Có lẽ, trong đời sống chính trị nước ta, hiếm có cặp chính trị gia “song kiếm hợp bích” như nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An và nguyên Chủ nhiệm Uỷ ban Đối ngoại của Quốc hội Vũ Mão.
Ông Vũ Mão được biết là một cộng sự tâm đắc của nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An. Hai ông và từng cá nhân lãnh đạo các ủy ban của Quốc hội trong giai đoạn đất nước bắt đầu hội nhập mạnh mẽ đã có nhiều đóng góp trong việc thúc đẩy Quốc hội chuyển động theo hướng thực chất, thực quyền, hiệu quả và gần dân hơn.
Năm 1987, ông Vũ Mão với vai trò Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội và Văn phòng Nhà nước đã có những quyết định mạnh dạn, tạo ra sự thay đổi không nhỏ trong cơ quan này. Ông Nguyễn Văn An kể: “Anh Vũ Mão là người năng động, thích tìm tòi, vận dụng cái mới và có tài truyền cảm hứng. Chính nhờ anh ấy quyết liệt đấu tranh, Quốc hội đã chuyển đổi từ biểu quyết giơ tay sang biểu quyết 'bấm nút'”.
Học hỏi từ những quan sát trong những chuyến công du thăm viếng nghị viện nước ngoài, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Vũ Mão sau đó còn quyết định thiết kế bằng hệ thống điện tử thay vì bằng cách giơ tay, phát biểu qua hệ thống micro tại chỗ thay vì phải lên bục, truyền hình trực tiếp các phiên chất vấn, thúc đẩy hoạt động điều trần ở các ủy ban.
Cũng trong nhiệm kỳ ông Vũ Mão là Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, lần đầu tiên trong lịch sử hoạt động của Quốc hội, các nhà báo được phép theo dõi trực tiếp và đưa tin về các phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH). 51 phiên họp của UBTVQH với tất cả những nội dung trước khi trình Quốc hội được bàn thảo sôi nổi, thậm chí là gay gắt đã được chuyển tải tương đối đầy đủ trên mặt báo.
Nhớ lại quãng thời gian này, ông Nguyễn Văn An kể: Anh Vũ Mão là người có tư tưởng đổi mới, anh hoạt bát, quyết đoán, không ngại va chạm. Sau này, khi tôi bổ nhiệm anh làm Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội, anh tiếp tục có những đóng góp lớn vào hoạt động ngoại giao nghị viện, mở rộng hợp tác giữa Quốc hội Việt Nam và nghị viện các nước trên thế giới.
Ông Nguyễn Văn An vẫn còn nhớ như in hình ảnh ông Vũ Mão, đứng trước Quốc hội Anh bắt nhịp bài “Trống cơm”. Bài hát đồng dao vui vẻ đã tạo không khí gần gũi giữa chủ và khách. Thời điểm này đất nước bắt đầu hội nhập mạnh mẽ.
Trong ký ức của nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An, ông Vũ Mão là người đôn hậu, thẳng thắn. Lúc hai ông còn đương nhiệm, ông Nguyễn Văn An đã thử phác họa chân dung cộng sự qua một bài thơ.
| Thử phác họa bằng bút chì chân dung anh Vũ Mão: Nở hoa Tấc lòng quốc quốc cánh mang, Đường kia lối nọ ngổn ngang bời bời. Trời cao đất thấp ai ơi, Ai người tri diện ai người tri tâm. Biển Đông cuồn cuộn triều dâng, Gặp người tri kỷ nỗi lòng nở hoa. Chí trai dưới mái tóc già, Chung lưng đấu cật khúc ca Khải Hoàn. NVA (Người được tặng thơ đã rất thích. Vì, dù đã giữa lục tuần nhưng ông Vũ Mão tính tình vẫn sôi nổi, năng động, trẻ trung, ham tìm tòi cái mới - NV) |
Ông Nguyễn Văn An cho biết: “Đây là bài thơ chân dung duy nhất trong đời tôi viết tặng anh Vũ Mão trong thời gian cùng được giao trọng trách ở Quốc hội. Bài thơ là cảm xúc đơn sơ chân chất của tôi về anh. Tôi rất ít, và đúng là chưa biết làm thơ. Về khoản này, tôi thua anh Vũ Mão khá xa”.
Khi nghỉ hưu, ông Vũ Mão mua tặng thủ trưởng cũ một cây đànorgan. Bởi ông biết, lúc còn trẻ, học bên Nga, ông Nguyễn Văn An rất mê đànaccordion, nhưng thời sinh viên không đủ tiền mua.
“Anh ấy tặng tôi cây đàn organ và còn dạy tôi sáng tác nhạctrên máy tính. Là đàn organ vì anh ấy bảo, giờ già rồi, không vác được chiếcaccordion nữa, chơi organ cho nó nhẹ nhàng, phù hợp”, ông An kể.
Nói về người cộng sự tâm đắc, ông Nguyễn Văn An đúc kết: AnhVũ Mão ham làm việc, ham hoạt động, sôi nổi, lạc quan cho đến tận cuối đời. Thờicòn đương nhiệm, có lúc chịu sự phân công của tổ chức, kể cả việc nhạy cảm khókhăn, nhưng anh cũng không một lời oán thán.
Khi có người nhận xét hai ông đã “đồng tâm hiệp lực” vì một Quốc hội đổi mới, ông Nguyễn Văn An đã chữa lại, phải nói chúng tôi đã “song kiếm hợp bích” mới chính xác.
THU HÀ/VNN
