Ảnh minh họa.
Thời gian qua, xuất hiện tình trạng một số người vi phạm giao thông, bị xử phạt nguội nhưng thuê giấy phép lái xe để trốn tránh nghĩa vụ thi hành quyết định xử phạt. Nhờ người khác nhận thay hành vi vi phạm giao thông để không bị giữ giấy phép lái xe là hành vi vi phạm pháp luật và tiềm ẩn nhiều rủi ro cần bị xử lý nghiêm.
Việc cho thuê giấy phép lái xe để nhận thay hành vi vi phạm giao thông xuất phát từ quy định về phạt nguội. Về nguyên tắc, bằng các thiết bị điện tử, cơ quan chức năng sẽ phát hiện ra những phương tiện giao thông vi phạm luật giao thông đường bộ. Ví dụ như; vượt đèn đỏ, đi sai làn đường, chạy quá tốc độ hoặc chuyển hướng không bật đèn tín hiệu… Theo đó, khi phát hiện các hành vi vi phạm giao thông đường bộ thì chủ phương tiện sẽ phải chịu trách nhiệm, trong trường hợp chủ phương tiện đó có tài liệu chứng minh rằng mình đã cho người khác thuê mượn phương tiện thì người thuê mượn đó phải chịu trách nhiệm về hành vi vi phạm. Chính vì vậy, xuất hiện hiện tượng có những người sẵn sàng đứng ra nhận thay mình là người điều khiển phương tiện đó và nộp phạt thay, chấp nhận nộp giấy phép lái xe để cơ quan thẩm quyền tạm giữ.
Hiện tượng này diễn ra khá nhiều trong thời gian qua và thông tin về việc cho thuê giấy phép lái xe khá phổ biến. Điều này cho thấy nguy cơ mất an toàn trong xã hội ngày càng cao. Hiện tượng gian lận trong việc xử lý vi phạm giao thông trong việc cung cấp thông tin giả cho cơ quan chức năng sẽ gây khó khăn cho cơ quan chức năng, ảnh hưởng đến trật tự an toàn giao thông, ảnh hưởng đến ý thức của người tham gia giao thông.
Việc có người đứng ra nhận thay hành vi vi phạm hành chính về giao thông sẽ phát sinh ra nhiều hệ lụy tiêu cực cho xã hội. Nó sẽ làm cho người vi phạm cảm thấy "nhờn" luật. Người ta cho rằng, cứ vi phạm thoải mái và nếu vi phạm thì chỉ cần bỏ ra vài triệu là có người nhận thay mình. Đó là hành vi rất nguy hiểm, tạo ra suy nghĩ coi thường pháp luật. Hiện tượng đó nếu không kiểm soát được thì có thể xảy ra hiện tượng làm giả các giấy phép lái xe để cho thuê, cho mượn, dẫn đến câu chuyện có những vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự nhưng có người nhận tội thay, làm sai lệch hồ sơ vụ án, hậu quả sẽ rất khôn lường. Khi đó sẽ mất công bằng xã hội và gây khó khăn cho cơ quan chức năng trong việc phát hiện, xử lý hành vi vi phạm pháp luật.
Để giảm thiểu những vụ việc như vậy, cần thực hiện nhiều giải pháp. Đầu tiên cần phải tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật để nâng cao trình độ nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của công dân, đặc biệt là ý thức của những người có ý định thuê mượn giấy phép lái xe thuê, nhờ người khác đứng ra nhận thay mình.
Đối với người mà vì thiếu hiểu biết pháp luật hoặc vì lòng tham mà sẵn sàng cho thuê giấy phép lái xe hoặc đứng ra nhận thay hành vi vi phạm giao thông thực hiện việc nộp phạt nguội thay thì những người đó cũng cần phải được nhận thức lại thông qua công tác tuyên truyền.
Phải gắn trách nhiệm với cơ quan chức năng, các cơ quan quản lý không gian mạng, các đơn vị cung cấp dịch vụ mạng xã hội. Khi phát hiện ra các nhóm cho thuê giấy phép lái xe cần phải cần khóa tài khoản để tránh trường hợp thông tin đó lan tràn để họ có thể kết nối với nhau để thuê mượn.
Vấn đề nữa là cảnh báo nguy hiểm rủi ro có thể xảy ra, hiện tượng làm giả, sử dụng giả tài liệu con dấu của tổ chức có thể từ đó mà nảy sinh. Những cơ quan xử lý vi phạm hành chính về giao thông cũng cần phải xác minh làm rõ xem người đó có phải là người điều khiển phương tiện thực sự không? Có biết về tình tiết của hành vi vi phạm không? Họ phải mô tả cụ thể, thậm chí nếu mượn thuê thì cần yêu cầu xuất trình hợp đồng văn bản thuê mượn giữa người đứng ra nhận với chủ phương tiện. Nếu có việc thuê mướn, nhận thay thì cần xử lý nghiêm minh để răn đe, phòng ngừa chung.
Tiến sĩ, Luật sư ĐẶNG VĂN CƯỜNG
Đoàn Luật sư TP. Hà Nội
