Ảnh minh họa.
Tại TP. HCM do quỹ đất công sở hạn hẹp nên việc bố trí như thế không dễ dàng chút nào. Vẫn còn tình trạng trụ sở cơ quan thi hành án cách trụ sở tòa án cả cây số, như tại các quận 1, quận 3, Tân Bình và Gò Vấp… Điều này gây nhiều lúng túng và bất tiện cho người dân khi thực thi quyền của người khởi kiện.
Trường hợp cá biệt, từ khi Cục Thi hành án dân sự TP. HCM chuyển về trụ sở mới tại quận Gò Vấp (cách Tòa án nhân dân thành phố hơn 10km), các đương sự gặp nhiều khó khăn, phiền phức trong việc đóng tạm ứng án phí do khoảng cách di chuyển quá xa.
Dĩ nhiên là không ai từ bỏ quyền khởi kiện của mình với lý do… đi đóng tạm ứng án phí xa quá. Nhưng với việc nhận lại tiền tạm ứng án phí thì lại khác.
Trong nhiều vụ án loại không có giá ngạch, nguyên đơn từ bỏ việc nhận lại tiền hoàn tạm ứng án phí vài trăm ngàn đồng do phải di chuyển quá xa. Tuy giá trị hoàn lại thấp nhưng nếu nhân với số lượng hàng chục ngàn trường hợp mỗi năm thì tại TP. HCM, số tiền Nhà nước “hưởng lợi” (ngay tình) lên đến cả tỉ đồng.
Thiết nghĩ, cơ quan thi hành án dân sự nên bố trí một bộ phận thu và hoàn án phí làm việc ngay tại trụ sở tòa án, với chỉ một nhân viên kế toán nhằm tạo thuận lợi cho người dân và để đảm bảo quan hệ bình đẳng giữa Nhà nước với nhân dân.
Trước mắt, trong giai đoạn đầu thử nghiệm, bộ phận này chỉ giải quyết những trường hợp có giá trị thu, hoàn dưới một triệu đồng để đảm bảo hoạt động thông suốt, tránh gây ảnh hưởng nhiều về nhân sự. Chỉ một nhân viên phòng kế toán, được tòa án bố trí một bàn làm việc trong văn phòng tòa là đủ. Một thông tư liên tịch giữa Tòa án nhân dân Tối cao và Bộ Tư pháp là đủ đảm bảo tính pháp lý cho hoạt động “nhờ thu – chi hộ” này.
Cải cách tư pháp không có nghĩa là phải làm những việc to tát. Chỉ cần bắt đầu từ việc tưởng chừng rất nhỏ như trên, đủ để người dân cảm nhận.
Luật sư NGUYỄN HỒNG LÂM
Đoàn luật sư TP. Hồ Chí Minh
Hướng dẫn phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi ngân sách nhà nước năm 2024
