Các bị cáo tại phiên tòa.
Trong 2 ngày xét xử vụ án xảy ra tại Công ty cổ phần công nghệ Việt Á (Công ty Việt Á), hầu hết các bị cáo thuộc các nhóm tội danh đều thừa nhận hành vi vi phạm như cáo trạng truy tố, bày tỏ sự hối hận, ăn năn và mong được xem xét giảm nhẹ hình phạt. Tuy nhiên, đối với những bị cáo bị xác định đã nhận tiền từ Việt Á, phần lớn nhận thức rằng, đó là tiền Việt Á tự nguyện “cảm ơn” khi kinh doanh có hiệu quả, chứ họ không yêu cầu, đòi hỏi hay vòi vĩnh phải đưa tiền.
Cụ thể, chiều ngày 04/01, trả lời câu hỏi của Hội đồng xét xử, cựu Giám đốc Trung tâm kiểm soát bệnh tật (CDC) Nghệ An Nguyễn Văn Định cho biết, bị cáo không quen biết ai ở Công ty Việt Á. Song xuất phát từ nhu cầu thực tế chống dịch cấp bách, bị cáo với tư cách là Giám đốc CDC Nghệ An, đã chỉ đạo việc vay kit test của Việt Á. Trước khi vay kit test, bị cáo Định đã gọi điện hỏi ý kiến của lãnh đạo Sở Y tế tỉnh Nghệ An và nhận được sự đồng ý.
Bị cáo Định thừa nhận, việc vay kit test và sau đó hợp thức hóa hồ sơ để thanh toán cho Việt Á là sai phạm. CDC Nghệ An ký 5 hợp đồng với Công ty Việt Á và đã thực hiện được 4, đến hợp đồng thứ 5 thì Phan Quốc Việt (Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc Việt Á) bị bắt. Bị cáo Định khai, khi mượn kit test và thanh toán hợp đồng, bị cáo không quan tâm, không đề cập đến việc được trích % hoa hồng. Sau khi thanh toán hợp đồng, Công ty Việt Á đã 2 lần chuyển tiền cho CDC Nghệ An và nói là tiền hỗ trợ sau khi mua test xét nghiệm. Riêng bị cáo Định được nhận 185 triệu đồng từ Việt Á, thông qua cựu Kế toán trưởng của CDC Nghệ An Nguyễn Thị Hồng Thắm.
Nguyễn Văn Định cho rằng, Viện Kiểm sát truy tố bị cáo về tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” là “hoàn toàn xác đáng” và bản thân là Giám đốc trung tâm nên bị cáo phải chịu trách nhiệm về hành vi này. Song, bị cáo cho rằng mình chỉ mới làm giám đốc chưa đầy một tháng thì dịch bùng phát. Cả tỉnh Nghệ An chỉ có nguồn kit test Việt Á nên “đành phải vay” để chống dịch. Quá trình triển khai hoạt động chống dịch, bị cáo không có động cơ vụ lợi gì.
Về phần mình, Nguyễn Thị Hồng Thắm (cựu kế toán trưởng CDC Nghệ An) khai được Việt Á trích “hoa hồng” 15% cho các hợp đồng. Ở lần đầu tiên, cuối năm 2020, bị cáo này nhận 750 triệu đồng tiền chiết khấu hoa hồng từ Việt Á. Số tiền này, Thắm khai cất ở tủ cá nhân, sau đó đề nghị trả lại Việt Á nhưng doanh nghiệp này từ chối. Cuối cùng, 750 triệu đồng được đưa vào quỹ của CDC Nghệ An.
Ở lần tiếp theo, Việt Á đưa cho Thắm 1,4 tỉ đồng. Trong số này, Thắm khai Việt Á trích riêng cho lãnh đạo 2% (tương đương 185 triệu đồng) và kế toán trưởng 1% (95 triệu đồng), còn lại là cho cơ quan (hơn 1,1 tỉ đồng). Thắm phủ nhận việc thỏa thuận chi % với Việt Á và khẳng định không có bàn bạc nhận chi % của Việt Á. Sau khi nhận tiền, Thắm phân chia tiền theo tỉ lệ trên cho Giám đốc CDC Nghệ An, cho bản thân và đưa lại cho Trưởng khoa Dược cất giữ.
Tương tự, cựu Giám đốc CDC Bình Dương Nguyễn Thành Danh cho rằng, cáo trạng truy tố bị cáo về tội “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” là đúng người, đúng tội. Tuy nhiên, bị cáo Danh cho rằng bị cáo không cố ý mà chỉ vô tình vi phạm. Lý do là bị cáo đã tạm ứng kit test của Công ty Việt Á và Công ty VNDAT để sử dụng trước rồi sau đó hợp thức thanh toán sau, thông qua 5 gói thầu và 7 hợp đồng.
Theo bị cáo Danh, quá trình làm việc, không có ai thỏa thuận hay đưa lợi ích vật chất gì cho bị cáo. Việc sử dụng kit test trước, thanh toán sau là bị cáo thực hiện chỉ đạo từ Giám đốc Sở Y tế tỉnh Bình Dương. Mặc dù ý thức được hành vi vi phạm của mình và thừa nhận nội dung cáo trạng truy tố là đúng, song bị cáo Danh cho rằng việc cáo trạng nói bị cáo thống nhất việc mượn hàng, thống nhất trong việc để Công ty Việt Á đứng pháp nhân thay cho Công ty VNPAT để thực hiện đấu thầu là không đúng, mà bị cáo chỉ làm theo chỉ đạo.
Theo cáo trạng, Nguyễn Thành Danh đã thỏa thuận, thống nhất với Công ty Việt Á, Công ty VNDAT và chỉ đạo nhân viên CDC Bình Dương ứng kit test, kit tách chiết và vật tư y tế để sử dụng trước, sau đó hợp thức thủ tục để Công ty Việt Á trúng thầu; thống nhất để Công ty Việt Á đứng tên đấu thầu thay cho Công ty VNDAT để hợp thức thanh toán tiền kit tách chiết CDC đã ứng trước của VNDAT.
Danh chỉ đạo nhân viên cấp dưới liên hệ, phối hợp với nhân viên Công ty Việt Á, Công ty VNDAT thông đồng, cung cấp hồ sơ kỹ thuật, báo giá cho đơn vị thẩm định giá để ban hành Chứng thư thẩm định với giá do Công ty Việt Á đề nghị, hợp thức thủ tục hồ sơ đấu thầu, thanh toán 7 hợp đồng với giá mà Công ty Việt Á, Công ty VNDAT đưa ra, gây thiệt hại cho Ngân sách Nhà nước với số tiền hơn 55 tỉ đồng.
Tiếp tay cho sai phạm của các cán bộ CDC Bình Dương, bị cáo Tiêu Quốc Cường (cựu Phó trưởng phòng Kế hoạch - Tài chính, Sở Y tế tỉnh Bình Dương) đã nhận “cảm ơn” của Công ty Việt Á 3 lần với số tiền là 1,25 tỉ đồng. Bị cáo Cường thừa nhận nội dung truy tố của Viện Kiểm sát là đúng và cho rằng bị cáo phạm tội là do nhận thức chưa đầy đủ. Cường đã nộp lại toàn bộ số tiền 1,25 tỉ đồng này để khắc phục hậu quả.
Ngoài ra, đại diện của Sở Y tế Bình Dương đã đề nghị Hội đồng xét xử xem xét giảm nhẹ hình phạt cho các bị cáo là cựu cán bộ của đơn vị mình do họ có thời gian cống hiến, đạt nhiều thành tích xuất sắc trong quá trình công tác.
PV (t/h)
