Ông Độ chỉ thửa đất.
Tháng 3/2021, TAND tỉnh Khánh Hòa thông báo thụ lý vụ án “Khiếu kiện hành vi hành chính về việc không giải quyết đơn khiếu nại” người khởi kiện là ông Nguyễn Văn Độ (cựu Phó Chánh Thanh tra tỉnh này); Người bị kiện là Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa và Chủ tịch UBND TP. Nha Trang. Tòa án đã hai lần có Công văn thông báo việc thụ lý đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa và Chủ tịch UBND TP. Nha Trang có ý kiến về nội dung đơn kiện và cung cấp tài liệu chứng cứ; đã hai lần thông báo về phiên họp kiểm tra việc giao nộp, tiếp cận, công khai chứng cứ và đối thoại.
Mới đây, Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa Nguyễn Tấn Tuân đã có ý kiến bằng văn bản đối với vụ kiện theo đơn kiện của ông Nguyễn Văn Độ, đề nghị giải quyết vắng vắng mặt, cử đại diện tham gia tố tụng vụ án hành chính này.
Ý kiến về nội dung khởi kiện của ông Nguyễn Văn Độ
Ông Nguyễn Văn Độ khởi kiện hành vi hành chính không giải quyết khiếu nại liên quan đến dự án Khu Nhà ở Phước Đồng, xã Phước Đồng, TP. Nha Trang, nội dung “Khiếu nại hành vi về từ chối giải quyết đơn khiếu nại ngày 08/5/2020 của ông Nguyễn Văn Độ và bà Trần Thị Thúy Hồng và đơn khiếu nại ngày 13/7/2020 của ông Nguyễn Văn Độ”. Các đơn khiếu nại nêu trên của ông Độ, bà Hồng có nội dung khiếu nại hành vi hành chính của UBND TP. Nha Trang về việc xác định đất của gia đình ông đang sử dụng là đất vắng chủ và ra quyết định thu hồi đất trái luật theo quyết định 1515/QĐ-UBND ngày 22/5/2019 về việc thu hồi đất vắng chủ tại thửa đất số 36 và quyết định số 1227/QĐ ngày 22/5/2019 về việc thu hồi đất vắng chủ tại thửa đất số 33 và các thửa đất khác của UBND TP. Nha Trang. Ngày 08/6/2020, UBND TP. Nha Trang đã có văn bản số 4203/UBND-TTQĐ trả lời đơn cho ông Nguyễn Văn Độ.
Không đồng ý với Công văn số 4203/UBND- TTQĐ ngày 08/6/2020 của UBND TP. Nha Trang, ông Độ có đơn khiếu nại ngày 13/7/2020 khiếu nại đến Chủ tịch UBND TP. Nha Trang.
Sau khi tiếp nhận đơn khiếu nại ghi ngày 13/7/2020 của ông Độ, Ban tiếp công dân tỉnh đã có công văn số 1250/GB-BTC ngày 06/8/2020 chuyển đơn trên đất UBND TP. Nha Trang để kiểm tra, xem xét giải quyết theo thẩm quyền; tiếp đến, Ban tiếp công dân tỉnh tiếp tục có Công Văn số 1428/GB-BTC ngày 26/8/2020 chuyển đơn ghi ngày 18/8/2020 của ông Độ (nội dung khiếu nại trùng với nội dung đơn ghi ngày 13/7/2020 của ông Nguyễn Văn Độ) đến UBND TP. Nha Trang để giải quyết.
Đến ngày 20/01/2021, Ông Nguyễn Văn Độ có đơn khởi kiện hành vi hành chính không giải quyết khiếu nại (Tháng 3/2021, TAND tỉnh Khánh Hòa chính thức thụ lý vụ kiện hành chính này).
Đối với trách nhiệm thụ lý, giải quyết đơn khiếu nại ngày 13/7/2020 của ông Nguyễn Văn Độ, khiếu nại gửi đến Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa, yêu cầu thực hiện giải quyết khiếunại đúng Luật Khiếu nại và hủy bỏ Công văn số 4023/UBND-TTQĐ ngày 06/8/2020 của UBND TP. Nha Trang.
Theo Điều 27 Luật Khiếu nại năm 2011, trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận được khiếu nại thuộc thẩm quyền mà không thuộc một trong các trường hợp được quy định tại Điều 11 của Luật này, người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu phải thụ lý giải quyết; thông báo bằng văn bản cho người khiếu nại, cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền chuyển khiếu nại đến và cơ quan thanh tra nhà nước cùng cấp biết, trường hợp không thụ lý giải quyết thì phải nêu rõ lý do.
Theo Điều 28 Luật Khiếu nại năm 2011, thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu không quá 30 ngày, kể từ ngày thụ lý; đối với vụ việc phức tạp thì thời hạn giải quyết có thể kéo dài hơn nhưng không quá 45 ngày, kể từ ngày thụ lý.
Theo quy định tại khoản 1 Điều 33 Luật Khiếu nại năm 2011, trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày hết thời hạn giải quyết khiếu nại quy định tại Điều 28 của Luật này mà khiếu nại lần đầu không được giải quyết hoặc kể từ ngày nhận được quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu mà người khiếu nại không đồng ý thì có quyền khiếu nại đến người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai.
Căn cứ các quy định của pháp luật nêu trên, Đơn khiếu nại (lần 2) ghi ngày 13/7/2020 và đơn ngày 10/8/2020 của ông Nguyễn Văn Độ do Ban tiếp công dân tiếp nhận và đã có Văn bản chuyển đến UBND TP. Nha Trang tại các công văn 1250/GB-BTC ngày 06/08/2020 và số 1428-BTC ngày 26/8/2020 với mục đich để đôn đốc UBND TP. khẩn trương giải quyết khiếu nại lần đầu, tuy nhiên việc xử lý chuyển đơn như trên là chưa phù họp với quy định tại khoản 2 Điều 21 Luật Khiếu nại năm 2011 về thẩm quyền của Chủ tịch UBND cấp tỉnh: Giải quyết khiếu nại lần hai đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện, Giám đốc sở và cấp tương đương đã giải quyết lần đầu nhưng còn khiếu nại hoặc khiếu nại lần đầu đã hết thời hạn nhưng chưa được giải quyết.
Do đó hiện nay UBND tỉnh đang chỉ đạo các cơ quan chuyên môn xem xét, tham mưu xử lý đơn đối với Đơn khiếu nại lần 2 ngày 13/7/2020 và đơn ngày 10/8/2020 của ông Nguyễn Văn Độ.
Chủ tịch UBND đề nghị… xử vắng mặt!
Vì lý do công tác, Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa không thể tham gia tố tụng các phiên xét xử theo triệu tập của Tòa án nhân dân các cấp. Do đó, chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa đề nghị xét xử vắng mặt đối với các phiên xét xử vụ kiện của ông Nguyễn Văn Độ, do Tòa án nhân dân các cấp giải quyết.
Đồng thời, chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa đăng ký và cử ông Nguyễn Trọng Bảo - Chuyên viên Chi Cục quản lý đất đai thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Khánh Hòa tham gia tố tụng với tư cách người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Chủ tịch UBND tỉnh trong vụ kiện; và cử ông Nguyễn Thanh Huy - Thanh tra viên, Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Khánh Hòa có trách nhiệm hỗ trợ về mặt pháp lý cho ông Nguyễn Trọng Bảo.
Một phiên toà hành chính đều vắng các bên đương sự tại Khánh Hòa.
Khó khăn hạn chế chưa khắc phục được trong tố tụng hành chính
Như vậy, Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa và Chủ tịch UBND TP. Nha Trang đều có đơn đề nghị xử vắng mặt trong tất cả các phiên họp, phiên xét xử của TAND các cấp và cử tất cả 6 cán bộ chuyên môn để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho mình tại Tòa án.
Theo quy định tại khoản 1 Điều 158 Luật Tố tụng hành chính năm 2015, thì người bị kiện là Chủ tịch Ủy ban nhân dân có quyền làm đơn đề nghị Tòa án xét xử vắng mặt. Tuy nhiên, sự vắng mặt tất cả các vụ án hành chính của người đại diện của Ủy ban nhân dân, Chủ tịch Ủy ban nhân dân gây bức xúc đối với người khởi kiện và gây ra những khó khăn, ảnh hưởng đến chất lượng xét xử vụ án, không đảm bảo yêu cầu đề cao tính dân chủ, tranh tụng theo tinh thần cải cách tư pháp.
Các thủ tục tố tung bắt buộc như đối thoại do tòa án chủ trì vẫn phải lập mang tính hình thức. Tỏa án phải tiến hành thủ tục đối thoại 02 lần trở lên sau đó mới có thể quyết định xét xử, gây lãng phí thời gian, thời gian giải quyết vụ án kéo dài.
Tại phiên tòa khi phát sinh những vấn đề cần làm rõ, cần đối chất, đối thoại, cần thu thập thêm chứng cứ, các cán bộ do Chủ tịch cử là người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp không thể giải quyết thay người bị kiện (họ không phải là đối tượng bị hỏi để có thể đối chất), dẫn đến phiên tòa bị tam ngừng để tiếp tục yêu cầu người bị kiện cung cấp chứng cứ là nguyên nhân dẫn đến vụ án kéo dài, phải mở phiên tòa nhiều lần.
Đây là thực trạng khó khăn,hạn chế phổ biến trong quá trình giải quyết án hành chính đến nay vẫn chưa được khắc phục.
Luật sư NGUYỄN HỒNG HÀ
Khánh Hòa: Bổ sung người tham tố tụng vụ cựu Phó Chánh thanh tra tỉnh kiện Chủ tịch UBND tỉnh
