Phát biểu tại tọa đàm, Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý Lê Vệ Quốc cho biết, ngày 31/5/2025, Cổng Pháp luật quốc gia được ấn nút khai trương. Trên Cổng Pháp luật quốc gia, ngoài chức năng AI cung cấp thông tin pháp luật vẫn còn nhiều chức năng khác như phản ánh chính sách, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật, các tin tức nổi bật..., do đó cần có giải pháp để Cổng Pháp luật quốc gia trở thành một địa chỉ tin cậy khi người dân muốn tìm hiểu thông tin pháp luật, tương tác với các cơ quan nhà nước, phản ánh những vấn đề về chính sách đảm bảo nhận được phản hồi nhanh chóng, kịp thời, chính xác, công khai, minh bạch.
Toàn cảnh buổi Tọa đàm.
Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý Lê Vệ Quốc cũng bày tỏ mong muốn nhận được những đóng góp quý báu của các chuyên gia, luật sư giúp hiến kế để Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý tiếp tục hoàn thiện, vận hành tốt hơn nữa, đáp ứng được mong muốn, yêu cầu của người dân, doanh nghiệp một cách thực chất, hiệu quả.
Thảo luận tại Tọa đàm, các đại biểu đã tập trung chia sẻ kinh nghiệm, đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả phối hợp trên nền tảng số; tập trung làm rõ các nội dung quan trọng như tiêu chí lựa chọn tổ chức hành nghề luật sư tham gia tư vấn pháp lý, cơ chế giám sát chất lượng tư vấn, cập nhật thông tin luật sư và đề xuất cơ chế ghi nhận, vinh danh những tổ chức hoạt động tích cực, hiệu quả…
Tại tham luận gửi tới Tọa đàm, Luật sư Trương Anh Tú, Công ty Luật TNHH Trương Anh Tú cho biết, trong một nền kinh tế thị trường hiện đại, pháp luật không chỉ là công cụ điều tiết – mà trở thành “hạ tầng mềm” của sự phát triển. Khi doanh nghiệp hoạt động trong môi trường pháp lý thiếu rõ ràng, khó tiếp cận hoặc không thực thi hiệu quả, thì rủi ro không chỉ đến từ thị trường, mà từ chính thể chế.
Dẫn chứng các thực tiễn cho thấy, phần lớn doanh nghiệp nhỏ và vừa vẫn chưa có bộ phận pháp chế hay luật sư thường trực; việc tiếp cận pháp luật còn bị động, thiếu hệ thống, nhiều tranh chấp thương mại phát sinh từ sai lệch trong việc hiểu, vận dụng pháp luật hoặc từ lỗ hổng trong quy trình nội bộ, các xu hướng mới như chuyển đổi số, thương mại điện tử, M&A, ESG đang đặt ra loạt thách thức pháp lý mà doanh nghiệp khó tự mình vượt qua. Do đó, Luật sư Trương Anh Tú kiến nghị cần thiết phải mở rộng “hệ sinh thái pháp lý đồng hành cùng doanh nghiệp”, trong đó vai trò của tổ chức hành nghề luật sư và nền tảng như Cổng Pháp luật quốc gia cần được đặt đúng vị trí chiến lược.
Đồng thời, Luật sư Trương Anh Tú cũng đề xuất nhận diện 03 trụ cột vai trò mà các tổ chức luật sư có thể và nên đảm nhận trong tiến trình hỗ trợ doanh nghiệp:
Thứ nhất, đồng hành chủ động – Thiết kế hành lang pháp lý bền vững: Luật sư không chỉ là người “chữa cháy sau rủi ro”, mà cần trở thành kiến trúc sư pháp lý – tham gia ngay từ đầu vào việc thiết lập quy trình pháp chế nội bộ, kiểm soát tuân thủ (compliance), cấu trúc hợp đồng, quản trị đầu tư, phòng ngừa vi phạm hình sự.
Thứ hai, phiên dịch pháp luật thành công cụ thực hành: Thông qua các bài viết chuyên sâu, phân tích tình huống điển hình, hướng dẫn bằng ngôn ngữ đời thường, tổ chức hành nghề luật sư giúp doanh nghiệp không chỉ hiểu luật – mà còn ứng dụng luật như một công cụ bảo vệ và phát triển kinh doanh.
Và thứ ba, là cầu nối chính sách – Cơ quan phản biện thực tiễn: Luật sư là lực lượng thường xuyên tiếp xúc với tranh chấp, với thực hành pháp lý tại doanh nghiệp – từ đó nắm bắt sớm các bất cập, khoảng trống và điểm nghẽn trong hệ thống pháp luật.Từ kinh nghiệm giải quyết các vụ việc về condotel, hợp đồng BT, trái phiếu doanh nghiệp…, chúng tôi nhận thấy tổ chức luật sư hoàn toàn có thể cung cấp “dữ liệu chính sách sống” phục vụ xây dựng và sửa đổi pháp luật.
Ngoài ra, để Cổng Pháp luật quốc gia thực sự trở thành nền tảng kết nối pháp lý hiệu quả giữa Nhà nước – doanh nghiệp – xã hội, Luật sư Trương Anh Tú cũng kiến nghị, thiết lập cơ chế hợp tác chính thức giữa Bộ Tư pháp và các tổ chức luật sư đủ điều kiện làm cơ sở để đóng góp nội dung tư vấn, phổ biến pháp lý theo ngành, lĩnh vực.
Bên cạnh đó, phát triển chuyên mục “Luật sư đồng hành cùng doanh nghiệp”, nơi các đơn vị hành nghề có thể chia sẻ tri thức, cảnh báo rủi ro, giải thích pháp luật một cách hệ thống, tạo kênh hỏi – đáp mở có kiểm duyệt chuyên môn, kết nối trực tiếp giữa doanh nghiệp, luật sư và cơ quan quản lý nhà nước.
Đồng thời, xây dựng thư viện pháp lý thực tiễn, tổng hợp từ các tình huống tranh chấp đã được xử lý và chắt lọc, đảm bảo tính học thuật, tính phổ biến và giá trị ứng dụng cao; áp dụng chuẩn đánh giá uy tín chuyên môn theo lĩnh vực đối với tổ chức luật sư – làm cơ sở minh bạch để doanh nghiệp lựa chọn đơn vị đồng hành pháp lý phù hợp.
Theo Luật sư Nguyễn Mạnh Hà, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội cho biết, đã từng làm việc cho một tập đoàn công nghệ lớn của Nhật Bản về xây dựng hệ thống kết nối các luật sư với khách hàng và rất thành công. Theo Luật sư Hà, để vận hành tốt Cổng Pháp luật quốc gia cần có đầu tư tốt về tài chính cũng như nguồn nhân lực, trong đó cơ sở dữ liệu là rất quan trọng. Hiện nay chúng ta có hàng nghìn công ty luật có kinh nghiệm và hàng ngày tiếp nhận rất nhiều ý kiến của người dân, doanh nghiệp thông qua các nền tảng xã hôi. Bộ Tư pháp có thể làm việc với các đoàn Luật sư hoặc các công ty luật để họ cung cấp dữ liệu về những tình huống điển hình của khách hàng, tổng hợp lại và đưa lên Cổng pháp luật quốc gia.
"Kinh nghiệm của tôi cho thấy đa phần khách hàng tìm đến luật sư để tư vấn về lao động, giải quyết tranh chấp và hành chính. Đây là dữ liệu rất quan trọng để đưa lên hệ thống của Cổng Pháp luật quốc gia”, Luật sư Hà nhấn mạnh và cho rằng Bộ Tư pháp nên có cơ chế để thu hút các luật sư có nhiều kinh nghiệm tham gia hoạt động trên hệ thống này.
Đồng tình với quan điểm trên, Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý Ngô Quỳnh Hoa cho biết, ở Nhật Bản, việc tham gia tư vấn pháp luật cho người dân được các luật sư coi là văn hóa và trách nhiệm. Tuy nhiên, nhu cầu trợ giúp pháp lý của các doanh nghiệp nhỏ và vừa rất cao trong khi đội ngũ luật sư còn hạn chế. Để đáp ứng cho nhu cầu thực tế, Nhật Bản đã thành lập trung tâm hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp nhỏ và vừa gồm 140 thành viên ở 52 Liên đoàn Luật sư trên toàn nước Nhật. Một trong những tiêu chí khi tham gia vào trung tâm này là các Luật sư đều cam kết tự nguyện hỗ trợ cho người dân và doanh nghiệp. Trung tâm cũng đưa ra những mục tiêu hỗ trợ cụ thể và hoạt động trên một nền tảng giống như Cổng Pháp luật quốc gia của Việt Nam: công khai các văn bản pháp luật, các vấn đề về tài chính, quản lý nhà nước…
"Họ giải đáp cho người dân và doanh nghiệp thông qua một đường dây nóng và chỉ miễn phí trong 30 phút đầu tiên. Thời gian tiếp theo sẽ thu phí nhưng ở mức độ rất hợp lý đủ để người dân và doanh nghiệp hài lòng”, Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý Ngô Quỳnh Hoa cho hay.
Cũng đóng góp ý kiến tại tọa đàm, bà Phạm Thị Hạnh, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật Văn phòng Chính phủ đề nghị Cục Phổ biến pháp luật và Trợ giúp pháp lý cần truyền thông sâu hơn về Cổng Pháp luật quốc gia để mọi người có thể hiểu rõ ràng hơn về chính sách mới này.
Theo Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật Văn phòng Chính phủ, hiện nay, Chính phủ chuẩn bị ban hành Quy chế về việc tiếp nhận, xử lý các kiến nghị giải đáp pháp luật do Bộ Tư pháp soạn thảo, trong đó quy định rõ gửi ý kiến lên Cổng thì bao lâu sẽ được xử lý, ai xử lý và xử lý như nào, phản hồi ra làm sao.
Từ đó, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật Văn phòng Chính phủ kiến nghị, cần quy định rõ và có cơ chế phân loại vụ việc để giải quyết nhanh nhất có thể.
"Mọi người nói rằng, cổng Pháp luật quốc gia mới ra đời có khung cổng rất đẹp, nhưng trong đó có những cái gì thì mình phải hoàn thiện sớm chứ nếu để một cái cổng đẹp mà người ta vào, không có gì người ta lại đi ra, rất lãng phí mà cũng không đạt được kỳ vọng”, bà Phạm Thị Hạnh, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật Văn phòng Chính phủ kiến nghị.
Cùng chia sẻ tại Tọa đàm, đại diện Công ty luật Vietthink chia sẻ, với 02 quan điểm rõ ràng là trách nhiệm xã hội và sự đồng hành, công ty luôn tin rằng phần trách nhiệm sẽ gắn với cơ hội. Chúng ta có rất nhiều tổ chức hành nghề luật sư trên cả nước nhưng việc được xuất hiện trên Cổng Pháp luật quốc gia đó đã là một cơ hội, là sự khẳng định về uy tín và chất lượng. Do đó, cơ hội phải đi cùng trách nhiệm và Vietthink luôn đặt trách nhiệm lên hàng đầu.
"Chúng tôi nhìn thấy ở Cổng Pháp luật quốc gia 02 mục tiêu. Thứ nhất là cầu nối giữa nhu cầu sử dụng dịch vụ pháp lý và bên cung cấp dịch vụ pháp lý. Thứ hai là chúng tôi kỳ vọng nếu mô hình này thành công thì sẽ là mô hình mẫu cho các cơ quan, tổ chức khác trong việc thúc đẩy hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp về pháp luật", đại diện Công ty luật Vietthink cho biết.
Sau khi lắng nghe những chia sẻ của các chuyên gia, luật sư, lãnh đạo Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý đánh giá cao những ý kiến, đồng thời cho rằng đây là các nội dung thiết thực góp phần hoàn thiện thể chế và nâng cao hiệu quả phối hợp giữa Nhà nước và xã hội nghề nghiệp trong hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp.
