Ảnh minh họa.
Cụ thể, theo Tờ trình dự án Luật BHXH sửa đổi gửi Quốc hội của Bộ LĐ-TB&XH, chỉ cần đóng BHXH đủ 15 năm và đủ tuổi nghỉ hưu thì được hưởng hưu; Hưởng trợ cấp hàng tháng trong trường hợp có thời gian đóng BHXH mà không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội; Hưởng BHYT do ngân sách Nhà nước đảm bảo trong thời gian hưởng trợ cấp hàng tháng; Hưởng BHYT do quỹ BHXH đóng, thời gian hưởng BHYT tối đa bằng thời gian đóng BHXH của người lao động; Trong thời gian nghỉ việc mà chưa có việc làm thì người lao động còn được hưởng chính sách hỗ trợ về tín dụng nhằm giải quyết khó khăn tài chính trước mắt.
Điểm đáng chú ý trong 05 quyền lợi này là lao động có thể hưởng BHYT miễn phí nếu không rút một lần.
Theo quy định hiện hành, lao động sau nghỉ việc chưa tiếp tục đóng BHXH bắt buộc nếu muốn tham gia BHYT thì đăng ký theo hộ gia đình. Mức đóng BHYT hiện tại bằng 4,5% lương cơ sở với người thứ nhất, từ người thứ hai đến người thứ năm đóng lần lượt bằng 70%, 60%, 50%, 40% mức phí của người đầu tiên.
Tiền đóng BHYT theo năm với các thành viên hộ gia đình lần lượt là 972.000 đồng; 680.400 đồng; 583.200 đồng; 486.000 đồng và 388.800 đồng và sẽ tăng khi lương cơ sở điều chỉnh.
Tờ trình cũng đưa ra hai phương án giải quyết BHXH một lần. Trong đó:
Phương án một, rút BHXH một lần được giải quyết với hai nhóm lao động khác nhau. Nhóm một là người đóng tham gia trước khi Luật BHXH sửa đổi có hiệu lực (dự kiến 01/7/2025), sau 12 tháng nghỉ việc mà có nhu cầu thì được nhận BHXH một lần. Nhóm hai, với người bắt đầu đi làm và tham gia hệ thống từ sau ngày 01/7/2025 sẽ không được nhận BHXH một lần, trừ các trường hợp theo quy định;
Phương án hai, lao động đóng BHXH dưới 20 năm mà sau 12 tháng nghỉ việc không thuộc diện đóng bắt buộc, không tham gia BHXH tự nguyện thì được rút một lần nếu có yêu cầu. Quyền lợi giải quyết tối đa không quá 50% tổng thời gian đã đóng vào Quỹ Hưu trí tử tuất, phần còn lại được bảo lưu để hưởng chế độ sau khi đủ điều kiện.
Thời điểm dự kiến Luật BHXH sửa đổi có hiệu lực đã lùi thêm nửa năm, từ 01/7/2025 thay vì 01/01/2025 như dự thảo ban đầu. Ban soạn thảo lý giải luật sửa đổi dự kiến được Quốc hội thông qua vào tháng 05/2024, lùi nửa năm giúp các cơ quan liên quan có thêm thời gian rà soát, trình các văn bản hướng dẫn kỹ hơn.
HOÀNG QUÝ
Đề xuất bổ sung quyền lợi BHXH với người hoạt động không chuyên trách cấp xã
