Theo Bản án số 19/KDTM-ST ngày 22/12/2014 của TAND quận Hai Bà Trưng, TP. Hà Nội đã tuyên buộc Công ty THHH Cao Cường phải trả nợ cho Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam (VIB) số tiền hơn 25 tỉ đồng. Trong trường hợp Công ty này không trả được nợ thì Ngân hàng có quyền yêu cầu cơ quan THADS kê biên, phát mại tài sản bảo đảm là “quyền sử dụng 398m2 đất tại 33c, ngõ 603, đường Lạc Long Quân, phường Xuân La, quận Tây Hồ thuộc quyền sử dụng và sở hữu hợp pháp của ông Trịnh Sơn Lâm, tài sản này đảm bảo cho số tiền nợ cao nhất là 11.940.000.000 đồng”.
Ngày 26/7/2016, Chi cục THADS quận Hai Bà Trưng ban hành Quyết định ủy thác THA số 79/QĐ-CCTHADS cho Chi cục THADS quận Tây Hồ thực hiện THA. Do đó, ngày 08/3/2017, Chi cục THADS quận Tây Hồ ra Quyết định THA theo yêu cầu số 17/QĐ-CCTHADS-KT.
Tuy nhiên, trong quá trình THA do xác định Công ty Cao Cường không tồn tại nên Chi cục THADS quận Tây Hồ đã tổ chức kê biên, phát mại quyền sử dụng 398m2 đất tại 33c, ngõ 603, đường Lạc Long Quân, phường Xuân La, quận Tây Hồ, TP. Hà Nội. Thời điểm đó, ông Lâm đã chết.
Quá trình THA nhiều năm qua, bà Vũ Thị Kim Nhung là đại diện ủy quyền của anh Trịnh Xuân Đức (con trai ông Lâm) đã liên tục khiếu nại, tố cáo CHV và lãnh đạo Chi cục THADS quận Tây Hồ vi phạm trong việc tổ chức THA đến các cơ quan có thẩm quyền.
Ngày 05/02/2021, Viện KSND Tối cao đã ban hành Kết luận số 08/KL-VKSTC về việc “Kiểm sát hồ sơ thi hành án dân sự vụ Công ty TNHH Cao Cường do Chi cục THADS Tây Hồ tổ chức thi hành án”. Theo đó, bản Kết luận đã chỉ ra hàng loạt sai phạm trong vụ việc này.
Quyền lợi của đương sự bị tước đoạt
Ngày 08/3/2017, Chi cục trưởng Chi cục THADS Tây Hồ ra Quyết định THA theo yêu cầu số 17/QĐ-CCTHADS-KT, phân công CHV tổ chức THA. Thời hạn tự nguyện THA là 10 ngày kể từ ngày nhận được quyết định hợp lệ. Mặc dù chưa hết thời hạn tự nguyện THA, nhưng ngày 10/3/2017, Chấp hành viên (CHV) đã ban hành Thông báo THA số 335/TB-CCTHADS, thông báo cho “Những người thuộc hàng thừa kế, cá nhân, tổ chức được thừa kế theo di chúc (nếu có) đối với di sản của ông Lâm để lại được biết: Trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày đăng báo có quyền tự thỏa thuận thực hiện nghĩa vụ THA của ông Lâm để lại và thực hiện quyền khởi kiện phân chia di sản thừa kế” và thực hiện việc đăng tải Thông báo trên báo. Trong khi đó, đến ngày 12/3/2017, Văn phòng Thừa phát lại Hai Bà Trưng mới thực hiện tống đạt Quyết định THA số 17/QĐ-CCTHA cho Công ty Cao Cường, và xác định Công ty Cao Cường không còn hoạt động.
Tại Thông báo số 335/TB-CCTHADS ngày 10/3/2017, CHV đã xác định: “… hiện nay, ông Trịnh Sơn Lâm (ông Trịnh Xuân Hải, người đại diện hợp pháp của ông Lâm) đều đã chết và chưa xác định được người thừa kế. Còn Công ty Cao Cường đã chuyển địa chỉ kinh doanh khỏi nơi đăng ký, đi đâu không rõ…”.
Theo tài liệu có trong hồ sơ THA, thì quá trình tổ chức THA ông Lâm và ông Hải đều đã chết mà chưa xác định được người thừa kế theo quy định pháp luật. Do đó, theo quy định pháp luật về THADS, cơ quan THADS cần áp dụng đoạn 2 điểm b khoản 1 Điều 15 Nghị định 62/2015/NĐ-CP ngày 18/7/2015 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật THADS để thông báo thực hiện chuyển giao quyền, nghĩa vụ THA cụ thể như sau: “Trường hợp chưa xác định được người thừa kế thì cơ quan THADS thông báo công khai trên phương tiện thông tin đại chúng và niêm yết tại nơi có tài sản, trụ sở UBND cấp xã nơi có tài sản trong thời gian 03 tháng, kể từ ngày thông báo, niêm yết để người thừa kế biết, liên hệ và thực hiện nghĩa vụ THA của người phải THA để lại; hết thời hạn này mà không có người khai nhận thừa kế thì cơ quan THADS xử lý tài sản để THA”.
Như vậy, việc CHV bạn hành Thông báo số 335/TB-CCTHADS ngày 10/3/2017, đăng tải, thông báo thực hiện quyền khởi kiện phân chia di sản thừa để không đủ thời hạn 03 tháng (chỉ có 01 tháng ) đã tước đi quyền, lợi ích hợp pháp của đương sự, người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan trong suốt quá trình tổ chức THA và quyền chuộc lại tài sản khi đưa ra bán đấu giá, đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến khiếu nại, tố cáo, chống đối quyết liệt của những người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan.
CHV kê biên thiếu đất khi THA
Ngày 21/6/2017, CHV ban hành Quyết định số 15/QĐ-CCTHADS cưỡng chế kê biên quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền trên đất “có diện tích 392,4m2 theo Giấy CNQSD đất ở… do UBND quận Tây Hồ cấp ngày 05/12/2007, xử lý tài sản trên đất là nhà khung bê tông cốt thép 1,5 tầng có diện tích 91,6m2 để đảm bảo THA”.
Tuy nhiên, hồ sơ THA không có tài liệu chứng minh tài sản gắn liền trên đất là nhà 1,5 tầng khung bê tông cốt thép có diện tích 91,6m2; khi thực hiện kế biên cùng không đo vẽ cụ thể để xác định được điện tích căn nhà trên có diện tích là bao nhiêu. Tại Chứng thư thẩm định giá xác định căn nhà trên có diện tích 137.4m2.
Bản Kết luận khẳng định, CHV vi phạm Điều 88, Điều 111 Luật THADS về việc kê biên tài sản là quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất là nhà 1,5 tầng trong khi người đang quản lý nhà vắng mặt, khóa cửa không vào được nhà. Trong khi đó, CHV lập Biên bản kê biên nhưng không thực hiện đo về thực tế để mô tả tình trạng từng tài sản, ghi rõ vị trí, diện tích, ranh giới thửa đất; chỉ căn cứ vảo Biên bản kiểm tra, khảo sát hiện trạng, bản vẽ vị trí thửa đất của công ty đo đạc để xác định diện tích đất là 392,4m2 (chênh lệch thiếu 5,6m2 so với Giấy CNQSD đất đo UBND quận Tây Hồ cấp và theo nội dung Bản án đã tuyên). Biên bản làm việc với người được THA là Ngân hàng cho rằng tài sản trên đất có nhà 1,5 tầng, diện tích 91,6m2.
Mặt khác, theo hồ sơ, tài liệu thể hiện ranh giới thửa đất, tất cả các cạnh của diện tích đất theo hiện trạng thực tế, vẫn giữ nguyên như hiện trạng của Giấy CNQSDĐ, nhưng diện tích khảo sát hiện trạng, đo đạc thực tế là 392,4m2, còn diện tích theo Giấy CNQSDD là 398m2.
Như vậy, chưa đủ cơ sở khẳng định diện tích đất CHV, bán đấu giá là 392,4m2 theo đo đạc của công ty đo đạc là chính xác. Trường hợp diện tích đất của người phải THA đúng theo Giấy CNQSDĐ và Bản án đã tuyên là 398m2 thì CHV đã kê biên, bán đấu giá thiếu 5,6m2 đất của người phải THA.
Không ghi số tiền nhận khi tham gia cưỡng chế
Ngày 04/7/2017, CHV lập Bảng kê chi tiền cho người tham gia cưỡng chế, Bảng số 01 có danh sách 08 người tham gia cường chế, có đầy đủ chữ ký nhưng không ghi số tiền cụ thể của từng người được nhận. Bảng số 02 có danh sách 07 người tham gia cưỡng chế, chỉ có chữ ký của 01 người là kế toán, 06 người còn lại không có chữ ký và cả 07 người đều không ghi số tiền được nhận.
Việc làm này của CHV đã vi phạm Điều 11 Thông tư số 91/2010/ TT-BTC ngày 17/6/2010 của Bộ Tài chính về việc không thực hiện nghiêm chỉnh các nguyên tắc, chế độ, thủ tục về kế nghiệp vụ thi hành án, chịu trách nhiệm về tính chính xác, trung thực hợp pháp, hợp lệ của các chứng từ.
Ngoài ra, còn vi phạm khoản 1 Điều 5 Thông tư Liên tịch số 11/2016/TTLT–BTP-TANDTC-VKSNDTC ngày 01/8/2016 về việc chậm gửi tiết kiệm trúng đấu giá thời hạn 10 ngày kể từ ngày người trúng đầu giá nộp đủ tiền để tính lãi và được cộng số tiền lãi vào tiền THA trong thời gian chưa giao được tài sản.
Theo đó, ngày 03/5/2018, người trúng đấu giá nộp đủ tiền trúng đấu giá. Ngày 06/6/2018, Chi cục THADS Tây Hồ mới gửi tiết kiệm số tiền 13.192.900.000 đồng theo kỳ hạn 01 tháng tại Ngân hàng NN&PTNN Việt Nam, Chi nhánh Tây Hồ (chậm gần 01 tháng).
Bản Kết luận còn chỉ ra những sai phạm của đơn vị đấu giá, vi phạm của người trúng đấu giá…
Kiến nghị
Để đảm bảo cho pháp luật được chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất, nhằm khắc phục nghiêm túc, kịp thời những vi phạm đã xảy ra, phòng ngừa vi phạm trong hoạt động THADS, đảm bảo lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự, Viện KSND Tối cao kiến nghị yêu cầu Chi cục trưởng Chi cục THADS quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội chỉ đạo thực hiện các nội dung sau đây:
- Hủy toàn bộ quá trình tổ chức thi hành án để thực hiện lại theo đúng trình tự thủ tục về THADS;
- Thu hồi số tiền lãi phát sinh từ khoản tiền tiền đặt trước của người trúng đấu giá theo quy định tại Điều 39 Luật Đấu giá tài sản năm 2016 do Công ty cổ phần đầu giá Thành An không chuyển cho Chi cục THADS Tây Hồ đề cộng vào tiền THA;
- Làm rõ tính pháp lý của 02 Giấy ủy nhiệm chi đối với số tiền 5.000.000.000 đồng ngày 27/4/2018 (01 giấy không có số tài khoản, tên ngân hàng; 01 giấy có số tài khoản, tên ngân hàng);
- Chỉ đạo CHV thực hiện việc lưu trữ hồ sơ bán đấu giá tài sản THA đầy đủ theo quy định tại Điều 54 Luật Đấu giá tài sản năm 2016;
- Xem xét, kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của CHV trong quá trình tổ chức THA vụ việc được phân công để xảy ra những sai phạm nghiêm trọng;
- Yêu cầu Cục trưởng Cục THADS thảnh phố Hà Nội xem xét, kiềm điểm trách nhiệm của Chi cục trưởng Chi cục THADS Tây Hồ trong việc quản lý, chỉ đạo, hoạt động THA của CHV để xảy ra những vi phạm nghiêm trọng nêu trên.
PV
Hàng lậu, hàng giả tung hoành livestream: Cần phải có những quy định riêng và đồng bộ
