Trong các dự án đầu tư có sử dụng vốn ngân sách, việc đấu thầu sát giá là bình thường nếu quy trình được thực hiện một cách minh bạch và các nhà thầu đưa ra giá thầu hợp lý. Tuy nhiên, nếu mức tiết kiệm ngân sách đạt được quá thấp, điều này có thể khiến dư luận nghi ngại rằng quá trình đấu thầu không khuyến khích cạnh tranh thực sự giữa các nhà thầu, hoặc có thể xuất hiện các vấn đề khác như sự ưu ái dành cho một nhà thầu...
Điển hình là Công ty Phúc Tiến có địa chỉ tại thôn Nghĩa Vũ, xã Minh Tân, huyện Phù Cừ, Hưng Yên, người đại diện pháp luật là ông Phạm Ngọc Tiến.
Theo dữ liệu từ mạng đấu thầu, đến ngày 21/11 Công ty Phúc Tiến đã tham gia 87 gói thầu, trong đó trúng 82 gói, trượt 02 gói, 03 chưa có kết quả, 0 gói đã bị hủy với tổng giá trị trúng thầu: 1.563.896.384.190 VND.
Theo đó, ngày 11/10/2024, ông Phạm Văn Hợi, Chủ tịch UBND xã Tống Trân ký Quyết định số 300/QĐ-UBND phê duyệt cho Công ty Phúc Tiến trúng gói thầu “Cải tạo, nâng cấp đường GTNT xã Tống Trân (đoạn từ dốc Nhà văn hóa Võng Phan đến nhà ông Thuận, thôn An Cầu)” trị giá 27.455.245.000 VND; so với giá gói thầu là 27.579.914.000 VND thời gian thực hiện 390 ngày, tiết kiệm 124.669.000 VND (tương đương 0,45% ) cho ngân sách Nhà nước.
Quyết định số 300/QĐ-UBND phê duyệt gói thầu “Cải tạo, nâng cấp đường GTNT xã Tống Trân (đoạn từ dốc nhà văn hóa Võng Phan đến nhà ông Thuận, thôn An Cầu)”.
Ngày 08/10/2024, ông Nguyễn Trung Hoàng Lộc, Chủ tịch UBND xã Đoàn Đào ký Quyết định số 230/QĐ-UBND phê duyệt cho Công ty Phúc Tiến trúng gói thầu “Cải tạo, nâng cấp đường GTNT xã Đoàn Đào (đoạn từ ĐH.81 đến trạm điện 110)” trị giá 18.107.134.000 VND; so với giá gói thầu là 18.203.991.000 VND thời gian thực hiện 360 ngày, tiết kiệm 96.857.000 VNĐ (tương đương 0,5% ) cho ngân sách Nhà nước.
Quyết định số 230/QĐ-UBND phê duyệt cho Công ty Phúc Tiến trúng gói thầu “Cải tạo, nâng cấp đường GTNT xã Đoàn Đào (đoạn từ ĐH.81 đến trạm điện 110)”.
Ngày 26/8/2024, ông Đoàn Văn Quyết, Chủ tịch UBND xã Hải Triều ký Quyết định số 276/QĐ-UBND phê duyệt cho Công ty Phúc Tiến trúng gói thầu “Cải tạo, nâng cấp đường GTNT xã Hải Triều (đoạn từ cây xăng cũ đến ĐH.92 nhánh 2)” trị giá 31.466.265.000 VND, so với giá gói thầu là 31.529.629.000 VND thời gian thực hiện 540 ngày, tiết kiệm 63.364.000 VNĐ (tương đương 0,2% ) cho ngân sách Nhà nước.
Quyết định số 276/QĐ-UBND phê duyệt gói thầu “Cải tạo, nâng cấp đường GTNT xã Hải Triều (đoạn từ cây xăng cũ đến ĐH.92 nhánh 2)”.
Ngày 10/7/2024, ông Đặng Xuân Quân, quyền Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Phù Cừ ký Quyết định số 144/QĐ-BQLDA phê duyệt cho Liên danh Công ty Phúc Tiến và Công ty TNHH đầu tư và phát triển công nghệ PMA trúng gói thầu “Xây dựng nhà lớp học 10 phòng và các hạng mục phụ trợ - Trường mầm non Tống Trân” trị giá 16.019.792.000 VND; so với giá dự toán là 16.040.371.000 VND thời gian thực hiện 450 ngày, tiết kiệm 20.579.000 VNĐ (tương đương 0,12% ) cho ngân sách Nhà nước.
Quyết định số 144/QĐ-BQLDA phê duyệt gói thầu “Xây dựng nhà lớp học 10 phòng và các hạng mục phụ trợ - Trường mầm non Tống Trân”.
Ngày 19/6/2024, ông Phạm Văn Qúy, Chủ tịch UBND xã Hưng Đạo ký Quyết định số 177/QĐ-UBND phê duyệt cho Công ty Phúc Tiến trúng gói thầu “Cải tạo, nâng cấp đường GTNT thôn Tam Nông xã Hưng Đạo (đoạn từ nhà ông Cẩn đến cầu nối sang thôn Muội Sảng)” trị giá 12.322.186.000 VND; so với giá gói thầu là 12.339.653.000 VND thời gian thực hiện 360 ngày, tiết kiệm 17.467.000 VND (tương đương 0,14% ) cho ngân sách Nhà nước.
Quyết định số 177/QĐ-UBND phê duyệt trúng gói thầu “Cải tạo, nâng cấp đường GTNT thôn Tam Nông xã Hưng Đạo (đoạn từ nhà ông Cẩn đến cầu nối sang thôn Muội Sảng)”.
Ngày 11/6/2024, ông Đào Văn Thắng, Chủ tịch UBND xã Thiện Phiến ký Quyết định số 167/QĐ-UBND phê duyệt cho Công ty Phúc Tiến trúng gói thầu Xây dựng cầu Minh Tân, xã Thiện Phiến trị giá 13.046.874.000 VND; so với giá gói thầu là 13.062.598.000 VND thời gian thực hiện 360 ngày, tiết kiệm 15.724.000 VND (tương đương 0,12% ) cho ngân sách Nhà nước.
Quyết định số 167/QĐ-UBND phê duyệt gói thầu Xây dựng cầu Minh Tân, xã Thiện Phiến.
Gần đây nhất, ngày 12/11/2024 Công ty Phúc Tiến trúng gói thầu “Cải tạo, nâng cấp đường GTNT các thôn Hiển Dương, Vũ Xá, Lê Xá, xã Dương Quang” trị giá 39.340.391.000 VND với vai trò liên danh phụ.
Có thể thấy, các gói thầu mà Công ty Phúc Tiến trúng thầu đều đem lại tỉ lệ tiết kiệm ở mức thấp.
Theo dữ liệu, 87,8% số gói thầu mà Công ty Phúc Tiến trúng có tỉ lệ tiết kiệm từ 0-1%.
Liên quan đến vấn đề tỉ lệ tiết kiệm thấp trong các gói thầu, theo Luật sư Diệp Năng Bình (Trưởng Văn phòng Luật Tinh Thông) nhìn nhận, hiện tượng nhiều gói thầu tỉ lệ tiết kiệm thấp rất có khả năng có các dấu hiệu vi phạm pháp luật, đặc biệt là trong quá trình mời thầu và lựa chọn nhà thầu. Nếu tỉ lệ tiết kiệm sau đấu thầu thấp, hiệu quả kinh tế không cao do phát sinh từ việc vi phạm trong hoạt động đấu thầu thì đây là hành động cần lên án và phải bị xử lý.
“Bởi lẽ, với việc dùng các thủ thuật để hạn chế nhà thầu tham gia, bỏ giá thấp, có các hành động cạnh tranh không lành mạnh thì những nhà thầu có kinh nghiệm, kỹ năng bị loại bỏ, giảm động lực cạnh tranh, đổi mới, phát triển của doanh nghiệp, xã hội. Ngoài ra, tạo ra cơ chế quan liêu, nhũng nhiễu từ một số bộ phận và gây thiệt hại cho cơ quan, chủ đầu tư”, Luật sư Bình cho biết.
Ngày 29/7/2024, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã ký ban hành Chỉ thị số 24/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh, nâng cao hiệu lực, hiệu quả thi hành Luật Đấu thầu.
Chỉ thị nêu rõ: Các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp Nhà nước tăng cường tổ chức thanh tra, kiểm tra thường xuyên về công tác đấu thầu theo quy định.
Các cuộc thanh tra, kiểm tra phải bảo đảm yêu cầu, chất lượng, nhằm phát hiện các hạn chế, thiếu sót, vi phạm để đề xuất biện pháp xử lý kịp thời; đồng thời, tăng cường vai trò của cơ quan thanh tra, kiểm tra, giám sát thực hiện các kết luận kiểm tra, xử lý các vi phạm theo thẩm quyền; chú trọng kiểm tra đối với những gói thầu có ít nhà thầu tham dự, giá trị tiết kiệm thấp; gói thầu quy mô lớn, phức tạp; các gói thầu đấu thầu không qua mạng; các gói thầu áp dụng chỉ định thầu hoặc các gói thầu có nhiều kiến nghị, khiếu nại, tố cáo; một nhà thầu trúng nhiều gói thầu tại một địa phương, một chủ đầu tư trong thời gian dài nhưng có hiệu quả kinh tế thấp…
