Đã có nhiều quy định cụ thể của pháp luật về quyền của cá nhân đối với hình ảnh trong các văn bản pháp luật như Bộ luật Dân sự, Nghị định15/2020/NĐ-CP, Luật Quảng cáo 2012, Nghị định 13/2023/NĐ-CP và cả Bộ luật Hình sự. Người vi phạm có thể bị xử lý trách nhiệm dân sự hoặc trách nhiệm hình sự.
Tuy nhiên, việc vi phạm hình ảnh cá nhân được pháp luật bảo vệ vẫn diễn ra thường xuyên, liên tục trên các phương tiện truyền thông, quảng cáo và đặc biệt phổ biến trên mạng xã hội. Gần đây nhất là video clip rất nhạy cảm về một Chủ tịch Hội đồng trường PTTH ở Ninh Bình có những hành vi sàm sỡ với nhiều phụ nữ và bị lan truyên chóng mặt trên mạng xã hội, thu hút rất nhiều bình luận, nhưng chủ yếu là đàm tiếu, thỏa mãn sự tò mò.
Hậu quả của việc phát tán những hình ảnh cá nhân thì khôn lường, có những nữ sinh đã tự tử vì bạn bè đưa hình ảnh của mình lên mạng, nhiều người lâm vào cảnh “tan cửa, nát nhà” hoặc “thân bại, danh liệt” chỉ vì một cái video clip lan truyền.
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.
Vì vậy, không thể lấy bất cứ một lý do gì, kể cả việc tố cáo tội phạm hoặc phát giác hành vi sai trái đạo đức để phát tán các hình ảnh làm ảnh hưởng đến danh dự, nhân phẩm người khác. Tố cáo hay phát giác đã có những quy định pháp luật cụ thể về những trường hợp này. Tóm lại, hình vi xâm phạm hình ảnh cá nhân, đời tư người khác, dù bất cứ với mục đích gì đều không thể biện minh.
Tuy nhiên, không thể phủ nhận mặt tích cực của việc phơi bày những hành vi sai trái, xấu xa trước dư luận xã hội như một sự cảnh báo, ngăn chặn những hành vi đó tiếp diễn. Có điều, phải bằng con đường hợp pháp, theo đúng trình tự và có địa chỉ xử lý các vụ việc này.
Trở lại với vụ ông Chủ tịch Hội đồng trường thì ông ta đã bị xử lý bằng cách “cho thôi việc”. Rõ ràng, người ta đã thấy hành vi của ông là sai trái, không thể biện hộ hay bao che mà trước đó, nếu không có cái video clip này làm “lộ sang” hẳn những hành vi đó vẫn tiếp diễn. Cái phòng của Chủ tịch Hội đồng trường nằm trong khuôn viên của trường, tức là trong không gian giáo dục chứ không phải phòng riêng của ông, hành xử của ông trong phòng đó là tư cách của một người lãnh đạo nhà trường cứ không phải đơn thuần là người đàn ông phong tình. Đây không phải là chốn riêng tư để hành lạc. Điều này, có thể là “tình tiết giảm nhẹ” khi xem xét đến trách nhiệm pháp lý của người dưa video clip này lên mạng.
Dẫu sao, đây cũng là bài học cảnh tỉnh cho nhiều người, kể cả người có hành vi sai trái (chưa bị phát hiện) lẫn người có định xâm phạm hình ảnh cá nhân của người khác!
NHỊ NGỌC
