nếu trường hợp có căn cứ cho thấy đây là hành vi lợi dụng phong tục tập quán lạc hậu để bắt người trái pháp luật, xâm phạm đến thân thể của công dân thì cơ quan chức năng sẽ xem xét xử lý hành chính hoặc hình sự với người vi phạm về hành vi bắt giữ người trái pháp luật, xâm phạm đến thân thể của công dân.
Về tội "Bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật" được quy định tại Điều 157, Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 như sau:
Điều 157: Tội bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật 1.Người nào bắt, giữ hoặc giam người trái pháp luật, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 153 và Điều 377 của Bộ luật này, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm. 2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm: a) Có tổ chức; b) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn; c) Đối với người đang thi hành công vụ; d) Phạm tội 02 lần trở lên; đ) Đối với 02 người trở lên; e) Đối với người dưới 18 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu hoặc người không có khả năng tự vệ; g) Làm cho người bị bắt, giữ, giam hoặc gia đình họ lâm vào hoàn cảnh kinh tế đặc biệt khó khăn; h) Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của người bị bắt, giữ, giam mà tỉ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%. 3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 12 năm: a) Làm người bị bắt, giữ, giam chết hoặc tự sát; b) Tra tấn, đối xử hoặc trừng phạt tàn bạo, vô nhân đạo hoặc hạ nhục nhân phẩm của người bị bắt, giữ, giam; c) Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của người bị bắt, giữ, giam mà tỉ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên. 4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ 01 năm đến 05 năm. |
Bởi vậy, trường hợp lợi dụng tập quán bắt vợ của người đồng bào dân tộc vùng cao để bắt, giam, giữ người trái pháp luật thì người vi phạm có thể sẽ bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm. Trường hợp gây ra thương tích từ 31% đến 60% thì hình phạt là phạt tù từ 02 năm đến 07 năm. Trường hợp dẫn đến người bị bắt, giữ chết hoặc tự sát thì hình phạt là phạt tù từ 05 năm đến 12 năm.
"Đây là chế tài rất nghiêm khắc để bảo vệ quyền tự do thân thể của công dân. Bởi vậy, chính quyền địa phương, đặc biệt là đồng bào dân tộc vùng cao cần phải có kế hoạch để tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật kiên quyết loại trừ những thủ tục lạc hậu, gìn giữ phát huy nét văn hóa truyền thống tốt đẹp của đồng bào dân tộc. Những tập tục không phù hợp với quy định của pháp luật thì cần phải loại bỏ để đảm bảo an ninh trật tự, an toàn xã hội, đảm bảo quyền và lễ hợp pháp của công dân theo quy định của pháp luật. Khi phát hiện ra những trường hợp có dấu hiệu lợi dụng phong tục tập quán để xâm phạm đến quyền tự do, thân thể của công dân thì cần phải có biện pháp can thiệp, ngăn chặn kịp thời để tránh hậu quả xấu có thể xảy ra", Luật sư bày tỏ quan điểm.
QUẾ VÕ
Cây trên đường bất ngờ bật gốc đè trúng người: Trách nhiệm thuộc về ai?
