Ảnh minh họa.
Có thể nói, việc quản lý đất đai ở nhiều nơi còn yếu kém, bị buông lỏng đã góp phần, tạo điều kiện cho việc đất đai bị thổi giá, làm giá không đúng giá trị thực cuối cùng thì lợi ích từ việc này chỉ có một số ít người được hưởng. Trong khi đó, quy hoạch bị "băm nát", việc chuyển mục đích sử dụng đất không phục vụ lợi ích chung, quy hoạch lộn xộn, kém hiệu quả ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển kinh tế - xã hội lâu dài của địa phương, đất nước.
Việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất, sửa đổi quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất tùy tiện, dễ dãi, không chặt chẽ là cơ hội để một số tổ chức, cá nhân lợi dụng để trục lợi. Đặc biệt, một số địa phương quy hoạch đất đai thường xuyên thay đổi, thậm chí là sửa đổi, bổ sung theo hàng năm, theo định kỳ một số cách tùy tiện, không dựa trên cơ sở khoa học, nhu cầu thực tế của sự phát triển khách quan mà đôi khi theo ý chí chủ quan của một vài cá nhân có thẩm quyền hoặc có sự ảnh hưởng, tác động nào đó.
Điều này không những gây xáo trộn, nhiễu loạn thị trường đất đai nói riêng, bất động sản nói chung mà còn phá vỡ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Mặt khác, việc chuyển đổi tùy tiện, ồ ạt đất nông nghiệp sang phi nông nghiệp nếu không hợp lý sẽ dẫn đến thiếu đất sản xuất nông nghiệp, ảnh hưởng đến an ninh lương thực của đất nước.
Minh chứng là thời gian gần đây qua các cuộc thanh tra, kiểm tra cơ quan chức năng phát hiện nhiều khu đất, vùng đất mặc dù không được quy hoạch, không phù hợp để chuyển đổi mục đích sử dụng làm đất phi nông nghiệp nhưng cuối vẫn được chuyển đổi một cách khó lý giải.
Vì vậy, theo quan điểm cá nhân, tác giả cho rằng cần siết chặt việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất cũng như sửa đổi, bổ sung quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất hiện nay. Theo đó, chỉ đối với những khu vực dân cư xen kẻ đất nông nghiệp hoặc quy hoạch khu dân cư được cấp có thẩm quyền phê duyệt thì mới được chuyển đổi từ đất nông nghiệp sang phi nông nghiệp. Riêng đối với các khu vực đã quy hoạch đất nông nghiệp hoặc khu vực thuận lợi cho việc sản xuất nông nghiệp thì tuyệt đối không nên chuyển đổi mục đích sử dụng đất tùy tiện.
Đặc biệt, cần nghiên cứu hình thành các khu dân cư tập trung, sản xuất nông nghiệp tập trung. Theo đó, nơi nào khu dân cư là khu dân cư, khu sản xuất nông nghiệp là khu sản xuất nông nghiệp riêng biệt, không xem kẽ, nhỏ lẻ, manh mún.
Như vậy, sẽ thuận tiện cho việc đầu tư cơ sở hạ tầng, tiết kiệm được kinh phí xây dựng nhằm các khu dân cư khang trang, hiện đại với đầy đủ hạ tầng thiết yếu như điện, nước, đường sá, cơ sở y tế... Đồng thời, khi dân cư được bố trí ở tập trung thì việc quản lý dân cư cũng sẽ dễ dàng, thuận lợi hơn. Mặt khác, với việc hình thành các khu vực sản xuất nông nghiệp liền canh, liền cư sẽ thúc đẩy nền sản xuất nông nghiệp quy mô lớn.
Thiết nghĩ, các cơ quan chức năng cần chặt chẽ, thận trọng hơn nữa khi cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất và sửa đổi quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất theo hướng hạn chế tối đa việc chuyển đổi, sửa đổi quy hoạch đất đai. Điều này nhằm ngăn chặn tình trạng thu gom đất nông nghiệp với giá rẻ, sau đó chuyển đổi mục đích sử dụng nhằm thu lợi bất chính, vừa phòng ngừa việc phá vỡ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cản trở sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Thạc sĩ PHẠM VĂN CHUNG
Sở Tư pháp tỉnh Kon Tum
Một số bất cập trong quá trình thực hiện cung cấp lý lịch tư pháp
