Vào hồi 13h02 ngày 12/7 (giờ Paris), tại Kỳ họp lần thứ 47 của Ủy ban Di sản Thế giới (UNESCO) diễn ra từ ngày 06-16/7/2025 ở Thủ đô Paris, Cộng hòa Pháp, Giáo sư Nikolay Nenov (Bulgaria) - Chủ tịch Kỳ họp đã chính thức gõ búa công nhận Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc (thuộc địa bàn các tỉnh Quảng Ninh, Bắc Ninh và TP Hải Phòng) là Di sản Văn hóa Thế giới.
Đây là Di sản thế giới thứ 9 ở Việt Nam được UNESCO công nhận và là Di sản thế giới liên tỉnh thứ 2, sau vịnh Hạ Long - quần đảo Cát Bà (thuộc địa bàn tỉnh Quảng Ninh và TP. Hải Phòng).
Đoàn Việt Nam tham dự Kỳ họp lần thứ 47 của Ủy ban Di sản Thế giới (UNESCO) tại Thủ đô Paris, Cộng hòa Pháp.
Quần thể Di sản gồm 12 điểm, nằm trên 3 địa phương: Quảng Ninh, Hải Phòng và Bắc Ninh, với diện tích vùng lõi 525,75ha và vùng đệm 4.380,19ha. Các điểm tiêu biểu gồm: Thái Miếu, chùa Hoa Yên, chùa Ngọa Vân, bãi cọc Yên Giang (Quảng Ninh); đền Kiếp Bạc, chùa Thanh Mai, động Kính Chủ, chùa Nhẫm Dương (Hải Phòng); chùa Vĩnh Nghiêm, chùa Bổ Đà (Bắc Ninh).
Quần thể phản ánh tiến trình hình thành, truyền bá và phục hưng của Phật giáo Trúc Lâm - dòng thiền do Phật hoàng Trần Nhân Tông sáng lập từ thế kỷ XIII. Từ Yên Tử (khai sáng), đến Vĩnh Nghiêm (truyền bá) và Côn Sơn - Kiếp Bạc (phục hưng), hệ thống di tích thể hiện mối liên kết giữa nhà nước, tôn giáo và cộng đồng cư dân trong một giai đoạn lịch sử cụ thể.
Chùa Đồng trên đỉnh núi Yên Tử ở Quảng Ninh nằm trong Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc vừa được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới.
Phật giáo Trúc Lâm đã sáng tạo nên nhiều giá trị, đóng góp đặc biệt, bền vững cho di sản văn hóa và tinh thần của nhân loại. Bắt nguồn từ cảnh quan núi thiêng Yên Tử, Phật giáo Trúc Lâm đại diện cho một hệ thống triết lý và tinh thần khoan dung, vị tha của Phật giáo; cũng là minh chứng cho sự kết hợp hài hòa giữa Phật giáo Đại thừa với đạo đức Nho giáo, vũ trụ quan Đạo giáo và tín ngưỡng bản địa Việt Nam.
Các giá trị tư tưởng, văn hóa của Phật giáo Trúc Lâm hoàn toàn phù hợp với mục tiêu cơ bản của UNESCO trong việc duy trì, làm phong phú các giá trị chung của nhân loại: Giáo dục, xây dựng văn hóa hòa bình; tinh thần tự chủ, kết hợp hài hòa giữa con người và thế giới tự nhiên, tôn trọng quy luật của tự nhiên.
Theo hồ sơ di sản, Phật giáo Trúc Lâm hiện có khoảng 30 triệu tín đồ, 50.000 tăng ni và hơn 15.000 ngôi chùa Trúc Lâm tại hơn 30 quốc gia. Hồ sơ đề cử được xây dựng trong 13 năm, với sự tham gia của các nhà khoa học, chuyên gia di sản và chính quyền 3 địa phương. Trong quá trình hoàn thiện, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, Bộ Ngoại giao cùng các địa phương đã tiếp thu ý kiến và khuyến nghị của Trung tâm Di sản Thế giới (UNESCO) và Hội đồng Di tích và Di chỉ quốc tế (ICOMOS) nhằm làm rõ giá trị nổi bật toàn cầu và năng lực quản lý, bảo tồn di sản theo yêu cầu của Công ước Di sản Thế giới 1972.
Chùa Côn Sơn ở TP Hải Phòng nằm trong Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc vừa được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới.
Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới là bằng chứng cho sự kết hợp độc đáo giữa nhà nước, tôn giáo và nhân dân trong việc hình thành bản sắc dân tộc Việt Nam; cùng cảnh quan linh thiêng được hình thành thông qua mối tương tác thường xuyên, mật thiết với thiên nhiên; và một hệ thống đạo đức dựa trên lòng yêu chuộng hòa bình, tu dưỡng bản thân, lòng khoan dung, nhân ái và sự giao hòa giữa con người và thiên nhiên.
Trước đó, Việt Nam đã có 8 Di sản thế giới được UNESCO công nhận gồm: Quần thể Di tích cố đô Huế (1993), Vịnh Hạ Long (1994, mở rộng ra Cát Bà 2023), Phố cổ Hội An (1999), Thánh địa Mỹ Sơn (1999), Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng (2003, mở rộng 2015), Hoàng thành Thăng Long (2010), Thành nhà Hồ (2011) và Quần thể danh thắng Tràng An (2014).
