Giỗ Tổ Hùng Vương - Truyền thống uống nước nhớ nguồn của dân tộc

(LSVN) - Theo phong tục, hằng năm, ngày mùng 10 tháng 3 âm lịch hằng năm, mỗi người dân nước Việt trên khắp mọi miền Tổ quốc lại cùng nhau hướng tìm về cội nguồn của mình. Lễ hội Giỗ Tổ Hùng Vương là dịp để con Lạc cháu Hồng tìm hiểu và biết ơn công lao to lớn của những người đi trước đã bảo vệ cho đất nước ta như ngày hôm nay. Cứ đến ngày này, dù ai ở xa, dù ai đang bận rộn, dù đi đâu về đâu cũng đều dâng hương tưởng nhớ các vua Hùng đã có công dựng nước.

Lễ hội Đền Hùng.

Truyền thuyết kể lại rằng, Kinh Dương Vương sinh một con trai, sau nối ngôi vua cha niên hiệu là Lạc Long Quân. Lạc Long Quân lấy Âu Cơ sinh ra một bọc trăm trứng nở ra một trăm người con là tổ tiên của người Bách Việt. Một hôm vua Lạc Long Quân bảo bà Âu Cơ: "Ta là giống Rồng, nàng là giống Tiên, thủy hỏa khắc nhau, chung hợp thật khó".

Vì vậy, năm mươi người con theo mẹ lên núi, năm mươi người con theo cha về miền biển. Lạc Long Quân phong cho con trưởng Hùng Vương nối ngôi, làm vua. Trải qua 18 đời, Hùng Vương thứ 18 đã nhường ngôi cho Thục Phán - An Dương Vương.

Để ghi nhớ công ơn của các Vua Hùng có công khai thiên, lập địa, vua Lê Thánh Tông năm 1470 và đời vua Lê Kính Tông năm 1601 sao chép đóng dấu kiềm để tại Đền Hùng, chọn ngày 11 và 12 tháng 3 âm lịch làm ngày Giỗ Tổ Hùng Vương.

Đến thời nhà Nguyễn - năm Khải Định thứ 2 chính thức chọn ngày 10 tháng 3 Âm lịch làm ngày Giỗ Tổ Hùng Vương để tưởng nhớ các Vua Hùng và nhắc nhở mọi người Việt Nam cùng tưởng nhớ thờ cúng Tổ tiên.

Ngày 06/12/2012, ý nghĩa của ngày Giỗ Tổ Hùng Vương đã được cả thế giới biết đến khi UNESCO công nhận "Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương ở Phú Thọ" - biểu tượng của tinh thần đại đoàn kết, truyền thống đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc Việt Nam là một Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Trong hồ sơ đề trình UNESCO công nhận “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương” là di sản văn hoá thế giới đã nêu rõ giá trị của di sản là thể hiện lòng tôn kính đối với tổ tiên, theo tinh thần “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc Việt Nam.

Theo đánh giá của các chuyên gia UNESCO, “Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương” đã đáp ứng được tiêu chí quan trọng nhất trong 5 tiêu chí, đó là, di sản có giá trị nổi bật mang tính toàn cầu, khích lệ ý thức chung của mọi dân tộc trong việc thúc đẩy giá trị đó.

Ngày 02/4/2007, Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã phê chuẩn sửa đổi, bổ sung Điều 73 của Luật Lao động, cho người lao động được nghỉ làm việc, hưởng nguyên lương ngày Giỗ Tổ Hùng Vương (10/3 âm lịch). Kể từ đây, ngày 10/3 âm lịch hàng năm đã trở thành ngày lễ lớn - Quốc Lễ mang ý nghĩa bản sắc văn hóa dân tộc.

Lễ hội Đền Hùng là một lễ hội lớn mang tính quốc gia. Phong tục giỗ Tổ Hùng Vương đã trở thành truyền thống văn hoá lâu đời ở nước ta. Hội đền Hùng diễn ra tại đền Hùng, Phú Thọ, kéo dài từ mùng 08 đến ngày 11 tháng 3 âm lịch hằng năm, trong đó mùng 10 là chính hội. Lễ hội đền Hùng gồm có 2 phần: Phần lễ và Phần hội.

Phần tế lễ được cử hành rất trọng thể mang tính Quốc lễ. Lễ vật dâng cúng là "lễ tam sinh", bánh chưng, bánh dày và xôi nhiều màu...; nhạc khí là trống đồng cổ. Sau khi một hồi trống đồng vang lên, các vị chức sắc vào tế lễ dưới sự điều khiển của chủ lễ. Tiếp theo đến các cụ bô lão của làng xã sở tại quanh đền Hùng vào tế lễ. Sau cùng là nhân dân và du khách hành hương vào tế lễ trong các đền thờ, tưởng niệm các vua Hùng.

Bác Hồ đã từng viết: "Các Vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ nước". Truyền thống dựng nước và giữ nước từ nghìn đời xưa luôn được thế hệ người Việt giữ gìn và kế thừa.

"Dù ai đi ngược về xuôi

Nhớ Ngày Giỗ tổ mùng 10 tháng 3"

Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương 10/3 không chỉ thể hiện truyền thống uống nước nhớ nguồn của dân tộc mà nó còn là niềm tự hào của người Việt trước bạn bè quốc tế.

HỒNG HẠNH (t/h)

 Có được phép sử dụng giấy khai sinh điện tử thay thế cho bản giấy?