Theo đó, về nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu tại Nghị quyết 122/NQ-CP, Chính phủ yêu cầu nâng cao hiệu quả, hiệu lực công tác quản lý về tài nguyên, đẩy mạnh công tác điều tra cơ bản, khai thác hợp lý và sử dụng tiết kiệm, hiệu quả tài nguyên thiên nhiên. Trong đó, đối với tài nguyên đất phải thực hiện điều tra, đánh giá đất đai trên phạm vi cả nước, đặc biệt là đất chưa sử dụng; thực hiện các biện pháp khuyến khích khai hoang, phục hóa, lấn biển. Ứng dụng công nghệ mới trong điều tra, giám sát xâm nhập mặn do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu và nước biển dâng để quản lý, sử dụng đất bền vững.
Ảnh minh họa. Nguồn: Internet.
Đánh giá kết quả thực hiện Kế hoạch sử dụng đất quốc gia 05 năm 2021-2025; tổ chức rà soát, điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và lập Kế hoạch sử dụng đất quốc gia 5 năm 2026-2030.
Đánh giá tình hình sử dụng đất ở tại các khu dân cư, khu đô thị mới, tiếp tục thúc đẩy phát triển thị trường bất động sản công khai, minh bạch và hiệu quả. Hoàn thiện chính sách, pháp luật về quản lý, sử dụng đất được khai hoang, phục hóa, lấn biển.
Đồng thời, thiết lập, xây dựng và vận hành hệ thống thông tin đất đai, cơ sở dữ liệu đất đai quốc gia theo hướng tập trung, thống nhất, đồng bộ, đa mục tiêu và kết nối liên thông trên phạm vi cả nước.
Liên quan đến vấn đề này, mới đây Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đã có Công văn gửi UBND các các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc đẩy mạnh triển khai công tác điều tra, đánh giá đất đai ở địa phương.
Theo đó, Công căn của Bộ Nông nghiệp và Môi trường nêu rõ, trong thời gian qua, Bộ Nông nghiệp và Môi trường (trước đây là Bộ Tài nguyên và Môi trường) đã tổ chức thực hiện tổng điều tra, đánh giá tài nguyên đất đai toàn quốc, hoàn thành điều tra, đánh giá thoái đất của cả nước và 6 vùng kinh tế - xã hội; UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện công tác điều tra, đánh giá đất đai ở địa phương.
Kết quả điều tra, đánh giá đất đai đã phản ánh tổng quan thực trạng, nguyên nhân thoái hóa đất để từ đó đề xuất các giải pháp bảo vệ, ngăn ngừa thoái hóa đất, phục vụ cho công tác lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất góp phần vào việc sử dụng đất hiệu quả, bền vững, bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Công tác điều tra, đánh giá đất đai theo giai đoạn 2016-2020, 2021-2025 mới tập trung thực hiện điều tra, đánh giá thoái hóa đất, điều tra, chất lượng đất, tiềm năng đất đai của cả nước, các vùng kinh tế, xã hội do Bộ Nông nghiệp và Môi trường thực hiện.
Công tác điều tra, đánh giá đất đai ở các địa phương định kỳ theo Luật Đất đai chưa được UBND cấp tỉnh quan tâm chỉ đạo, đầu tư nguồn lực đúng mức dẫn đến tình trạng thiếu thông tin về chất lượng đất, tiềm năng đất đai, thoái hóa đất nên việc bố trí đất sử dụng cho các mục đích nông nghiệp, phi nông nghiệp chưa hợp lý, hiệu quả sử dụng thấp; chưa xác định được các khu vực đất đang bị thoái hóa, bị ô nhiễm và không có biện pháp bảo vệ, cải tạo, cảnh báo, ngăn chặn.
Để khắc phục tồn tại, hạn chế nêu trên nhằm tăng cường công tác quản lý đất đai và đẩy mạnh công tác điều tra, đánh giá đất đai, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã có Công văn gửi UBND các các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc đẩy mạnh triển khai công tác điều tra, đánh giá đất đai ở địa phương.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường xây dựng kế hoạch, đề xuất kinh phí để tổ chức triển khai thực hiện điều tra, đánh giá đất đai giai đoạn 2026-2030 theo quy định.
Cụ thể, điều tra, đánh giá về chất lượng đất, tiềm năng đất đai nhằm xác định các khu vực đất có chất lượng tốt phục vụ cho sản xuất nông nghiệp và đánh giá đúng tiềm năng đất đai phục vụ cho mục đích phát triển kinh tế - xã hội làm căn cứ chuyển đổi mục đích sử dụng đất; giám sát chặt chẽ tình hình diễn biến chất lượng tài nguyên đất đai; xác định các giải pháp kỹ thuật để bảo vệ và cải tạo đất, các giải pháp về quản lý, sử dụng đất bền vững và đề xuất định hướng sử dụng đất.
Đồng thời, điều tra, đánh giá thoái hóa đất nhằm xác định diện tích đất bị thoái hóa, theo các loại hình thoái hóa; xác định cụ thể nguyên nhân cũng như xu thế và các quá trình thoái hóa đất làm cơ sở đề xuất giải pháp cải tạo, phục hồi và khai thác sử dụng đất bền vững.
Điều tra, đánh giá ô nhiễm đất nhằm xác định những khu vực đất bị ô nhiễm và cảnh báo những khu vực đất bị ô nhiễm hoặc có nguy cơ ô nhiễm (cận ô nhiễm) mới phát sinh; đề xuất các biện pháp ngăn ngừa, khoanh vùng, giảm thiểu nguy cơ ô nhiễm; Điều tra, đánh giá đất đai theo chuyên đề (nếu có).
Đặc biệt, sử dụng kết quả điều tra, đánh giá thoái hóa đất, chất lượng đất và tiềm năng đất đai làm căn cứ để lập, điều chỉnh quy hoạch tỉnh, quy hoạch sử dụng đất các cấp. Các địa phương cần bố trí đủ kinh phí từ ngân sách để thực hiện các nội dung nhiệm vụ điều tra, đánh giá đất đai ở địa phương.
Sở Nông nghiệp và Môi trường thực hiện rà soát, báo cáo về tiến độ, kết quả thực hiện các dự án, nhiệm vụ điều tra, đánh giá đất đai giai đoạn từ khi Luật đất đai 2013 có hiệu lực đến nay. Báo cáo gửi về Bộ Nông nghiệp và Môi trường.
Bộ cũng giao Cục Quản lý đất đai đôn đốc, hỗ trợ, hướng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ về điều tra, đánh giá đất đai theo Luật Đất đai năm 2024 cho các địa phương.
