Những vướng mắc trong GPMB tại dự án xây dựng đường vành đai 2

(LSO) - Dự án xây dựng đường vành đai 2 và tuyến đường bộ trên cao dọc đường vành đai 2, đoạn từ cầu Vĩnh Tuy đến Ngã Tư Sở ảnh hưởng đến 65 hộ dân thuộc tổ 44 phường Phương Mai, quận Đống Đa, TP. Hà Nội. Cơ bản các hộ dân đồng thuận giao nhà, giao đất phục vụ dự án. Tuy nhiên, phương án bồi thường, hỗ trợ chưa đúng quy định pháp luật khiến cho các hộ dân ở đây không đồng tình.

Vận dụng văn bản pháp luật hết hiệu lực

Theo Quyết định số 5860/QĐ-UBND ngày 14/12/2012 và Quyết định số 5159/QĐ-UBND ngày 27/8/2013 của UBND TP. Hà Nội, về việc phê duyệt Dự án Đầu tư xây dựng công trình Vành đai 2 và Dự án Xây dựng tuyến đường bộ trên cao dọc vành đai 2, đoạn cầu Vĩnh Tuy đến Ngã Tư Sở, theo hình thức hợp đồng BT (xây dựng - chuyển giao), có chiều dài 5.100 mét, với tổng số vốn 9.400 tỉ đồng. Trong đó, có 4.194 tỉ đồng dành riêng cho GPMB.

Sau gần 3 năm thi công, khâu GPMB trên toàn tuyến cơ bản hoàn thành. Tuy nhiên, còn một số trường hợp chưa GPMB dứt điểm do vướng mắc về mức giá bồi thường và cách vận dụng văn bản quy phạm pháp luật trong giải quyết bồi thường. Trong đó điển hình là 65 hộ dân thuộc tổ 44 phường Phương Mai, quận Đống Đa.

65 trường hợp này thuộc cụm dân cư Ngã Tư Vọng (Khu tập thể Cục Xăng dầu Quân đội, có diện tích đất ở thuộc 3 mặt đường Giải Phóng, Trường Chinh, Phố Vọng).

Từ ngày 10/3 đến hết tháng 5/2020, hơn 60 hộ dân tổ 44 lần lượt nhận được quyết định thu hồi đất, cùng quyết định phê duyệt phương án bồi thường, do Phó Chủ tịch UBND quận Đống Đa Nguyễn Hoàng Giáp ký.

Tuy nhiên, các hộ dân đã phản ứng về quyết định trên vì cho rằng quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, vận dụng văn bản đã hết hiệu lực, ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng của người dân.

Theo đó, quyết định của UBND quận Đống Đa đã căn cứ vào các quyết định đã hết hiệu lực, đó là: Quyết định số 96/QĐ-UBND ngày 29/12/2014 của UBND TP. Hà Nội, quy định về giá các loại đất trên địa bàn TP. Hà Nội, áp dụng từ ngày 01/01/2015 đến 31/12/2019; và Quyết định số 5151/QĐ-UBND ngày 26/9/2018, phê duyệt hệ số điều chỉnh giá đất ở, để xác định giá đất làm căn cứ bồi thường.

Trong khi đó, ngày 31/12/2019 UBND TP. Hà Nội đã ban hành Quyết định số 30/QĐ-UBND, về quy định bảng giá các loại đất trên địa bàn TP. Hà Nội, áp dụng từ ngày 01/01/2020 đến ngày 31/12/2024. Như vậy, giá đất bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phải được quy định giá mới theo Quyết định số 30/QĐ-UBND.

Tại Điều 2 Quyết định số 30/QĐ-UBND ghi rõ: “Quyết định này thay thế Quyết định số 96/QĐ-UBND ngày 29/12/2014…; và Quyết định số 19/QĐ-UBND ngày 30/5/2017 về việc sửa đổi, bổ sung Quyết định kèm theo Quyết định số 96/QĐ-UBND ngày 29/12/2014”.

Dự án xây dựng tuyến đường vành đai 2, đoạn từ cầu Vĩnh Tuy đến Ngã Tư Sở, kết hợp mở rộng theo quy hoạch phần đi bằng đoạn từ Vĩnh Tuy đến Ngã Tư Vọng, theo hình thức BT, UBND TP. Hà Nội có Quyết định số 5151/QĐ-UBND ngày 26/9/2018, phê duyệt hệ số điều chỉnh giá đất ở (hệ số K) để xác định giá đất làm căn cứ bồi thường, hỗ trợ GPMB, được UBND quận Đống Đa và Ban GPMB giải thích với báo chí rằng, quyết định này vẫn có hiệu lực, khiến người dân bức xúc. Bởi, Quyết định số 96 đã được thay thế bằng Quyết định số 30, thì UBND thành phố cũng phải có quyết định khác thay thế, hoặc bãi bỏ Quyết định số 5151/QĐ-UBND ngày 26/9/2018, kèm theo đó là giá đất phù hợp với thời điểm, mới đúng quy định của pháp luật.

Việc bồi thường, hỗ trợ và tái định cư phải thực hiện theo nguyên tắc quyết định thu hồi đất vào thời gian nào, phải tính giá đất đúng thời điểm đó. Tuy nhiên, chính quyền quận Đống Đa lại vận dụng giá đất theo Quyết định số 96/QĐ-UBND ngày 29/12/2014 và Quyết định số 5151/QĐ-UBND ngày 26/9/2018, đã bị Quyết định số 30/QĐ-UBND ngày 31/12/2019 hủy bỏ, thay thế.

Cần giải quyết đúng quy định của pháp luật

Sở dĩ khu đất của 65 hộ dân chưa GPMB được có nhiều nguyên nhân, trong đó công tác điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm đất đai, tài sản gắn liền với đất còn nhiều thiếu sót. Công việc này kết thúc vào cuối tháng 11/2018 nhưng do làm không chính xác nên hầu hết các hộ dân khiếu nại; mãi đến ngày 15/01/2020 UBND phường Phương Mai mới tiến hành phúc tra (kéo dài 13 tháng 15 ngày). Sự chậm trễ này đã vi phạm khoản 3 Điều 34 Quyết định số 10/2017/QĐ-UBND ngày 29/3/2017 của UBND TP. Hà Nội quy định: “Trong thời hạn không quá 30 ngày làm việc kể từ ngày hoàn thành việc điều tra, khảo sát, đo đạc,v.v…” nên hầu hết các hộ dân tiếp tục khiếu nại cho đến nay vẫn chưa được giải quyết thấu đáo.

Theo phản ánh của người dân, UBND quận Đống Đa thiếu kiểm tra, chỉ đạo, đôn đốc Ban Quản lí dự án, UBND phường Phương Mai trong việc điều tra, khảo sát… giải quyết không kịp thời theo đơn khiếu nại, kiến nghị của công dân về giá đất ở... UBND quận Đống Đa áp dụng khung giá theo Quyết định số 5151/QĐ-UBND ngày 26/9/2018 để bồi thường cho dân không đúng quy định của pháp luật bởi văn bản quy phạm pháp luật đã hết hiệu lực, vi phạm khoản 2 Điều 74 Luật Đất đai và Điều 154 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Mặt khác, cùng một khu đất của 65 hộ dân thuộc tổ 44 GPMB có 3 vị trí trục đường (Giải Phóng, Trường Chinh, Phố Vọng) và 2 vị trí ngõ 259 và ngõ 263 đường Giải Phóng trong các quyết định phê duyệt phương án bồi thường lại áp dụng 2 văn bản khác nhau. Thông báo số 299/TB-VP ngày 09/9/2019 của UBND TP. Hà Nội dùng cho vị trí 1 các đường Giải Phóng, Trường Chinh, Phố Vọng; còn 2 ngõ (259 và 263) phía đường Giải Phóng lại áp dụng Quyết định số 5151/QĐ-UBND ngày 26/9/2918 là không bảo đảm dân chủ, công bằng, không phù hợp với quy định của pháp luật.

Trên toàn tuyến Dự án Vành đai 2 từ cầu Vĩnh Tuy đến Ngã Tư Sở, UBND TP. Hà Nội ban hành 5 Quyết định áp dụng hệ số điều chỉnh giá đất (hệ số K) cũng có nhiều điểm chưa hợp lí, thiếu công bằng.

Cụ thể, trên cùng trục đường Minh Khai - Trường Chinh tại các vị trí tương ứng, hệ số K trong các Quyết định trước đều cao hơn Quyết định số 5151 áp dụng cho quận Đống Đa; trên cùng trục đường Phố Vọng giữa 2 quận trung tâm hệ số K áp dụng cho quận Hai Bà Trưng cao hơn Quyết định số 5151; trên trục đường giải phóng thuộc quận Đống Đa bên có đường tàu (không thuận lợi) hệ số K cao hơn bên không có đường tàu (phía thuận lợi hơn); trên cùng trục đường tại các vị trí tương ứng, hệ số K quận không trung tâm (Thanh Xuân) cao hơn quận trung tâm (Đống Đa); hệ số K tại các vị trí 1, 2, 3 và 4 trong các Quyết định trước đều có xu hướng tăng, nhưng tại Quyết định 5151 (Quyết định cuối cùng về giá đất ở trong dự án) thì lại giảm… là không công bằng.

PV