Quốc ca Việt Nam bị tắt tiếng trên một số kênh YouTube trong trận đấu giữa đội tuyển Việt Nam và Lào.
Mới đây, tại phần nghi thức chào cờ trước trận đấu giữa đội tuyển Việt Nam và Lào, khi bản Quốc ca Việt Nam vang lên thì trên một số kênh YouTube do Next Sports tiếp sóng bị ngắt âm thanh, kèm lời xin lỗi của đơn vị này: "Vì lý do bản quyền âm nhạc, chúng tôi buộc lòng phải tắt tiếng ở phần lễ chào cờ. Sau lễ chào cờ, tín hiệu âm thanh sẽ trở lại bình thường, mong quý vị khán giả thông cảm".
Tuy nhiên, qua tìm hiểu, chính Next Sports đã tự tắt tiếng để “đề phòng rủi ro”. Trên thực tế, video những trận đấu của các quốc gia khác trên kênh YouTube của Next Media cũng bị tắt tiếng để không bị xác nhận bản quyền âm nhạc.
Về vấn đề này, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng đã có ý kiến chính thức nêu rõ, ca khúc "Tiến quân ca" là Quốc ca của Việt Nam. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch có trách nhiệm thực hiện chức năng quản lý Nhà nước và phải thực hiện các biện pháp cần thiết gìn giữ phát huy giá trị của Quốc ca. Pháp luật của Việt Nam quy định nghiêm cấm bất kỳ tổ chức, cá nhân nào, dưới bất kỳ hình thức nào có hành vi ngăn chặn, cản trở việc phổ biến tác phẩm này một cách trực tiếp hay gián tiếp (bao gồm trên mạng) theo quy định pháp luật.
Bên cạnh đó, trên các mạng xã hội, người dùng bày tỏ phẫn nộ khi Quốc ca Việt Nam bị tắt tiếng, đồng thời đặt ra một câu hỏi lớn vì sao Quốc ca Việt Nam lại bị tắt tiếng vì lý do bản quyền?
Dưới góc độ pháp lý, Thạc sĩ, Luật sư Nguyễn Đức Hùng, Phó Giám đốc Công ty Luật TNHH TGS, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội cho biết, pháp luật hiện hành không có quy định về vấn đề này, việc phát sóng, truyền đạt trận đấu đến công chúng như thế nào là phụ thuộc vào thỏa thuận giữa đơn vị cung cấp bản quyền và đơn vị phát sóng, truyền đạt trận đấu đến công chúng. Việc đơn vị tiếp sóng Next Sports tự tắt tiếng Quốc ca trong trận đấu giữa đội tuyển Việt Nam và Lào là để "phòng xa". Và việc phòng xa này có thể hiểu là việc tránh không bị xác nhận bản quyền âm nhạc, không bị mất doanh thu. Xét về góc đô pháp lý và kinh tế, thì đây là việc làm “khôn ngoan” của các kênh trên Youtube. Tuy nhiên, làm như vậy sẽ gây ra sự phản cảm, ảnh hưởng đến lòng tự hào dân tộc, gây bức xúc trong dư luận.
Thạc sĩ, Luật sư Nguyễn Đức Hùng nhận định, qua vụ việc này, chúng ta cần phải có sự phân định rõ giữa rõ quyền tác giả và quyền liên quan đến quyền tác giả. Gia đình nhạc sĩ Văn Cao đã hiến tặng bài hát Tiến quân ca cho Nhà nước và nhân dân Việt Nam. Như vậy, bài hát này là của toàn dân, ai cũng có quyền sử dụng.
Tuy nhiên, đối với các tổ chức, cá nhân đã đầu tư kỹ thuật, tài chính để sản xuất, tạo ra các bản ghi âm, ghi hình của bài Tiến quân ca, thì họ sẽ được pháp luật bảo hộ các quyền đối với “các bản ghi âm, ghi hình” đó, đây gọi là quyền liên quan đến quyền tác giả. Các tổ chức, cá nhân sử dụng, truyền đạt các bản ghi âm, ghi hình này đến công chúng thì phải được sự đồng ý của các cá nhân, tổ chức là chủ sở hữu của bản ghi này. Có thể thấy, vấn đề bản quyền nói chung, và vấn đề trong môi trường số, trên mạng internet nói riêng đang ngày càng được kiểm soát và kiểm duyệt chặt chẽ, nghiêm ngặt hơn. Đây là bài học kinh nghiệm quý báu cho các đoàn thể thao Việt Nam, các ban tổ chức các giải đấu thể thao, không nên tùy tiện sử dụng các bản ghi, mà phải quan tâm hơn đến vấn đề bản quyền, sử dụng các bản ghi có bản quyền, ngay cả đối với Quốc ca.
Mặt khác, hiện nay có rất nhiều các bản ghi Quốc ca do các đơn vị, cá nhân trong và ngoài nước sản xuất. Do đó, để tránh việc vi phạm bản quyền, thì các cơ quan chức năng cũng nên nghiên cứu, xem xét, để sản xuất và công bố những bản ghi Quốc ca chuẩn, thuộc sở hữu toàn dân, để chúng ta có thể sử dụng trong các nghi lễ, hoạt động cộng đồng mà không lo ngại vấn đề bản quyền, và tránh được các vụ việc đáng tiếc tương tự.
LINH NHI
Không được có bất kỳ hành vi nào ngăn chặn việc phổ biến Quốc ca Việt Nam
