(LSO) - Mặc dù Cục An toàn thực phẩm đã ra quyết định lưu thông và ngừng sản xuất đối với nhiều loại thực phẩm bảo vệ sức khỏe có chứa hai chất Sibutramine và Phenolphthaleine. Khuyến cáo tìm hiểu kỹ trước khi mua và sử dụng những loại thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc.
Thời gian qua, trang web của Cục An toàn thực phẩm - Bộ Y tế đăng tải công khai nhiều thông báo, khuyến cáo người tiêu dùng cẩn trọng với thông tin một số tổ chức, cá nhân đã cố tình vi phạm những quy định về sản xuất, kinh doanh, quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe, không thực hiện việc công bố hợp quy sản phẩm,… Đáng lưu ý là đã phát hiện một số sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe nhưng lại có chất cấm, có khả năng gây hại cho sức khỏe. Có thể kể đến như sản phẩm trà thảo mộc giảm cân Golean Detox, tiếp đó vào tháng 2/2019 là Trà giảm cân Vy&Tea của Công ty TNHH Một thành viên dịch vụ thương mại Hà Vy.
Nhiều sản phẩm vẫn quảng cáo 100% thành phần tự nhiên
Thời gian qua gần đây trên thị trường hàng loạtsản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe vẫn quảng cáo và bán tràn lan trên thị trườngvới những lời giới thiệu có cánh về công dụng cũng như thành phần 100% tựnhiên. Các sản phẩm này đều được quảng cáo là sản phẩm giảm cân tự nhiên, làmtan mỡ thừa, không cần ăn kiêng, không cần tập thể dục, giảm cân nhanh chóng…Không những vậy, rất nhiều sản phẩm giảm cân được quảng bá là chiết xuất từ cácloại thảo dược tự nhiên như nấm linh chi, chè vằng, tinh nghệ, lá sen… giúpthanh lọc cơ thể, thải độc gan, loại bỏ mỡ thừa, an thần, ngủ ngon.
Để tăng niềm tin cho người tiêu dùng các nhà phân phối cũng như khách hàng, nhiều công ty còn mập mờ về nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm, như nhập khẩu Hàn Quốc; Nhật Bản – là những nước có tiếng trong lĩnh vực này. Khảo sát thị trường các dòng sản phẩm này có giá giao động từ vài trăm đến 1.000.000 đồng/hộp, một đơn giá khá dễ để móc túi người tiêu dùng.
Tuy nhiên, không phải tất cả đều như quảng cáovà thực tế đã được Cục An toản thực phẩm và các cơ quan chuyên môn phanh phuithời gian gần đây rất nhiều sản phẩm chứa chất cấm Sibutraminevà Phenolphthaleine. Đây đều là các hợp chất nguy hại cho sức khỏe của ngườidùng đã bị các cơ quan chức năng trong nước và thế giới cấm lưu hành từ lâu.
Chính vì vậy, các chuyên gia dinh dưỡng luôn khuyến cáo người tiêu dùng, dù biết thừa cân béo phì hay quá gầy luôn là nỗi trăn trở đến mức ám ảnh của nhiều người, dẫu vậy “Giảm cân phải là một quá trình lâu dài, có sự kết hợp giữa uống thực phẩm giảm cân và tập luyện, ăn uống phù hợp theo hướng dẫn của bác sĩ. Nếu người tiêu dùng lợi dụng thực phẩm chức năng quá mức sẽ gây nhiều nguy cơ đến sức khỏe”.
Chất cấmSibutramine và Phenolphthalein có tác dụng như thế nào?
Được biết Sibutraminelà hợp chất được sử dụngđể giảm sự thèm ăn, thường được dùng trong điều trị bệnh béo phì. Hợp chất nàyđược quản lý chặt chẽ và bị Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) cấm sửdụng từ tháng 10/2010, do có nguy cơ làm tăng huyết áp, tăng nhịp tim và gâynguy hiểm cho những người có tiền sử bệnh về động mạch vành, đau tim, loạn nhịptim hoặc đột quỵ. Ngoài ra, sibutramine cũng có thể tương tác với các loạithuốc khác có khả năng gây chết người.
Sibutramine đặc biệt nguy hiểm đối với những người có tiền sử bệnhtim mạch hay huyết áp. Chất này làm gia tăng trung bình huyết áp tâm thu và tâmtrương khoảng 1-3 mmHg. Đồng thời, Sibutramine cũng làm tăng nhịp tim khoảng4-5 nhịp mỗi phút, có thể gây rối loạn nhịp tim, nhồi máu cơ tim và nguy hiểmhơn là có thể gây ngừng tim, đột quỵ.
Ngoài ra, Sibutramine cũng tác động lên hệ thần kinh, với cáctriệu chứng: mất ngủ (10,7%), chóng mặt (7,0%), lo lắng (4,5%), trầm cảm(4,3%), kích thích thần kinh trung ương (1,5%), mất khả năng cảm xúc (1,3%),hội chứng Gilles de la Tourette, mất trí nhớ ngắn hạn, rối loạn ngôn ngữ…
Tác dụng của Phenolphthalein cũng chính là lí do khiến cho nó trởnên phổ biến trong các sản phẩm giảm cân đến vậy: Gây nên cảm giác chán ăn; tạocảm giác no dù ăn rất ít; tăng nhu động ruột để đại tiện. Những tác dụng này dẫn đến việc cân nặnggiảm cân chỉ trong một thời gian ngắn sử dụng. Mặc dù điều nó mang lại là đángmong ước, thế nhưng đây là một cơ chế giảm cân phản khoa học.
Phenolphthalein là hóa chất thường được sử dụng trong việc đo độ kiềm/axit (pH) của dung dịch dựa vào khả năng đổi màu của nó. Chất này đã từng được sử dụng trong điều trị táo bón nhưng do các nghiên cứu cho thấy nó có khả năng là chất gây ung thư (carcinogen) nên đã bị FDA cấm lưu hành từ năm 1999. Hiện nay, chất này đã bị loại bỏ hoàn toàn khỏi thành phần hoạt tính của tất cả các loại thuốc lưu hành tại Mỹ.
Trước sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, các loại hình, ứng dụng truyền thông đa phương tiện cùng sự “đua nở” của các loại thực phẩm chức năng, người tiêu dùng cần có kiến thức, trách nhiệm với việc tiêu dùng thực phẩm nói chung và thực phẩm bảo vệ sức khỏe nói riêng. Khi lựa chọn mua trực tiếp cũng như online, người tiêu dùng nên lựa các sản phẩm đã có giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm hoặc giấy xác nhận công bố phù hợp quy định ATTP; chọn mua ở các cửa hàng, các trang web có thương hiệu uy tín và địa chỉ rõ ràng.
Phan Bình – Tạ Tuấn
