Quảng Ngãi: Không chỉ là tranh chấp hợp đồng mà là hệ lụy từ việc chậm thi hành án?

Vì sao Chi cục THADS TP. Kon Tum phải có trách nhiệm thanh toán?

Liên quan đến vụ án tranh chấp hợp đồng dịch vụ bảo vệ giữa nguyên đơn là Công ty bảo vệ Thiên Ưng và bị đơn là Chi cục THADS TP. Kon Tum (cũ) sẽ được TAND tỉnh Quãng Ngãi đưa ra xét xử phúc thẩm vào ngày 27/9/2025. Vụ án này đang gây tranh cãi về “chủ thể” phải chịu trách nhiệm thanh toán chi phí bảo vệ tài sản thi hành án cho Công ty bảo vệ Thiên Ưng.

Trao đổi với PV, ông Phạm Văn Hải, Giám đốc Công ty bảo vệ Thiên Ưng cho biết: "Công ty luôn hoàn thành nhiệm vụ bảo vệ mục tiêu được Chi cục THADS TP. Kon Tum (cũ) thuê bảo vệ là thửa đất và nhà xưởng trên đất tại số 625 Phạm Văn Đồng, tổ 03, phường Trần Hưng Đạo,TP. Kon Tum, tỉnh Kon Tum (cũ). Nhân sự tham gia bảo vệ gồm 06 người, trong đó có 04 người bảo vệ mục tiêu 24/24 giờ và 02 người thay ca cho anh em nghỉ theo chế độ mỗi tuần và những ngày lễ Tết. Chi phí để duy trì bảo vệ mục tiêu dao động từ 42 triệu đến 45 triệu/tháng. Tuy nhiên gần 06 năm trôi qua, Chi cục THADS TP. Kon Tum (cũ) nay là Phòng THADS khu vực 7 tỉnh Quãng Ngãi vẫn không thanh toán chi phí theo các hợp đồng đã ký kết. Cực chẳng đã, Thiên Ưng mới khởi kiện, nhưng chúng tôi càng thất vọng hơn khi TAND TP. Kon Tum (cũ) lại bác đơn khởi kiện và tuyên trách nhiệm chi trả thuộc về người phải thi hành án (Công ty Hoàng Lê). Hợp đồng bảo vệ mục tiêu Thiên Ưng ký kết với Chi cục THADS TP. Kon Tum. Theo Điều 2, Điều 5 của các hợp đồng (đã ký kết) trách nhiệm chi trả là do đơn vị thuê chúng tôi bảo vệ (Chi cục THADS TP. Kon Tum) tại sao Tòa án lại "đẩy bóng" trách nhiệm cho người chúng tôi không ký kết hợp đồng chi trả".

Theo Luật sư Ngô Thanh Quảng, việc Tòa án cấp sơ thẩm bác đơn khởi kiện của Công ty bảo vệ Thiên Ưng, tuyên vô hiệu điều khoản “Hàng tháng bên B (THADS) thanh toán cho Bên A phí dịch vụ” được ghi tại khoản 5 Điều 5 về thời hạn thanh toán, không những trái với các nguyên tắc giải quyết tranh chấp hợp đồng kinh tế vốn được điều chỉnh bởi Bộ luật Dân sự, Luật Thương mại và dựa trên cơ sở đồng thuận giao kết của các bên khi ký kết hợp đồng. Phán quyết này nếu có hiệu lực thực thi, sẽ giúp hợp thức hóa cho hành vi vi phạm nghĩa vụ thanh toán của Chi cục THADS TP. Kon Tum, trong khi chính cơ quan này đã mặc nhiên “công nhận” nghĩa vụ thanh toán (theo hợp đồng).

Bằng chứng là hai bên đã ký xác nhận công nợ, Công ty bảo vệ Thiên Ưng đã xuất hóa đơn GTGT và Chi cục THADS TP. Kon Tum (cũ) đã thanh toán tiền phí (từ ngày 19/10/2018 đến ngày19/6/2019) từ tài khoản của cơ quan này đến tài khoản thụ hưởng của Công ty bảo vệ Thiên Ưng ghi trên hợp đồng. Còn các hóa đơn GTGT (từ tháng 07/2019 đến tháng 10/2022) cũng đã được các bên kê khai hạch toán với cơ quan thuế (nhưng chưa thanh toán phí – PV). Hay nói cách khác, cơ quan THADS TP. Kon Tum (cũ) đã thực hiện quyền và nghĩa vụ của tổ chức nộp thuế, được hưởng lợi từ việc hạch toán chi phí đầu vào từ hóa đơn GTGT do Công ty bảo vệ Thiên Ưng phát hành. Công ty bảo vệ Thiên Ưng cũng đã hạch toán doanh thu báo cáo thuế. Do vậy, có đầy đủ cơ sở pháp lý để khẳng định trách nhiệm thanh toán phí bảo vệ cho Công ty bảo vệ Thiên Ưng thuộc về Chi cục THADS TP. Kon Tum (cũ) và việc chấp hành nghĩa vụ kê khai thuế,thanh toán phí qua tài khoản ngân hàng là một minh chứng cho việc thực hiện giao kết hợp đồng giữa hai bên.

"Tại Điều 58 Luật Thi hành án dân sự 2008 có quy định về thù lao và chi phí bảo quản tài sản do người phải thi hành án chịu, nhưng thực chất là quy định để điều chỉnh mối quan hệ giữa cơ quan thi hành án và các chủ thể chịu tác động của quyết định thi hành án. Trong trường hợp này, Công ty bảo vệ Thiên Ưng không phải là đối tượng chịu tác động của Quyết định thi hành án số: 518/QĐ-CCTHADS ngày 26/12/2017 và điểu chỉnh bởi Luật Thi hành án dân sự. Do vậy, không thể viện dẫn quy định này (Điều 58 Luật Thi hành án dân sự) để “vô hiệu” nghĩa vụ thanh toán đã phát sinh từ hợp đồng dịch vụ mà cơ quan thi hành án đã ký với bên cung ứng dịch vụ bảo vệ. Nói cách khác, vấn đề “lấy nguồn chi từ đâu” để thanh toán phí bảo vệ là thuộc nội bộ và cơ chế quản lý tài chính của cơ quan thi hành án và không thể “áp dụng trái luật” để làm thay đổi nghĩa vụ và trách nhiệm trong quan hệ dân sự – thương mại với doanh nghiệp", Luật sư Quảng nhấn mạnh.

Hệ lụy khó khắc phục từ việc chậm thi hành án..?

Theo hồ sơ tài liệu, Chi cục THADS TP. Kon Tum ban hành Quyết định số: 518/QĐ-CCTHADS ngày 26/12/2017 để thi hành bản án số: 08/2017/KDTM-ST ngày 05/07/2017 của TAND TP. Kon Tum (cũ) và Quyết định số: 02/2017/QĐ-PT ngày 05/12/2017 của TAND tỉnh Kon Tum (cũ) nay là tỉnh Quảng Ngãi. Người được thi hành án là Ngân hàng TMCP An Bình, người bị thi hành án là Công ty TNHH Thương mại Hoàng Lê, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan là bà Lê Thị Thúy Liễu và ông Nguyễn Văn Hùng. Tài sản kê biên để thi hành án là quyền sử dụng đất và nhà xưởng tại thửa đất số 11A, tờ bản đồ số 05, diện tích 11.152,2m2 (Trong đó, đất ở là 205,2m2 và 10,964m2 đất vườn) đã được UBND TP. Kon Tum cấp GCNQSDĐ số: C414292 ngày 29/8/1994 cho chủ sử dụng là bà Lê Thị Thúy Liễu, tại xã Hòa Bình (Phường Hòa Bình, TP. Kon Tum, tỉnh KonTum cũ). Tài sản trên đất là nhà chính có tổng diện tích là 1.137,4m2. Chấp hành viên thực thi nhiệm vụ thi hành án là bà Nguyễn Thị Thủy.

Tuy nhiên đã gần 08 năm trôi qua, việc thi hành Bản án số: 08/2017/KDTM-ST ngày 05/7/2017 của TAND TP. Kon Tum (cũ) và Quyết định số: 02/2017/QĐ-PT ngày 05/12/2017 của TAND tỉnh Kon Tum vẫn chưa được hoàn thành.

Theo Luật sư Ngô Thanh Quảng, việc thi hành các Bản án và Quyết định đã có hiệu lực pháp luật (số 08/2017/KDTM-ST; Quyết định số 02/2017/QĐ-PT) cũng như Quyết định thi hành án số 518/QĐ-CCTHADS đến nay vẫn chưa hoàn tất đã và đang gây ra những hệ quả nghiêm trọng. Hệ lụy này (chậm thi hành án) không chỉ đối với người được thi hành án (Ngân hàng TMCP An Bình), người phải thi hành án (Công ty TNHH Thương mại Hoàng Lê), mà còn tác động đến cả người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan (ông bà Hùng – Liễu) và đơn vị bảo vệ tài sản (Công ty bảo vệ Thiên Ưng).

Thực tế, tài sản bị kê biên gồm GCNQSDĐ số C414292 cấp ngày 29/8/1994 cùng nhà xưởng trên đất hiện chỉ còn giá trị khoảng 5,5 tỉ đồng. Do không có người tham gia đấu giá, mức giá này thậm chí tiệm cận hoặc thấp hơn chi phí cưỡng chế để tổ chức thi hành án (Theo Thông báo số 386/TB-CCTHADS ngày 15/5/2023).Trong khi đó, tại Bản án số 08/2017/KDTM-ST ngày 05/7/2017, TAND TP. Kon Tum (cũ) tuyên buộc Công ty Hoàng Lê phải trả cho Ngân hàng An Bình hơn 9,2 tỉ đồng (chưa bao gồm lãi phát sinh kể từ ngày bản án có hiệu lực). Điều đó đồng nghĩa, ngay cả khi bán đấu giá thành công, số tiền thu được cũng không đủ để thanh toán toàn bộ nghĩa vụ thi hành án, chi phí tổ chức và cả phí dịch vụ bảo vệ tài sản.

Các văn bản trao đổi giữa cơ quan thi hành án và Công ty bảo vệ Thiên Ưng đều thể hiện hậu quả của việc bán đấu giá không thành công hoặc người phải thi hành án không nhận lại tài sản, thì chi phí bảo vệ chắc chắn tiếp tục phát sinh. Tuy nhiên, gần 02 năm trôi qua, việc bàn giao lại tài sản cho người phải thi hành án quản lý vẫn chưa được thực hiện, khiến chi phí bảo vệ tiếp tục phát sinh, kéo dài.

“Vấn đề đặt ra không chỉ là một vụ việc tranh chấp hợp đồng dịch vụ bảo vệ đơn lẻ mà là khoảng trống trong cơ chế pháp luật và tổ chức thi hành án. Chi phí bảo vệ tài sản phát sinh kéo dài, giá trị tài sản ngày càng giảm sút, trong khi đó đời sống của người lao động,hoạt động kinh doanh của đơn vị cung ứng dịch vụ bảo vệ bị ảnh hưởng nghiêm trọng do không nhận được thù lao, Ngân hàng TMCP An Bình chưa nhận được quyền lợi, Công ty TNHH Thương mại Hoàng Lê chịu thiệt hại nặng nề (tài sản mất giá, phát sinh nghĩa vụ thanh toán chi phí thi hành án..). Đây là thiệt hại về kinh tế khó khắc phục và cũng là thách thức lớn đối với niềm tin xã hội vào hiệu quả công tác thi hành án. Rất cần các cơ quan chức năng sớm làm rõ và có giải pháp để bảo đảm sự công bằng và ổn định trong thực tiễn thi hành án”, Luật sư Quảng nhấn mạnh.

TẢ THANH THIÊN