Thời gian qua, hai Nghị quyết lớn là Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 98 của Quốc hội đã khẳng định vai trò trung tâm của kinh tế tư nhân, kêu gọi cải cách thể chế, bảo vệ quyền tài sản hợp pháp và không hình sự hóa quan hệ dân sự thương mại thuần túy. Nhưng để các nguyên tắc đó đi vào đời sống, chỉ có văn bản thôi là chưa đủ. Phải có tiếng nói đồng hành và tiếng nói đó chính là báo chí.
Không phải ngẫu nhiên mà trong nhiều vụ việc, chính báo chí là nơi đầu tiên đặt ra câu hỏi: liệu đây là dấu hiệu hình sự, hay chỉ là rủi ro kinh doanh? Liệu đây là gian lận, hay là tranh chấp dân sự? Chính sự can đảm và chuẩn mực nghề nghiệp của báo chí đã giúp xã hội hiểu đúng và đôi khi, giúp hệ thống pháp lý điều chỉnh kịp thời.
Ở chiều ngược lại, doanh nghiệp không thể hoạt động hiệu quả nếu thông tin sai lệch lan truyền. Không thể sáng tạo nếu mỗi bước đi đều mang nguy cơ bị hiểu nhầm. Và cũng không thể cống hiến nếu luôn phải gồng mình trước sức ép của những đồn đoán chưa kiểm chứng. Đó là lúc báo chí cần đứng về phía sự thật và luật pháp cần tạo ra một vùng an toàn để cả doanh nghiệp và nhà báo cùng yên tâm làm đúng vai trò.
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.
Trong xã hội hiện đại, báo chí không chỉ là “người đưa tin” mà còn là “người dẫn đường dư luận”, là “cầu nối chính sách”, là “tấm gương phản chiếu thực tiễn”. Một bài viết đúng lúc có thể giúp doanh nghiệp lấy lại danh dự. Một phóng sự điều tra chuẩn mực có thể buộc chính sách phải thay đổi. Và một tuyến bài liên tục về các bất cập thể chế có thể góp phần thúc đẩy cải cách.
Ở vai trò luật sư, tôi từng chứng kiến cả ba chủ thể ấy báo chí, doanh nghiệp, luật pháp vận hành như ba đỉnh của một tam giác niềm tin. Khi một doanh nghiệp bị vướng tranh chấp, tiếng nói pháp lý giúp định hướng xử lý; tiếng nói báo chí giúp làm rõ sự thật; và tiếng nói xã hội là thước đo để cơ quan nhà nước hành động phù hợp. Khi cả ba cùng minh bạch, cùng có trách nhiệm - niềm tin công chúng mới được củng cố.
Nhưng tam giác ấy cũng rất dễ gãy. Chỉ cần một bên lệch, ví dụ báo chí bị chi phối bởi cảm xúc, doanh nghiệp che giấu thông tin, hay hệ thống pháp luật xử lý chậm trễ – niềm tin sẽ rạn vỡ. Và niềm tin một khi đã mất thì dù có chính sách tốt đến đâu, cũng khó thuyết phục được người dân và nhà đầu tư.
Chính vì vậy, cần xây dựng một môi trường nơi báo chí được tiếp cận thông tin đầy đủ và đúng đắn - nơi doanh nghiệp sẵn sàng minh bạch, phản hồi và sửa sai khi cần; và nơi luật pháp thực sự đồng hành. Không trừng phạt vội vã, không để các bên đơn độc trong vòng xoáy thông tin.
Tôi đề xuất tạo cơ chế đối thoại ba bên giữa báo chí, doanh nghiệp và giới chuyên môn pháp lý trong các vụ việc có khả năng gây tranh cãi. Bảo vệ báo chí chính thống bằng pháp luật, nhất là trong những thời điểm họ làm đúng nhưng bị xuyên tạc hoặc đe doạ. Khuyến khích doanh nghiệp coi báo chí là người đồng hành, không phải để “tô hồng”, mà để cùng hoàn thiện.
Chúng ta đang bước vào một thời kỳ phát triển mới – nơi tốc độ thông tin có thể vượt qua mọi hàng rào kiểm chứng, nơi cảm xúc đám đông đôi khi lấn át lý trí pháp luật. Trong bối cảnh đó, báo chí cần giữ được bản lĩnh, doanh nghiệp cần giữ được minh bạch, và luật pháp cần giữ được sự công bằng. Ba đỉnh của tam giác ấy nếu gắn kết sẽ tạo thành nền móng vững chắc cho một xã hội thượng tôn pháp luật, một môi trường đầu tư an toàn, và một quốc gia phát triển bền vững.
Khi báo chí đưa tin có trách nhiệm, doanh nghiệp hành xử đúng luật, và luật pháp hành động minh bạch. Chúng ta không chỉ gìn giữ được sự thật, mà còn kiến tạo được tương lai.
Luật sư TRƯƠNG ANH TÚ
Chủ tịch TAT Law Firm
