Vai trò của Luật sư và báo chí trong công tác xây dựng pháp luật, tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật

1. Đặc trưng của công tác xây dựng pháp luật, tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật

Công tác xây dựng pháp luật, tuyên truyền phổ biến giao dục pháp luật là những khâu đặc biệt quan trọng của mỗi quốc gia trong việc đưa chủ trương, chính sách, quan điểm, những vấn đề phát sinh trong đời sống xã hội chuyển hóa thành pháp luật và tuyên truyền đến người dân để triển khai thực hiện trên thực tế. Trong mỗi khâu, mỗi bước của quá trình chuyển hóa thành các quy định, quy phạm pháp luật đòi hỏi sự đồng bộ của các cơ quan, tổ chức, cá nhận liên quan để rà soát, xem xét, thẩm định, phản biện, cho ý kiến về những vấn đề trong việc xây dựng và hoàn thiện pháp luật, cũng như trong việc tuyên truyền phổ biến các quy định của pháp luật đến với người dân.

Xét về góc độ xây dựng pháp luật, đây là quá trình chuyển hóa từ các hành vi trong đời sống hàng ngày và cần thiết phải được quy định thành những quy tắc mang tính bắt buộc đối với các chủ thể trong xã hội và buộc họ phải thực hiện. Nếu chỉ đứng ở vị trí vai trò là cơ quan ban hành và chủ thể bị điều chỉnh, chủ thể phải thực hiện thì yếu tố mang tính bắt buộc, mang tính áp đặt, chưa thể hiện được mong muốn và nhu cầu chính đáng của chủ thể bị điều chỉnh, chủ thể phải thực hiện. Hay nói đúng hơn, văn hóa pháp luật chưa mang tính bao quát và đồng bộ với mọi chủ thể và ở đó họ chưa thể nhận thức đầy đủ để tự nguyện thực hiện các quy định, các chế tài đó.

Quá trình xây dựng pháp luật phải được trải qua rất nhiều khâu, nhiều bước với ý kiến tham vấn, thẩm tra, góp ý, quan điểm của nhiều cơ quan liên quan trong quá trình cho ý kiến, báo cáo thẩm tra, báo cáo thẩm định, đánh giá tác động liên quan đến các chính sách pháp luật cần xây dựng. Nói một cách khác, mặc dù có rất nhiều ý kiến, rất nhiều cơ quan tham gia vào quá trình xây dựng pháp luật để xác định mục đích, yêu cầu, quan điểm và sự cần thiết phải ban hành pháp luật. Tuy nhiên, xét về góc độ Nhà nước, thì các cơ quan này là những cơ quan Nhà nước phụ trách từng lĩnh vực cụ thể và thông thường họ chỉ tập chung vào những lĩnh vực mà họ quan tâm nên góc độ tiếp cận xét ở những khía cạnh khác nhau thì vẫn chưa mang tính bao quát, toàn diện. Thậm chí ở một số ít ngành, lĩnh vực còn mang tính bao biện, bảo thủ và cố bảo vệ những lợi ích của ngành mình, lĩnh vực mình phụ trách.

Xét về công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật, khi một văn bản pháp luật được ban hành, khâu tuyên truyền là khâu quan trọng để chuyển hóa từ quy định của pháp luật đến với người dân với nhiều hình thức phong phú, đa dạng thông qua công tác tuyên truyền. Nếu không có công tác tuyên truyền thì các quy định của pháp luật khó để triển khai trên thực tế, khó mang tính phổ biến, đồng bộ và người dân sẽ khó có thể hiểu, tuân thủ và chấp hành các quy định của pháp luật. Công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật được đặt ra chính là cầu nối để pháp luật đến gần với người dân và người dân hiểu rõ ràng, chi tiết, chính xác các quy định của pháp luật để từ đó chấp hành, thực hiện.

Chính vì vậy, quá trình xây dựng pháp luật, tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật chủ yếu được thực hiện bởi các cơ quan Nhà nước, cán bộ công chức, viên chức có thẩm quyền. Tuy nhiên, bên cạnh các chủ thể của Nhà nước, chúng ta không thể không nhắc đến nhóm chủ thể ngoài Nhà nước trong đóng góp vào hoạt động xây dựng pháp luật, tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật. Những chủ thể ngoài Nhà nước có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng trong công tác xây dựng pháp luật, tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật, trong đó có Luật sư và báo chí.

Có thể trên thực tế, chưa hoặc ít có cơ quan nào có số liệu đánh giá chính thức về vị trí vai trò của Luật sư và báo chí trong hoạt động xây dựng pháp luật, tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật. Tuy nhiên, chắc chắn không ai có thể phủ nhận vị trí vai trò của Luật sư và báo chí trong công tác này.

2. Quan điểm của Đảng và Nhà nước về báo chí và Luật sư

Luật sư và báo chí là hai trong rất nhiều các lực lượng xã hội có mối quan hệ khăng khít, chặt chẽ đối với sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước, gắn liền với hệ thống chính trị và thực hiện sứ mệnh chính trị của mình trong từng lĩnh vực cụ thể để phục vụ, phụng sự cho sự nghiệp chung của quốc gia, dân tộc, bảo đảm quyền dân chủ của công dân, góp phần đảm bảo quyền con người.

Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng xác định: Xây dựng nền báo chí cách mạng Việt Nam thời kỳ mới: “truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại”[1]. Đây là sự tiếp nối, nhất quán quan điểm, chủ trương trong Nghị quyết Trung ương 5 khóa X về công tác tư tưởng, lý luận và báo chí trước yêu cầu mới. Bởi vậy, đây là vấn đề có tính nguyên tắc, ý nghĩa sống còn cả trước mắt và lâu dài đối với lĩnh vực đặc biệt nhạy cảm, có tác động nhanh chóng, mạnh mẽ và sâu sắc tới mọi phương diện của đời sống xã hội, nhất là thời hội nhập. Theo đó, báo chí là tiếng nói của Đảng, Nhà nước, của tổ chức chính trị - xã hội và là diễn đàn của Nhân dân, đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Đảng, sự điều hành, quản lý của Nhà nước và hoạt động trong khuôn khổ pháp luật; bảo đảm tính tư tưởng, tính chân thật, tính nhân dân, tính chiến đấu và tính đa dạng của hoạt động báo chí.

Hoạt động nghề nghiệp của Luật sư là góp phần bảo vệ công lý, đảm bảo các quyền tự do, dân chủ của công dân, quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan, tổ chức, phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh. Đây chính là chức năng xã hội của Luật sư [2]. Để tiếp tục năng cao vị trí của Luật sư trong đời sống xã hội đáp ứng thời kỳ hội nhập, Nhà nước ta tiếp tục khẳng định các nhiệm vụ, mục tiêu đối với nghề Luật sư, trong đó tiếp tục hoàn thiện thể chế về Luật sư và hành nghề Luật sư, bảo đảm để Luật sư thực hiện tốt quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm theo quy định của pháp luật. Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước và trách nhiệm tự quản của tổ chức xã hội - nghề nghiệp đối với Luật sư, tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong hoạt động hành nghề Luật sư. Tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng, xây dựng và phát triển đội ngũ Luật sư có bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức nghề nghiệp trong sáng, am hiểu pháp luật, giỏi về kỹ năng hành nghề và ngoại ngữ, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp và hội nhập quốc tế [3]. Luật sư ngoài các hoạt động tham gia bào chữa, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho công dân, sứ mệnh của Luật sư còn phải thực hiện các hoạt động cộng đồng, thực hiện các nhiệm vụ chính trị pháp lý rất có ý nghĩa.

3. Vai trò của Luật sư và báo chí trong công tác xây dựng pháp luật và tuyên truyền pháp luật

Luật sư và báo chí là hai lĩnh vực độc lập được điều chỉnh bởi 02 văn bản luật độc lập. Luật sư có Luật Luật sư điều chỉnh, báo chí có Luật Báo chí điều chỉnh. Mặc dù được điều chỉnh độc lập bởi các văn bản pháp luật nhưng 2 lĩnh vực này có mối quan hệ khăng khít với nhau như “đôi đũa song hành” trong rất nhiều các hoạt động, trong đó đặc biệt là hoạt động xây dựng pháp luật, tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật.

Luật sư là những người có trình độ chuyên môn cao, có kinh nghiệm nghề nghiệp, được trải nghiệm qua nhiều công việc thực tiễn, tiếp xúc với rất nhiều các đối tượng khác nhau trong lĩnh vực pháp luật. Tất cả những vấn đề trong đời sống xã hội được Luật sư xem xét, nghiên cứu, nhìn nhận qua lăng kính pháp luật thực tiễn và với sự trăn trở, suy tư và tìm tòi các phương hướng để giải quyết đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho thân chủ. Với nhiều vấn đề được đặt ở nhiều góc cạnh khác nhau với các phương pháp tư duy pháp lý khác nhau trên cơ sở điều kiện thực tế của từng trường hợp sẽ là những kinh nghiệm vô cùng phong phú để Luật sư có trải nghiệm rút ra cho mình trong quá trình thực hiện nghề nghiệp. Đây chính là tiền đề, là cơ sở vô cùng quan trọng trong việc tham vấn, nhận diện, phản biện và đưa ra những ý kiến đóng góp, góp ý trong hoạt động xây dựng pháp luật và tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật.

Báo chí cách mạng Việt Nam phải nắm vững và tuyên truyền sâu rộng, kịp thời, có hiệu quả đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, bám sát nhiệm vụ công tác tư tưởng, tích cực tuyên truyền, cổ vũ thành tựu của công cuộc đổi mới và hội nhập quốc tế [4]. Coi trọng đúng mức việc phát hiện, biểu dương các nhân tố mới, điển hình tiên tiến; tích cực đấu tranh, góp phần ngăn chặn và từng bước đẩy lùi tham nhũng, lãng phí, quan liêu, các tiêu cực và tệ nạn xã hội; phản bác có hiệu quả những thông tin, quan điểm sai trái, phản động, thù địch, bảo vệ vững chắc trận địa tư tưởng của Đảng; tiếp tục phát huy tiềm lực và ưu điểm, khắc phục các yếu kém, khuyết điểm, nâng cao chất lượng tư tưởng, tính hấp dẫn, mở rộng đối tượng độc giả, vươn lên hiện đại về mô hình tổ chức hoạt động, về cơ sở vật chất, kĩ thuật và công nghệ. Báo chí tham gia tích cực vào mọi mặt của đời sống xã hội, có mối quan hệ mật thiết với rất nhiều lực lượng trong xã hội và trong đó không thể thiếu đó chính là Luật sư.

4. Mối quan hệ của Luật sư và báo chí trong công tác xây dựng pháp luật và tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật

Xây dựng văn bản pháp luật

Xây dựng pháp luật là quá trình chuyển hóa và xây dựng những đòi hỏi từ thực tiễn, những quy luật khách quan của đời sống xã hội thành những quy tắc hành vi cho con người. Do vậy, việc chuyển hóa những đòi hỏi từ thực tiễn, những quy luật khách quan của đời sống xã hội thành pháp luật cần được tiến hành thường xuyên, liên tục, khoa học để củng cố Nhà nước, quản lý các mặt khác nhau của đời sống xã hội, đáp ứng nhu cầu ổn định và phát triển bền vững đất nước.

Để làm được điều đó, Luật sư và báo chí sẽ cùng nhau vào cuộc để cùng nhau tìm ra những căn cứ, cơ sở cho việc khẳng định khách quan khi xây dựng pháp luật. Luật sư bằng kinh nghiệm, uy tín của mình sẽ nghiên cứu, tìm hiểu và đưa ra những luận điểm, phân tích tính hợp lý, lô gic của luận điểm, vấn đề đó trên cơ sở những trải nghiệm thực tế để đưa ra ý kiến, quan điểm phù hợp hoặc không phù hợp hoặc ý kiến khác trong việc nhận định về một hoặc một số vấn đề. Khi vấn đề đã được Luật sư phân tích ở nhiều góc độ và khía cạnh khác nhau thì cần thiết phải có sự tham gia cơ qua truyền thông đó là báo chí. Việc nêu luận điểm, quan điểm và phân tích các vấn đề của Luật sư sẽ được báo chí ghi chép, chụp ảnh, ghi hình hoặc được khái quát lại trên cơ sở tóm tắt những ý chính, những quan điểm, lập luận quan trọng của Luật sư để báo chí biên tập cho phù hợp và phát hành trên các phương tiện truyền thông với nhiều hình thức phong phú, đa dạng. Khi các quan điểm, các ý kiến của Luật sư được các phương tiện truyền thông đưa đến với người nghe, người xem sẽ là sự tương tác rộng lớn về các vấn đề, quan điểm mà cộng đồng quan tâm. Sự quan tâm của cộng đồng xã hội về những vấn đề đang được trao đổi, bàn bạc sẽ là những vấn đề được đánh giá ở nhiều góc độ khác nhau và sẽ có sự tương tác trở lại đối với báo chí truyền thông và các nhà nghiên cứu, các Luật sư. Khi đó, các vấn đề lại càng được phân tích chi tiết cụ thể hơn với các cơ sở dữ liệu minh chứng phong phú hơn và với nhiều ý kiến đóng góp, góp ý ở nhiều đối tượng. Điều này nó sẽ làm cho vấn đề được nhìn nhận, đánh giá  ở những khía cạnh, những góc độ khách quan nhất, phù hợp nhất trước khi nó được thể chế hóa thành các quy định, các quy phạm pháp luật. Trường hợp, nếu các vấn đề được giới Luật sư phân tích thấu tình đạt lý, phù hợp với xu thế phát triển của đất nước nhưng không có cơ quan báo chí nêu hoặc có nêu nhưng nêu không đầy đủ, không trọng điểm, thậm chí phản ánh sai ý tưởng của Luật sư liên quan đến  nội dung của vần đề quan tâm thì chắc chắn việc nêu quan điểm và đưa ra phân tích sẽ gặp rất nhiều khó khăn, ý kiến không phù hợp dẫn đến cách tiếp cận của cộng đồng xã hội về vấn đề quan tâm sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều bởi nhiều quan điểm khác nhau, thậm chí là mâu thuẫn nhau. Điều này đòi hỏi Luật sư khi luận đàm, trao đổi và đưa ra quan điểm về từng chính sách cụ thể phải nêu rõ ràng, có lập luận cụ thể. Báo chí phải phản ánh trung thực những vấn đề, quan điểm trao đổi, có cách nhìn nhận vấn đề ở góc độ bao quát, tổng quan, báo sát đúng kịch bản, đúng khía cạnh cần truyền thông đến khi đưa các thông tin lên truyền thông mới nhận được sự đón nhận của cộng đồng xã hội ở góc độ thiện chí, xây dựng. Tức là trong công tác xây dựng pháp luật, báo chí cần có cách nhìn nhận đa chiều, khách quan để khi đưa thông tin lên truyền thông thì nhân dân sẽ đánh giá được chất lượng của truyền thông, chất lượng của bài viết, của kịch bản, chất lượng của chuyên gia Luật sư khi đưa ra quan điểm trong chính sách pháp luật mà Nhà nước, người dân, cộng đồng xã hội đang quan tâm.

Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội tổ chức Hội thảo đóng góp ý kiến dự thảo Luật Đấu thầu (sửa đổi) và dự thảo Luật Kinh doanh Bất động sản (sửa đổi) ngày 17/05/2023.

Từ những vấn đề được cộng đồng xã hội quan tâm, đặc biệt là những vấn đề mà Nhà nước dự kiến để xây dựng, nâng thành các quy định của pháp luật, các vấn đề đó được giới Luật sư, báo chí quan tâm, chia sẻ với nhiều góc độ khác nhau, được cộng đồng xã hội và các tầng lớp nhân dân quan tâm, góp ý thì chắc chắn những vấn đề đó sẽ được các cơ quan có thẩm quyền nghiên cứu, đánh giá một cách cụ thể, rõ ràng hơn và khẳng định tính cần thiết, thiết thực khi chuyển hóa thành các chủ trương, chính sách pháp luật cụ thể và được ban hành theo đúng trình tự, thủ tục luật định và đúng với tâm tư, nguyện vọng và nhu cầu chính đáng của người dân. Điều đặc biệt hơn nữa, khi chính sách đã được xây dựng thành pháp luật và chính sách đó là sự kết tinh của ý nguyện đa số người dân, được tổng kết, đánh giá, phân tích, phản biện qua nhiều chuyên gia, nhiều nhà nghiên cứu, giới Luật sư và được truyền thông rộng rãi để nhận được sự đồng thuận của nhân dân thì chắc chắn, chính sách pháp luật đó sẽ sớm đi vào cuộc sống, đáp ứng nhu cầu của nhân dân, có “tuổi thọ” lâu dài, phù hợp với điều kiện kinh tế xã hội trong xu thế phát triển của đất nước.

Công tác tuyên tuyền phổ biến giáo dục pháp luật

Công tác tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật có vai trò quan trọng, là cầu nối để đưa các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước đến với người dân, góp phần nâng cao ý thức tự giác chấp hành pháp luật trong toàn xã hội, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội [5]. Quá trình xây dựng và tổ chức thực hiện chương trình, kế hoạch hoạt động giai đoạn và hàng năm cần xác định công tác phổ biến giáo dục pháp luật là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm để chỉ đạo đơn vị, địa phương có thẩm quyền triển khai thực hiện bảo đảm thiết thực, hiệu quả, phù hợp với đối tượng, lĩnh vực, địa bàn quản lý cụ thể. Mỗi chủ trương chính sách được ban hành, mỗi văn bản pháp luật đều được triển khai các bước, các công tác cần thiết để tuyên truyền, phổ biến đến với người dân, đến với những đối tượng chịu sự điều chỉnh. Không phải tất cả mọi người dân đều có thể biết và nhận thức rõ đầy đủ ngay các chính sách của pháp luật mới được ban hành. Kể cả những chính sách đã được ban hành từ rất lâu nhưng nếu người dân chưa gặp hoặc ít gặp thì việc hiểu biết để thực hiện đúng là điều rất khó khăn. Chính vì vậy, công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật đến với người dân không phải chỉ một sớm một chiều, không phải chỉ thực hiện trong một giai đoạn mà thực hiện liên tục, không ngừng nghỉ và mỗi một giai đoạn sẽ có những phương pháp, cách thức, hình thức tuyên truyền phù hợp với từng nội dung, từng chuyên đề và từng đối tượng cụ thể.

Chính sách của Nhà nước về công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật đã thể hiện phổ biến, giáo dục pháp luật là trách nhiệm của toàn bộ hệ thống chính trị, trong đó Nhà nước giữ vai trò nòng cốt. Nhà nước bảo đảm nguồn lực cần thiết cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Nhà nước thực hiện xã hội hóa công tác phổ biến, giáo dục pháp luật; khen thưởng cơ quan, tổ chức, cá nhân có đóng góp tích cực trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật [6]. Xã hội hóa công tác phổ biến giáo dục pháp luật chính là tiền đề, là cơ sở đặc biệt quan trọng để Luật sư và báo chí tham gia tích cực vào công tác này ngày càng tích cực và hiệu quả, thậm chí nếu thiếu một trong hai lực lượng này thì công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật sẽ khó có thể đạt được những kết quả thành công trong suốt thời gian vừa qua. Các hoạt động gắn kết giữa Luật sư và báo chí trong công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật thể hiện ngay trên cơ sở các hình thức phổ biến giáo dục pháp luật trong quy định của pháp luật. Hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật bao gồm: Họp báo, thông cáo báo chí; phổ biến pháp luật trực tiếp; tư vấn, hướng dẫn tìm hiểu pháp luật; cung cấp thông tin, tài liệu pháp luật; thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, loa truyền thanh, internet, pa-nô, áp-phích, tranh cổ động; đăng tải trên Công báo; đăng tải thông tin pháp luật trên trang thông tin điện tử; niêm yết tại trụ sở, bảng tin của cơ quan, tổ chức, khu dân cư; tổ chức thi tìm hiểu pháp luật; thông qua công tác xét xử, xử lý vi phạm hành chính, hoạt động tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân và hoạt động khác của các cơ quan trong bộ máy Nhà nước; thông qua hoạt động trợ giúp pháp lý, hòa giải ở cơ sở; lồng ghép trong hoạt động văn hóa, văn nghệ, sinh hoạt của tổ chức chính trị và các đoàn thể, câu lạc bộ, tủ sách pháp luật và các thiết chế văn hóa khác ở cơ sở; thông qua chương trình giáo dục pháp luật trong các cơ sở giáo dục của hệ thống giáo dục quốc dân; các hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật khác phù hợp với từng đối tượng cụ thể mà các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền có thể áp dụng để bảo đảm cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đem lại hiệu quả [7].

Có thể nói, trong mỗi hình thức phổ biến giao dục pháp luật đều thể hiện sự gắn bó, mối quan hệ mật thiết giữa Luật sư và báo chí trong công tác truyền truyền phổ biến giao dục pháp luật. Nó là mối quan hệ biện chứng, gắn kết cùng hỗ trợ, bổ trợ cho nhau để phát triển. Nếu thiếu đi một trong các bên thì các hoạt động đó sẽ chỉ dừng lại ở phạm vi rất nhỏ, tác động đến số lượng ít đối tượng và tính hiệu quả, sự lan tỏa sẽ không cao. Thực tế đã chứng minh, mỗi khi có sự tham gia của Luật sư trong các hoạt động tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật ở dưới bất kỳ hình thức nào mà có sự tham gia đồng hành của báo chí để hỗ trợ cho chương trình thì chắc chắn chương đó sẽ luôn thành công và có sự lan tỏa rộng rãi đến cộng đồng xã hội. Bởi lẽ, khi triển khai từng chương trình tuyên truyền phổ biến pháp luật, Luật sư sẽ dự liệu và đưa ra kế hoạch cụ thể cho từng chương trình, căn cứ vào từng nhóm đối tượng phù hợp, đối tượng đặc thù để đưa ra phương thức, hình thức tuyên truyền phù hợp. Trên cơ sở đó, báo chí cũng ghi nhận các thông tin cụ thể và cũng xây dựng kế hoạch cụ thể, biên tập chi tiết chương trình khi thực hiện truyền thông và hướng đến nhóm đối tượng cụ thể quan tâm đến chương trình để đảm bảo tính hiệu ứng và lan tỏa chương trình đến cộng đồng dân cư, cộng đồng xã hội. Ngược lại, đối với báo chí, trong mổi chương trình cần truyền thông đến nhân dân trên cơ sở nhóm đối tượng cụ thể thì báo chí cũng cần có sự lựa chọn phù hợp để xây dựng kịch bản chương trình. Đối với chương trình liên quan đến công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật thì không thể thiếu Luật sư trong chương trình. Sự có mặt của Luật sư, ý kiến tham vấn, tọa đàm, phản biện của Luật sư sẽ là nhân tố tích cực, quan trọng để chương trình đạt kết quả thành công.

Kết luận

Trong nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội, chúng ta đã khẳng định vị trí, vai trò và mối quan hệ giữa Luật sư và báo chí là không thể thiếu, đặc biệt là vị trí, vai trò và mối quan hệ giữa Luật sư và báo chí trong công tác xây dựng pháp luật, tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật. Trong mỗi giai đoạn, có thể vị trí vai trò và mối quan hệ giữa Luật sư và báo chí có mức độ khác nhau nhưng xét trên yếu tố trách nhiệm của Luật sư và báo chí trước Nhà nước và cộng đồng xã hội thì mối quan hệ gắn bó, mật thiết giữa Luật sư và báo chí sẽ ngày càng được củng cố và phát triển, đáp ứng nhu cầu phát triển của xã hội, của đất nước trong tình hình mới, đặc biệt là khi Nhà nước ta tiếp tục hoàn thiện thể chế, xây dựng Nhà nước pháp quyền Xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân.

Luật sư NGUYỄN VĂN HÀ

Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư TP. Hà Nội

'Mối lương duyên' giữa nghề Luật sư - báo chí và các Luật sư Việt Nam tiêu biểu làm báo