Anh Hai Trương Vĩnh Trọng không chỉ xứng đáng với danh hiệu cao quý: “Công dân Đồng khởi” của đất Bến Tre anh hùng bất khuất như nhân dân Bến Tre đã trao tặng ngày 16/01/2021, mà còn thực sự là công dân mẫu mực của đất nước, quê hương Việt Nam, là người lãnh đạo kiên trung, bình dị và gần gũi thân thương. Ông đã làm rạng rỡ xứ Dừa Đồng khởi khi trải qua nhiều cương vị lãnh đạo từ địa phương đến trung ương, ở cương vị nào ông cũng luôn nhiệt huyết và nghiêm túc với công việc, mẫu mực trong xử lý các tình huống, kiên quyết nói không với tham nhũng, chỉ đạo các cơ quan ban ngành quyết liệt trong công tác phòng và chống tham nhũng.
Tại Đại hội Đại biểu Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ IX, đầu năm 2001, Anh Hai Trương Vĩnh Trọng tái đắc cử Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng và được bầu vào Ban Bí thư Trung ương. Tháng 4 năm 2001, ông được phân công giữ chức Trưởng Ban Nội chính Trung ương, lúc đó tôi là Bí thư cấp ủy của một trong bảy đầu mối trực thuộc Đảng ủy khối nội chính Trung ương và Anh Hai Trương Vĩnh Trọng luôn quan tâm đến hoạt động của cấp ủy Đảng này. Mỗi khi Anh Hai Nghĩa đến làm việc với cấp ủy và cơ quan, mọi người đều cảm thấy những khó khăn trong công việc được dễ dàng tháo gỡ và một không gian làm việc thật thân tình, ấm áp.
Với vị trí là Trưởng Ban Nội chính Trung ương, Anh Hai Trương Vĩnh Trọng có nhiều trăn trở về cải cách tư pháp, cải cách pháp luật, bảo đảm tranh tụng, nâng cao hiệu quả hoạt động công quyền phục vụ nhân dân, đẩy mạnh các hoạt động bổ trợ tư pháp, phát huy vai trò của giới Luật gia, Luật sư… Anh Hai Trương Vĩnh Trọng đã lãnh đạo Ban Nội chính trung ương chủ trì, phối hợp xây dựng và trình Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 08-NQ/TW, ngày 02/01/2002 có tên gọi "Về một số nhiệm vụ trọng tâm công tác tư pháp trong thời gian tới".
Để có định hướng lãnh đạo tiến hành cải cách toàn diện và cơ bản công tác tư pháp, Anh Hai Nghĩa đã lãnh đạo Ban Nội chính Trung ương và các cơ quan trong khối nội chính xây dựng trình Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 49-NQ/TW, ngày 02/6/2005 về “Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020”. Đây là các nghị quyết rất quan trọng có tầm chiến lược, thể hiện rõ quan điểm của Đảng về công tác tư pháp với mục tiêu, phương hướng và nhiệm vụ cụ thể nhằm xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam, nhằm xây dựng nền tư pháp văn minh. Ban Nội chính Trung ương do ông làm trưởng ban cũng đã tham mưu cho Bộ Chính trị quyết định nhiều nội dung quan trọng trong thời gian này, chẳng hạn như: chuyển giao nhiệm vụ quản lý Tòa án địa phương từ Bộ Tư pháp về Tòa án nhân dân tối cao; điều chỉnh chức năng của Viện kiểm sát nhân dân tập trung thực hiện quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp; tăng thẩm quyền xét xử cho Tòa án cấp huyện; thu gọn đầu mối các cơ quan điều tra; nâng cao chất lượng tranh tụng tại phiên tòa, đề cao vai trò của Luật sư, của người bào chữa...
Không chỉ coi trọng vai trò của Luật gia, Luật sư, Anh Hai Trương Vĩnh Trọng còn đặc biệt tôn trọng và đề cao vai trò của báo chí và nhà báo. Khi đó tôi cũng đương nhiệm làm Tổng Biên tập một tờ báo về pháp luật, thường xuyên được Anh Hai Trương Vĩnh Trọng quan tâm, động viên. Tôi nhớ rõ có lần trong giao ban Khối nội chính anh Hai Trương Vĩnh Trọng đã có ý kiến chỉ đạo: Báo chí rất cần, rất quan trọng, đặc biệt quan trọng trong chống tiêu cực và giám sát, phản biện. Báo chí và nhà báo cần thấy hết vai trò của mình, làm tốt chức năng phản biện giám sát của mình để các cơ quan, tổ chức và những người có chức có quyền lấy đó mà soi mình, sửa chữa…
Mấy năm nay tôi có phần lo lắng được biết Anh Hai Trương Vĩnh Trọng đã tuổi cao sức khỏe dần giảm sút, vậy mà hôm nay vẫn cảm thấy đột ngột được tin Anh đã ra đi ở tuổi thọ 79. Anh ra đi, nhưng tấm gương của anh, tình cảm và sự gần gũi ấm áp của Anh Hai Nghĩa Trương Vĩnh Trọng giành cho giới Luật gia, Luật sư, những tình cảm, lo lắng đầy trách nhiệm của anh về cải cách tư pháp vẫn đang còn đó. Tôi viết những dòng này với tấm lòng thành kính của một Luật gia, Luật sư, thành kính phân ưu, lòng vẫn nặng trĩu những kỷ niệm không phai với một người Anh lớn.
Luật sư, PGS. TS. CHU HỒNG THANH
Nguyên Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng với sự ra đời của Liên đoàn Luật sư Việt Nam
