Ảnh minh họa.
Hình thức bồi thường đa dạng
Luật Đất đai 2024 đã đưa ra bốn hình thức bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất, tăng thêm hai hình thức so với Luật Đất đai 2013. Khoản 2 Điều 91 Luật Đất đai 2024 quy định cụ thể:
- Giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất thì bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể;
- Bồi thường bằng tiền theo nguyện vọng của người có đất thu hồi;
- Bồi thường bằng đất khác mục đích sử dụng, nếu địa phương có quỹ đất;
- Bồi thường bằng nhà ở, nếu địa phương có quỹ nhà ở;
Quy định này tạo điều kiện thuận lợi cho người dân bị thu hồi đất nhanh chóng tái định cư và ổn định cuộc sống.
Hỗ trợ tái định cư rõ ràng
Mức hỗ trợ tái định cư được quy định rõ ràng tại Điều 23 Nghị định 88: “Trường hợp hộ gia đình, cá nhân, người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài đủ điều kiện được hỗ trợ tái định cư mà có nhu cầu tự lo chỗ ở, ngoài việc được bồi thường về đất bằng tiền còn được nhận tiền hỗ trợ tự lo chỗ ở”.
Ưu tiên vị trí tái định cư thuận lợi
Một trong những điểm mới đáng chú ý là quy định ưu tiên vị trí tái định cư thuận lợi cho người có đất ở kết hợp kinh doanh dịch vụ và người có công với cách mạng. Khoản 7 Điều 111 Luật Đất đai 2024 nêu rõ: “Ưu tiên vị trí thuận lợi cho hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất ở kết hợp với kinh doanh dịch vụ, người có đất thu hồi là người có công với cách mạng”. Quy định này sẽ có hiệu lực từ ngày 01/01/2025, giúp người dân tái định cư tại vị trí thuận lợi hơn.
Điều kiện khu tái định cư đảm bảo
Khoản 2 Điều 110 Luật Đất đai 2024 quy định khu tái định cư phải đảm bảo các điều kiện hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội, phù hợp với điều kiện, phong tục, tập quán của từng vùng, miền. Quy định này rất có lợi cho các dự án có người dân sinh sống tại các khu đất vàng hoặc khu vực có tập quán sản xuất kinh doanh truyền thống lâu đời.
Hỗ trợ cho hộ gia đình nhiều thế hệ
Luật Đất đai 2024 cũng đưa ra quy định hỗ trợ cho hộ gia đình có nhiều thế hệ bị thu hồi đất ở, nhằm đảm bảo quyền lợi của các hộ gia đình. Cụ thể, hộ gia đình có nhiều thế hệ hoặc nhiều cặp vợ chồng cùng chung sống trên một thửa đất bị thu hồi sẽ được xem xét hỗ trợ giao đất ở có thu tiền sử dụng đất hoặc bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở cho các hộ gia đình còn thiếu.
Hoàn thành tái định cư trước khi thu hồi đất
Khoản 6 Điều 91 Luật Đất đai 2024 nêu rõ: “Việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và việc bố trí tái định cư phải hoàn thành trước khi có quyết định thu hồi đất”. Quy định này đảm bảo quyền lợi về chỗ ở cho người dân bị thu hồi đất, giúp họ không rơi vào tình trạng không có nơi ở sau khi đất bị thu hồi.
Hỗ trợ di dời vật nuôi và tài sản
Luật Đất đai 2024 còn bổ sung các mức hỗ trợ khác như hỗ trợ di dời vật nuôi, tháo dỡ, phá dỡ, di dời tài sản gắn liền với đất là phần công trình xây dựng theo giấy phép xây dựng có thời hạn, ngay cả khi giấy phép đã hết hạn vào thời điểm thu hồi đất.
Thưởng tiến độ bàn giao đất
Quy định thưởng tiến độ bàn giao đất trước thời hạn đã được luật hóa, khuyến khích người dân có đất bị thu hồi sớm bàn giao mặt bằng giúp rút ngắn thời gian thu hồi đất.
Luật Đất đai 2024 đã khắc phục cơ bản những bất cập của Luật Đất đai 2013, đem lại nhiều điểm mới trong lĩnh vực thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng, và đền bù tái định cư. Các quy định mới sẽ hạn chế các khiếu kiện đất đai, đảm bảo quyền lợi của người dân, giữ vững công bằng xã hội và trật tự quản lý của Nhà nước trong lĩnh vực đất đai.
Luật sư LÊ THU HẰNG
TAT LAW FIRM
