Theo quy định pháp luật hiện hành, việc chia, tách, sáp nhập, hợp nhất hội được quy định tại Điều 32 Nghị định số 126/2024/NĐ-CP của Chính phủ quy định về tổ chức, hoạt động và quản lý hội. Cụ thể, khoản 4 Điều 32 của Nghị định viết: "Hội hoạt động trong phạm vi tỉnh, huyện, xã khi có sự thay đổi về địa giới hành chính do chia, tách, sáp nhập, hợp nhất, ban chấp hành hội xem xét, quyết định việc chia, tách, sáp nhập, hợp nhất và giải thể cho phù hợp với đơn vị hành chính mới".
Để thực hiện việc này, ban chấp hành hội gửi hồ sơ đề nghị đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép chia, tách, sáp nhập, hợp nhất. Cơ quan nhà nước có thẩm quyền, theo quy định tại Điều 15 Nghị định này, được chia theo cấp quản lý địa bàn.
Ảnh minh hoạ.
Đối với hội hoạt động trong phạm vi toàn quốc hoặc liên tỉnh, đó là thẩm quyền của Bộ trưởng Bộ Nội vụ. Hội hoạt động trong phạm vi tỉnh thuộc thẩm quyền Chủ tịch UBND cấp tỉnh. Hội hoạt động trong phạm vi huyện, xã thuộc thẩm quyền Chủ tịch UBND cấp huyện. Sau khi thực hiện việc chia, tách, sáp nhập, hợp nhất, tên của các hội mới sẽ gắn với tên đơn vị hành chính mới. Các hội được chia, được sáp nhập, hợp nhất (trừ trường hợp tách hội) chấm dứt tồn tại sau khi có quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép chia, sáp nhập, hợp nhất.
Các quyền và nghĩa vụ của hội chia, sáp nhập, hợp nhất được chuyển giao cho các hội mới. Với trường hợp tách hội, thì hội tách và hội mới do tách hội phải cùng nhau chịu trách nhiệm về quyền và nghĩa vụ của hội trước khi tách. Trong thời hạn 60 ngày làm việc kể từ ngày có quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép chia, tách, sáp nhập, hợp nhất hội, các hội mới phải tổ chức đại hội để thông qua các nội dung như đại hội thành lập hội mới. Sau đó, hội báo cáo kết quả đại hội đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền để đề nghị phê duyệt điều lệ hội theo thẩm quyền.
Bên cạnh đó, hồ sơ chia, tách, sáp nhập, hợp nhất hội được quy định tại khoản 2 Điều 32 Nghị định số 126/2024/NĐ-CP gồm:
Thứ nhất là đơn đề nghị chia, tách, sáp nhập, hợp nhất hội; trong đó nêu rõ lý do, sự cần thiết và phù hợp quy định của pháp luật.
Thứ hai là đề án chia, tách, sáp nhập, hợp nhất hội đã được ban chấp hành hội thông qua, trong đề án gồm có: Phương án giải quyết tài sản, tài chính, lao động, hội viên; phân định chức năng, quyền hạn, lĩnh vực hoạt động; trách nhiệm, nghĩa vụ phải thực hiện; danh sách ban chấp hành và ban kiểm tra của hội mới.
Thứ ba là nghị quyết của ban chấp hành hội về việc chia, tách, sáp nhập, hợp nhất hội.
Thứ tư là dự thảo điều lệ hội khi chia, tách, sáp nhập, hợp nhất hội.
Thứ năm là sơ yếu lý lịch cá nhân, phiếu lý lịch tư pháp số 1 (không quá 06 tháng tính đến ngày nộp hồ sơ) của nhân sự dự kiến là chủ tịch của hội mới; nhân sự tham gia ban chấp hành của hội mới nếu thuộc diện quản lý theo quy định về phân cấp quản lý cán bộ hoặc là cán bộ, công chức, viên chức thì phải được sự đồng ý bằng văn bản của cơ quan có thẩm quyền (trong trường hợp này, nhân sự dự kiến là chủ tịch của hội mới không phải cung cấp phiếu lý lịch tư pháp số 1).
Thứ sáu là văn bản chứng minh quyền sử dụng hợp pháp nơi dự kiến đặt trụ sở chính của hội mới do chia, tách, sáp nhập, hợp nhất hội (bản chính hoặc bản sao có chứng thực hoặc bản sao xuất trình bản chính để đối chiếu).
Nghị định 126/2024/NĐ-CP không áp dụng với các tổ chức sau:
- Mặt trận Tổ quốc Việt Nam;
- Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam;
- Hội Nông dân Việt Nam;
- Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh;
- Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam;
- Hội Cựu chiến binh Việt Nam;
- Các tổ chức tôn giáo, cơ sở tín ngưỡng và tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp theo quy định của Bộ luật Lao động.
